Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SİNEM EKİNCİ
Danışman: BAYBURTLU IRMAK
Özet:ÖZET Sanat; bireyin duygu ve düşüncelerini duyusal bağlamda ifade ediş biçimi olmakla birlikte, günümüzde sanatsal yaratı nesneleri oluşturulurken belirli ölçütlerinden yararlanılmaktadır. Tasarımın da sanatla bağı olan bir kavram olduğu düşünüldüğünde, sanata ait ölçüt ve yöntemlerle şekillendiği görülmektedir. Temel Tasarıma ait nokta, çizgi, renk, doku, zıtlık, tekrar, vurgu, denge, vb. kavramlar, ilk içgüdüsel sanat örneklerinden günümüz sanat yapıtlarına kadar tüm görsel sanat alanında etkilerini göstermiştir. Bu kavramlar doğrultusunda yapılan uygulamaların, sistematik bir yaklaşımla sanatçı ve tasarımcının ilerlemesine katkı sağladığı bilinmektedir. Günümüzde diğer tasarım dallarında olduğu gibi tekstil yüzey tasarımı alanında da ortaya konulan çalışmalar rastlantısal değil, bu türden sistemli uygulamaların sonucunda meydana gelmektedir. Söz konusu uygulamalarda yer alan Temel Tasarım kavramlarına ait ölçütlerle, tekstil yüzey tasarımı alanında daha yetkin çalışmalar ortaya konulmaktadır. Tekstil yüzeylerinin oluşturulmasından elde edilen yapıya, renge, desene ve diğer detaylara kadar tüm tasarım aşamalarında Temel Tasarım kavramları önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmanın amacı, Temel Tasarım kavramlarını tekstil yüzey tasarımı alanıyla ilişkilendirmek, etkileşim bölümünde yer alan seçili tekstil ürünlerinin yalnızca yüzeyinde meydana gelen görsel izlenimlerini incelemek ve söz konusu kavramların bu alan üzerindeki etkilerini ortaya koymaktır. Anahtar Kelimeler: Sanat, tasarım, Temel Tasarım, tekstil, yüzey tasarımı. iv ABSTRACT Art is a way of expressing individual feelings as well as thoughts in a sensory context and certain creative criteria are used today when producing artistic creation objects. With the acceptance of design being also a concept related to art, it may be possible to determine that the term is shaped by the criteria and methods related to art. Basic Design elements such as point, line, color, texture, contrast, repetition, emphasis, balance, etc. concepts have demonstrated their presence in the field of visual art, ever since primitive examples until today’s artistic productions. Therefore, implementations applied in line with these concepts, contribute to the progress of the artist and designer through a systematic approach. Just as in other fields of design, the studies in the field of textile surface design are not accidental, but are the results of a similar systematic application. Based on the criteria of Basic Design concepts regarding various applications, highly competent studies are put forward recently in the field of textile surface design. Basic Design concepts play an important role in all design stages, beginning from the creation of textile surfaces, to the structure, color, pattern and other related details. The research has been structuralized with the scope of providing an analysis of obtained data, conducted research and visual elements. The primary aim of the study is the association of Basic Design concepts within the field of textile surface design and providing an evaluation of the the visual impressions of selected textile products in order to reveal the effects of the abovementioned concepts related to the field. Keywords: Art, design, Basic Design, textile, surface design. İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER . i ÖZET . iii ABSTRACT . iv TEŞEKKÜR . v ŞEKİLLER DİZİNİ . vi 1. GİRİŞ. 1 2. LİTERATÜR ÖZETİ . 3 3. SANAT. 4 3. 1. Sanat Kavramı ve Sanat Eğitimi . 4 3. 2. Tarihsel Süreçte Sanat . 7 3. 3. Endüstri Devrimi Sonrasında Sanat . 10 4. TEMEL TASARIM . 33 4. 1. Temel Tasarım Kavramının Ortaya Çıkışı . 33 4. 2. Türkiye’de Temel Tasarım Eğitimi . 45 4. 3. Temel Tasarım Kavramları . 55 4. 3. 1. Temel Tasarım ögeleri . 55 4. 3. 1. 1. Nokta . 56 4. 3. 1. 2. Çizgi . 57 4. 3. 1. 3. Renk . 58 4. 3. 1. 4. Doku . 59 4. 3. 1. 5. Form . 60 4. 3. 1. 6. Yön . 61 4. 3. 1. 7. Değer . 62 4. 3. 2. Temel Tasarım ilkeleri . 63 4. 3. 2. 1. Denge . 64 4. 3. 2. 2. Birlik . 65 4. 3. 2. 3. Vurgu. 66 4. 3. 2. 4. Ritm . 67 4. 3. 2. 5. Zıtlık . 68 4. 3. 2. 6. Tekrar . 69 4. 3. 2. 7. Koram . 70 5. TEKSTİL TASARIMI . 72 5. 1. Tekstil Yapıları . 72 5. 1. 1. Dokuma yapısı . 73 5. 1. 2. Örme yapısı . 76 5. 1. 3. Dokunmamış tekstil yapısı . 78 5. 2. Tekstil Yüzey Tasarımı . 81 5. 2. 1. Yapıda meydana gelen görsel etkiler . 82 5. 2. 1. 1. Dokuma . 83 5. 2. 1. 2. Örme . 85 5. 2. 1. 3. Keçeleştirme . 87 5. 2. 2. Yüzeyde meydana gelen görsel etkiler . 88 5. 2. 2. 1. Baskı . 89 5. 2. 2. 2. Rezerve boyama . 92 5. 2. 3. Çeşitli manipülasyon yöntemleriyle meydana gelen görsel etkiler . 102 ii 5. 2. 3. 1. Nakış . 102 5. 2. 3. 2. Kırkyama . 103 5. 2. 3. 3. Aplike . 104 5. 2. 3. 4. Shibori . 106 5. 2. 3. 5. Özel baskı stilleri . 107 6. TEKSTİL YÜZEY TASARIMINDA TEMEL TASARIM KAVRAMLARININ UYGULANMASI . 111 6. 1. Yapısal Yöntemlerle Meydana Getirilen Görsel Etkilerde Temel Tasarım Kavramlarının Uygulanması . 111 6. 2. Yüzeysel Yöntemlerle Meydana Getirilen Görsel Etkilerde Temel Tasarım Kavramlarının Uygulanması . 119 6. 3. Çeşitli Manipülasyon Yöntemleriyle Meydana Getirilen Görsel Etkilerde Temel Tasarım Kavramlarının Uygulanması . 124 7. SONUÇ VE ÖNERİLER . 129 KAYNAKLAR . 131 ÖZGEÇMİŞ . 142