Bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımı, istihdam ve ekonomik büyüme ilişkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NURCAN ECE

Danışman: ÇETİN GÜLDENUR

Özet:

ÖZET Küreselleşen dünya sosyo-ekonomik anlamda sürekli bir değişim ve gelişim süreci içerisindedir. Bu sürece ayak uydurmak bilgi ile mümkün olmaktadır. Bu durumda bilginin toplanması, üretilmesi, işlenmesi, iletilmesi ve kullanılmasını sağlayan Bilgi ve İletişim Teknolojileri araçları kullanımının da önem arz ettiği görülmektedir. Bu çalışma Bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımı, istihdam ve ekonomik büyüme ilişkisini, 35 OECD ülkesi verileri üzerinden incelenmektedir. Bu doğrultuda 2010-2019 arası yıllık verilerden yararlanılmış ve panel veri analizi yöntemi ile desteklenmiştir. Çalışmada bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımı üç değişken ile açıklanmıştır. Bunlar, bireysel internet kullanıcıları, 100 kişi başına sabit geniş bant abonelikleri ve 100 kişi başına aktif mobil geniş bant abonelikleridir. Çalışma sonucunda elde edilen sonuçlara göre bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımını ifade eden parametrelerden bireysel internet kullanıcıları ve 100 kişi başına sabit geniş bant abonelikleri istihdam ve ekonomik büyüme üzerinde bir etki yaratmazken, 100 kişi başına aktif mobil geniş bant abonelikleri değişkeni istihdam ve ekonomik büyüme üzerinde pozitif etki gösterdiği tespit edilmiştir. Anahtar kelimeler: Bilgi ve İletişim Teknolojileri, İstihdam, Ekonomik Büyüme, Panel Veri Analizi ABSTRACT The globalizing world is in a constant process of change and development in the socioeconomic sense. Keeping up with this process is possible with knowledge. In this case, it is seen that the use of Information and Communication Technologies tools that enable the collection, production, processing, transmission and use of information is also important. This study examines the relationship between the use of information and communication technologies, employment and economic growth through the data of 35 OECD countries. In this direction, annual data 2010-2019 were used and supported by panel data analysis method. In the study, the use of information and communication technologies is explained by three variables. These are individual Internet users, fixed broadband subscriptions per 100 people and active mobile broadband subscriptions per 100 people. According to the results obtained as a result of the study, individual Internet users and fixed broadband subscriptions per 100 people do not have an impact on economic growth and employment. It has been found that active mobile broadband subscriptions per 100 people have a positive effect on economic growth and employment. Keywords: Information and Communication Technologies, Employment, Economic Growth, Panel Data Analysis İÇİNDEKİLER ÖZET . 1 ABSTRACT. 2 İÇİNDEKİLER . 3 TABLOLAR LİSTESİ. 5 KISALTMALAR LİSTESİ. 6 I. GİRİŞ . 7 II. İSTİHDAM KAVRAMI VE MODELLERİ. 9 2. 1. İSTİHDAM KAVRAMI . 9 2. 1. 1. İstihdam Tanımı ve Türleri. 9 2. 1. 2. İstihdamı Etkileyen Faktörler. 9 2. 1. 2. 1. İşsizlik . 10 2. 1. 2. 2. Ekonomik Büyüme . 10 2. 1. 2. 3. Kayıt Dışı İstihdam. 11 2. 1. 2. 4. Nüfus. 11 2. 1. 2. 5. Eğitim . 11 2. 1. 2. 6. Teknoloji. 12 2. 2. İSTİHDAM TEORİLERİ. 12 2. 2. 1. Klasik İstihdam Teorisi . 12 2. 2. 2. Modern İstihdam Teorisi . 13 III. EKONOMİK BÜYÜME KAVRAMI VE MODELLERİ. 14 3. 1. EKONOMİK BÜYÜME KAVRAMI . 14 3. 1. 1. Ekonomik Büyüme Tanımı ve Ölçümü. 14 3. 1. 2. Ekonomik Büyümenin Özellikleri ve Sürdürülebilirliği . 14 3. 1. 3. Ekonomik Büyümenin Kaynakları . 15 3. 2. EKONOMİK BÜYÜME MODELLERİ . 15 3. 2. 1. Klasik Büyüme Modeli . 15 3. 2. 1. 1. Adam Smith’in Ekonomik Büyüme Analizi. 16 3. 2. 1. 2. Thomas Robert Malthus’un Ekonomik Büyüme Analizi . 16 3. 2. 1. 3. David Ricardo’nun Ekonomik Büyüme Analizi. 17 3. 2. 2. Karl Marx’ın Ekonomik Büyüme Modeli . 17 3. 2. 3. Joseph Alois Schumpeter’in Ekonomik Büyüme Modeli. 19 3. 2. 4. John Maynard Keynes’in Ekonomik Büyüme Modeli . 20 3. 2. 5. Harrod-Domar Büyüme Modeli . 21 3. 2. 5. 1. Roy Forbes Harrod’un Büyüme Analizi. 21 3. 2. 5. 2. Evsey David Domar’ın Büyüme Analizi . 22 3. 2. 6. Neo-Klasik Büyüme Modeli . 25 3. 2. 7. İçsel Büyüme Modeli . 26 3. 2. 7. 1. AK Modeli. 27 3. 2. 7. 2. Yaparak Öğrenme, Bilgi Üretimi ve Taşmalar Modeli. 27 3. 2. 7. 3. Beşeri Sermaye Modeli. 28 3. 2. 7. 4. AR-GE Modeli . 28 3. 2. 7. 5. Kamu Politikası Modeli. 28 IV. BİLGİ İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ . 29 4. 1. BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ (BİT) KAVRAMI. 29 4. 1. 1. BİT Kavramı ve Önemi. 29 4. 1. 2. BİT Araçları . 30 4. 2. BİT, EKONOMİK BÜYÜME VE İSTİHDAM İLİŞKİSİ, LİTERATÜR İNCELEMESİ . 31 4. 2. 1. BİT ve İstihdam İlişkisi, Literatür İncelemesi. 31 4. 2. 2. BİT ve Ekonomik Büyüme İlişkisi, Literatür İncelemesi. 33 V. BİT KULLANIMI, İSTİHDAM VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ AMPİRİK ANALİZİ36 5. 1. VERİ SETİ, KAYNAĞI VE TANIMI. 36 5. 1. 1. Araştırma Modeli, Veri Seti, Kaynağı ve Tanımı. 36 5. 2. ARAŞTIRMA METODOLOJİSİ. 38 5. 2. 1. Panel Veri Modeli . 38 5. 3. ANALİZ SONUCU EDİNİLEN BULGULAR VE DEĞERLENDİRİLMESİ . 40 5. 3. 1. Tanımlayıcı İstatistikler. 40 5. 3. 1. Ampirik Bulgular . 42 5. 3. 3. Model Tahminleri Ve Temel Varsayım Sınamaları . 44 VI. SONUÇ. 47 KAYNAKÇA. 50