Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CENGİZ AKYILDIZ
Danışman: EKMEKÇİ İSMAİL
Özet:ÖZET Özellikle 2011’de Suriye’de başlayan iç savaş yüzünden Türkiye'ye doğru düzensiz göçün artmasıyla birlikte işgücü piyasasında göçmenlerin iki temel biçim aldığı fark edilmiştir. Bazı göçmenler, evde bakım hizmetlerinde ve yerel işgücü arzının sınırlı olduğu turizm sektöründe (oteller, turistik tesisler) çalışmaktadır. İkinci grup ise, emek-yoğun ve düşük vasıflı işler olarak tanımlanabilecek işlerde işgücü piyasasına girmiştir. Başlıca örnekler, tarım, inşaat, metal ve tekstil sektörlerinde çalışan göçmenlerdir. Türkiye’de düzenli ve düzensiz göçmen işçilerin İş Sağlığı ve Güvenliği faktörlerinin incelendiği ciddi bir çalışma yapılmamıştır, bu tez çalışmasındaki amacımız, bunu gerçekleştirmektir. Özellikle düzensiz göçmen işçiler olmak üzere Türkiye'de göçmen işçilere uygulanan politikalar ve düzenlemeler; ciddi olarak ele alınmamakta, genellikle polisiye olaylar olarak algılanmaktadır. Bu çerçevede ele alınabilecek önemli konu, uluslararası işgücü göçü, savaştan kaçan ve özellikle Türkiye’de bulunan yaklaşık 3,5 milyonluk Suriye vatandaşının getirdiği kökten değişimdir. Bu değişimin en temel göstergesi, göç eden Suriyelilerin sayısının kısa sürede çok artması ve Geçici Koruma Yönetmeliğinin sunduğu temel haklara erişimlerinin sağlanması ve bundan yararlanmalarıdır. 2016 yılında yayınlanan Yabancılar için Çalışma İzni Hakkında Yönetmelik ile, dar bir uygulama alanı bulunsa bile, göçmenlere çalışma hakkı tanınmaktadır. Bu yasal ve idari değişikliklerin yanı sıra, sığınma kamplarının dışında işgücü piyasasında yasadışı olarak yer alan önemli sayıda insan vardır. Bu nedenle, son yıllarda Türkiye'de birçok sektörde sığınmacıların istihdamı artmaktadır. Sağlık hizmetleri, iş kazaları ve hastalıkların önlenmesinde temel insan hakları bağlamında, göçmen işçiler arasında İSG konusuna daha fazla odaklanılması gerekmektedir. Mevcut sorunları geçici süreli epidemiyolojik bir bozukluk olarak kabul etmek, bu alanda anlayış ve politika gelişimi gerekliliğini görmezden gelmektir. Benzer şekilde, farklı diller, kültürler ve iş örüntüleri olan bir popülasyonu inceleyen epidemiyolojik zorluklar, profesyonellerin gerekli çalışmaları yapmasını engellememelidir. Göçmenlerin İş Sağlığı ve Güvenliği sorunlarının yerel işçilerinkinden çok daha fazla olduğu açıktır. Bu eşitsizliklerin doğasını ve nedenlerini iv anlamak ve bunları azaltmak için uygun politikalar ve halk sağlığı müdahaleleri geliştirmeye gayret edilmelidir. Anahtar Kelimeler: Çalışma izinleri, Düzensiz göçmen işçiler, Göç, Göç politikaları, Göçmen işçiler, İş Sağlığı ve Güvenliği. ABSTRACT In particular, starting in 2011 because of the civil war in Syria of immigrants in the labor market with increasing irregular migration towards Turkey has been noticed that takes two basic forms. Some migrants work in home care services and in the tourism sector (hotels, tourist facilities), where the local labor supply is limited. The second group has entered the labor market in jobs that can be defined as labor-intensive and low-skilled jobs. Major examples are immigrants working in the agriculture, construction, metal and textile sectors. regular and irregular migrant workers in Turkey, has been no serious study that examined the Occupational Health and Safety factor, our aim in this thesis is to realize it. In particular irregular migrant workers, including policies and regulations that apply to migrant workers in Turkey; they are not taken seriously, they are generally perceived as crime events. important issues to be addressed in this context, international labor migration, fleeing war and especially about fundamental changes brought about by the 3. 