Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HACER MERVE ÖZSOYLU
Danışman: TURANLI MÜNEVVER
Özet:Özet Gelişmiş ya da gelişmekte olan birçok ülkenin ekonomi, politika, istihdam, adil gelir dağılımı gibi konularda ele aldığı en temel unsur, beşeri sermayenin temel taşını oluşturan eğitim unsurudur. Eğitim, yüksek istihdam oranlarını, üretken ve yenilikçi bir iş gücünü sürdürmenin aynı zamanda demokratik bir kültürü geliştirmenin ve iyileştirmenin anahtarıdır. Bilgi edinmeyi maliyet olarak görmek yerine, yatırım faktörü olarak değerlendiren ülkelerin yaşam standardının ve ekonomik gelişmişlik düzeyinin daha yüksek; sosyokültürel alanlarda daha başarılı olduğu gözlemlenmektedir. Çalışma hayatında kadın ve erkeğin tamamen eşit olduğu tek dönem, yalnızca kölelik sistemi dönemi olmuştur. O dönemlerden günümüze insanların eğitim seviyeleri, alım gücü artmış, teknoloji gelişmiş ve insanlık genel bir modernleşme sürecine girmiştir. Durum böyleyken kölelik sisteminde eşit olan çalışma şartlarının günümüz koşullarında olumlu anlamda eşit olması beklenirken, ne yazık ki kadın ve erkek arasındaki ayırımcılık ve eşitsizlik konuşulur olmuştur. Eğitim alanında ve istihdamda yaşanan bu sorunların giderilmesi adına veriye dayalı reform yapılması şarttır. Ülkelerin sosyal ve ekonomik açıdan gelişmesi, nitelikli insan gücüne, nitelikli insan gücü yetiştirmek ise bu ülkelerin eğitime ayrılan kamu fonu payına bağlıdır. Bununla birlikte ülkelerin Gayri Safi Milli Hasılasından eğitime ayrılan bütçe ve bu bütçenin diğer mal ve hizmet için yapılan kamu yatırımlarıyla karşılaştırılması, devletlerin eğitime verdiği önemi büyük ölçüde yansıtmaktadır. Eğitim seviyesindeki artışlar bir ülkenin gelişmişlik düzeyini gösterirken aynı zamanda da insanların istihdam edildiği iş pozisyonlarının niteliğini de yansıtmaktadır. Örneğin az gelişmiş ülkelerde istihdam daha çok tarım sektöründe, gelişmiş ülkelerde ise sanayi alanında yoğunlaşmaktadır. Gelişmiş toplumlarda kadınların, başta eğitim imkanları olmak üzere iş hayatında da erkeklerle eşit statülere koşulsuz şekilde sahip olması birbirinden ayrı düşünülemeyeceği gibi bu durum aynı zamanda demokratik yaşamın bir gereğidir. Anahtar Kelimeler: Kadın İstihdamı, Kadın Yönetici İstihdamı, Eğitim Harcamaları, Zorunlu Eğitim Süresi, Okullaşma, Okula Gitmeyen Öğrenciler, Cam Tavan, Çoklu Doğrusal Regresyon Abstract The key element that many developed or developing countries discuss within topics such as economy, politics, employment, distribution of income is the element of education, which constitutes the cornerstone of human capital. Education is key to pursuing high employments rates, a productive and innovator labor as well as improving and amending a democratic culture. It is observed that living standards and level of economic development of countries considering education as an investment instead of cost is higher, also these countries more successful on sociocultural area. The only era when men and women were equal in working life was slavery era. From this period to present, educational level and purchasing power of people have increased, technology has advanced and humanity have stepped into a comprehensive modernization process. While the situation was expected to be better today, unfortunately the discrimination and inequality between men and women became controversial. In order to solve problems on the field of education and employment, reform based on data is necessary. Social and economic development of countries depends on qualified labor force. Raising a qualified labor force depends on public fund for education. In addition, the budget allocated to education from the GDPs of the countries and the comparison of this budget with public investments for other goods and services, substantially reflects the importance that countries attach to education. Besides increasing on the level of education indicates level of development, it is also reflects qualification of job positions that people are employed. For instance, in less developed countries, employment is concentrated on agriculture sector but in developed countries, it is concentrated on industry sector. In societies of developed countries, women must categorically have equal opportunities with men on education and business life. It is also necessity of democratic life. Key Words: Women's Employment, Employment of Women Managers, Expenditure on Education, Duration of Compulsory Education, Schooling, Out of School Students, Glass Ceiling, Multiple Linear Regression. İÇİNDEKİLER Özet…………………………. ………………………………………………………………iii Abstract…………………. …………………………………………………………………. iv İÇİNDEKİLER………………………………………………………………………………. v TABLO LİSTESİ……………………………………………………………………………. viii ŞEKİL LİSTESİ………………………………………………………………………………. ix KISALTMALAR………………………………………………………………………………x 1. GİRİŞ……………………………. ……………………………………………………. 