5 million Syrian citizens in Turkey. The main indicator of this change is that the number of Syrians migrating has increased in a short time and they have access to and benefit from the fundamental rights provided by the Temporary Protection Regulation. With the Regulation on Work Permits for Foreigners published in 2016, immigrants are given the right to work, even if there is a narrow scope of application. Besides these legal and administrative changes, there are a significant number of people illegally involved in the labor market outside of the refugee camps. Therefore, the employment of refugees in Turkey has been increasing in recent years in many sectors. Given the fundamental human rights in health care, occupational accidents and disease prevention, there is a need to focus more on Occupational Health and Safety among migrant workers. To accept current problems as a temporary epidemiological disorder and to ignore the need for understanding and policy development in this area. Similarly, epidemiological difficulties in examining a population with different languages, cultures and business patterns should not prevent professionals from doing the necessary work. It is clear that the Occupational Health and Safety problems of migrants are much greater than that of local workers. Efforts should be made to understand the nature and causes of vi these inequalities and to develop appropriate policies and public health interventions to reduce them. Keywords: Immigration policies, Irregular migrant workers, Migrant workers, Migration, Occupational Health and Safety, Work permits. İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER . i ABSTRACT . v TEŞEKKÜR . vii ŞEKİLLER . viii ÇİZELGELER. xiii SİMGELER VE KISALTMALAR . xv 1. GİRİŞ . 1 2. LİTERATÜR TARAMASI . 9 2. 1. Taranan Çalışmaların Özellikleri . 27 2. 2. Göç, Göçmen İşçi ve İşgücü Göçü Teorileri . 30 2. 3. Göçmen İşçilerle İlgili Kuruluşlar . 35 2. 3. 1. Birleşmiş Milletler. 36 2. 3. 2. ILO . 38 2. 4. Muhtelif Ülkelerde Göçmen İşçi İSG Uygulamaları . 41 2. 4. 1. Avrupa ülkelerinde göçmen işçi uygulamaları. 41 2. 4. 2. Asya ve Pasifik ülkelerindeki uygulamalar . 45 2. 5. Türkiye’deki Göçmen İşçiler ile İlgili Uygulamalar . 49 2. 5. 1. ILO Çerçevesi doğrultusunda değerlendirme . 51 2. 5. 2. Yoğun iş gücü olarak Suriyeliler . 53 2. 5. 3. Suriyeli işçilerin yaşadığı sorunlar . 53 2. 5. 4. Türk mevzuatında göçmen işçilerin İş Sağlığı ve Güvenliği ve hukuk düzenlemeleri . 54 3. TÜRKİYE’DEKİ GÖÇMEN İŞÇİLERİN İSG PROBLEMLERİ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ ÇALIŞMASINDA KULLANILAN METODOLOJİ . 56 3. 1. Araştırma Zaman Aralığı ve Metodolojinin Seçimi . 56 3. 2. Varsayımlar – Kısıtlılıklar . 57 3. 2. Arama Konferansı . 58 3. 3. Anket Araştırması Ve Veri Analizi Yöntemleri . 59 3. 4. Yarı Yapılandırılmış Yüz Yüze Görüşme ve Veri Analizi Yöntemleri . 61 3. 5. Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) Yöntemi . 62 3. 6. PROMETHEE Yöntem ve Adımları . 64 3. 7. Pareto Analizi . 64 4. BULGULAR . 66 4. 1. Göçmen İşçilerin İSG Sorunları için Arama Konferansı . 66 4. 2. Göçmen İşçiler İSG Araştırması . 90 4. 3. İSG Uzman Araştırması . 121 4. 4. İşverenlerin Göçmen İşçilerin İSG Hakkında Yaklaşımları . 132 4. 4. 1. Lokanta işverenleri ile yarı yapılandırılmış görüşmeler . 133 4. 4. 2. Tekstil işverenleri ile yarı yapılandırılmış görüşmeler . 137 4. 4. 3. Lokanta işverenleri ile yarı yapılandırılmış görüşme analizleri . 141 4. 4. 4. Tekstil işverenleri ile yarı yapılandırılmış görüşme analizleri . 144 4. 5. Türkiye’deki Göçmenlerin İSG Sorunları ve Önem Sıralaması: Pareto Analizi . 148 5. SONUÇ VE ÖNERİLER . 153 KAYNAKLAR . 164 EKLER………………………………………………………………. ……………176 EK A. Arama Konferansı Katılımcılar Listesi. . 177 EK B. Göçmen İşçiler Anket Soruları. 179 ÖZGEÇMİŞ . 184