1 2. EĞİTİM SİSTEMİ……………………………………………………………………2 2. 1. Eğitim Sisteminin Unsurları……………………………………………………………3 2. 2. Eğitim Talebi…………………………………………………………………………. 4 2. 2. 1. Eğitim Talebini Belirleyen Unsurlar………………………………………. …. 4 2. 2. 1. 1. Bireysel Unsurlar………………………………………………………. 5 2. 2. 1. 2. Ailevi – Toplumsal Unsurlar………………………………………. …. 5 2. 2. 1. 3. Maliyet Unsurları………………………………………………………. 6 2. 2. 1. 4. İstihdam Unsurları ……………………………………………………. 7 2. 3. Eğitimde Bir Başarı Değerlendirme Kriteri Olarak PISA…………………………. …. 8 2. 4. Zorunlu Eğitim Sistemi……………………………………………………………. …. 9 2. 4. 1. Almanya’da Zorunlu Eğitim Sistemi………………………………………. …10 2. 4. 2. Amerika Birleşik Devletleri’nde Zorunlu Eğitim Sistemi……. ……………. …11 2. 4. 3. Belçika’da Zorunlu Eğitim Sistemi………………………………………. …. 11 2. 4. 4. Danimarka’da Zorunlu Eğitim Sistemi…………………………………. ……. 12 2. 4. 5. Estonya’da Zorunlu Eğitim Sistemi……………………………………. ……. 13 2. 4. 6. Finlandiya’da Zorunlu Eğitim Sistemi. …………………………. ……. ……. 13 2. 4. 7. Fransa’da Zorunlu Eğitim Sistemi……………………………………………. 14 2. 4. 8. Hollanda’da Zorunlu Eğitim Sistemi…………………………………………. 14 2. 4. 9. İngiltere’de Zorunlu Eğitim Sistemi…………………………………………. 14 2. 4. 10. İrlanda’da Zorunlu Eğitim Sistemi………………………………. ……………15 2. 4. 11. İspanya’da Zorunlu Eğitim Sistemi…………………………………. ………. 16 2. 4. 12. İsveç’te Zorunlu Eğitim Sistemi………………………………………………17 2. 4. 13. İtalya’da Zorunlu Eğitim Sistemi……………………………………………. 17 2. 4. 14. İzlanda’da Zorunlu Eğitim Sistemi……………………………………………18 2. 4. 15. Japonya’da Zorunlu Eğitim Sistemi…………………………………………. 19 2. 4. 16. Letonya’da Zorunlu Eğitim Sistemi…………………………………………. 21 2. 4. 17. Lihtenştayn’da Zorunlu Eğitim Sistemi………………………………………. 21 2. 4. 18. Macaristan’da Zorunlu Eğitim Sistemi………………………………………. 22 2. 4. 19. Malta’da Zorunlu Eğitim Sistemi……………………………………………. 22 2. 4. 20. Norveç’te Zorunlu Eğitim Sistemi……………………………………………. 22 2. 4. 21. Polonya’da Zorunlu Eğitim Sistemi…………………………………………. 23 2. 4. 22. Portekiz’de Zorunlu Eğitim Sistemi…………………………………………. 24 2. 4. 23. Türkiye’de Zorunlu Eğitim Sistemi…………………………………………. 24 2. 4. 24. Yunanistan’da Zorunlu Eğitim Sistemi………………………………………. 26 3. EĞİTİM HARCAMALARI VE EĞİTİMİN FİNANSMANI……………. ……. 28 3. 1. Eğitim Harcamaları …………………………………………………………………. 28 3. 2. Eğitim Harcamalarının Çeşitleri………………………………………………………31 3. 2. 1. Cari Harcamalar………………………………………………………………. 31 3. 2. 2. Yatırım Harcamaları…………………………………………………………. 31 3. 2. 3. Transfer Harcamaları…………………………………………………………. 31 3. 3. Eğitim Harcamalarının Teknolojik Gelişmelere Etkisi………………………………. 32 3. 4. Eğitim Harcamalarının Ekonomik Kalkınmaya Etkisi………………………………. 33 3. 5. Eğitimin Finansmanı …………………………………………………………………. 34 3. 5. 1. Bazı Ülkelerde Eğitimin Finansman Yapısı…………………………………. 36 4. İSTİHDAM VE KADIN İSTİHDAMI……………………………………………. 61 4. 1. İstihdam Kavramı. …………………………………………………………………. 61 4. 1. 1. Tam Zamanlı Çalışma…………………………………………………………61 4. 1. 2. Denkleştirme Esaslarına Göre Çalışma………………………………………. 62 4. 1. 3. Kısmi Süreli Çalışma…………………………………………………………. 62 4. 2. İstihdamın Teknoloji, Sanayileşme ve Eğitim İle İlişkisi……………………………. 63 4. 2. 1. Teknoloji ve İstihdam İlişkisi. …………………………………………………63 4. 2. 2. Sanayileşme ve İstihdam İlişkisi………………………………………………64 4. 2. 3. Eğitim ve İstihdam İlişkisi……………………………………………………. 66 4. 3. Eğitimin İnsani Gelişmişlik Düzeyine Etkisi…………………………………………. 67 4. 4. Kadın İstihdamı ………………………………………………………………………. 68 4. 5. Kadın İstihdamında Yaşanan Sorunlar………………………………………………. 69 4. 5. 1. Cinsiyet Ayrımı ………………………………………………………………. 70 4. 5. 2. Aile ve Çalışma Yaşamı………………………………………………………. 73 4. 5. 3. Cam Tavan Sendromu………………………………………………………. 74 4. 5. 3. 1. Cam Tavan Sorununa Sebep Olan Unsurlar…………………………. 75 4. 5. 3. 1. 1. Toplumsal Faktörler…………………………………………………. 76 4. 5. 3. 1. 2. Kurumsal Faktörler……………………………………………………77 4. 5. 3. 1. 3. Bireysel Faktörler…………………………. …………………………. 78 5. UYGULAMA………………. ………………………………………………………79 5. 1. Araştırmanın Amacı …………………………………………………………………. 79 5. 2. Bulgular………………………………………………………………………………. 81 6. SONUÇ VE ÖNERİLER………………………………………. …. …. ……………89 KAYNAKÇA…………………………………………………………………………………91 EKLER………………………………………………………………………………………. 96