Çalışma saatleri ve çeşitli sosyal faktörler arasındaki ilişkinin genelleştirilmiş tahmin denklemleri yöntemi ile incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MURAT DİNÇER

Danışman: BAĞDATLI KALKAN SEDA

Özet:

ÖZET Çalışma aktivitesinin tarihi, insanlık tarihi kadar eskidir. Ancak günümüzde bu aktivitenin niteliği ilk halinden oldukça farklıdır. Özellikle Orta Çağ’da ortaya çıkan çalışma ahlakı yaklaşımı ve 18. Yüzyılda meydana gelen Sanayi Devrimi gibi gelişmeler bu farklılaşmayı meydana getiren en önemli kırılımlardır. Tarihsel gelişimi ile ücretli çalışma, günümüzde 3. 3 milyon kişinin doğrudan konu olduğu bir olgudur. Bu yönüyle çalışma aktivitesinin toplumsal etkilerini anlamak meydana getirdiği sorunların önüne geçebilmek adına büyük öneme sahiptir. Bu önemi temelinde çalışma kapsamında çalışma saatlerinin çeşitli sosyal faktörler ile ilişkisi incelenmiştir. Bu inceleme Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütüne üye 35 ülkenin 2010-2017 yılları arasındaki boylamsal verileri kullanılarak Genelleştirilmiş Tahmin Denklemleri yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında gerçekleştirilen analizler, çalışma saatleri ile; kişi başına milli gelir, ortalama eğitim yılı, ortalama yaşam süresi, kamu sosyal harcamaları ve yaşam doyumu arasında negatif, Toplumsal Cinsiyet Eşitsizlik Endeks değeri ve İnsani Eşitsizlik Katsayı değeri arasında pozitif yönlü ilişki olduğunu göstermektedir. Bu bulgular günümüzde çeşitli Avrupa ülkelerinde sürdürülen çalışma saatlerinin düşürülmesine yönelik tartışmalara anlam katmaktadır Ancak çalışma kapsamında çalışma saatlerinin düşürülmesine yönelik tartışmaların boş zamanın niteliği bağlamında değerlendirilmesi gerekliliğine dikkat çekilmiş, bu hususta ‘birim zamanda verimlilik’ temelinde yeni bir paradigmaya duyulan ihtiyaç ortaya konmuştur. Anahtar Kelimeler: Birim zamanda verimlilik, çalışma saatleri, genelleştirilmiş tahmin denklemleri, insani gelişmişlik. ABSTRACT The history of work activity is as old as human history. However, today the nature of this activity is quite different from its original form. Developments such as the work ethic approach that emerged in the Middle Ages and the Industrial Revolution in the 18th century are the most important breakthroughs that bring about this differentiation. With its historical development, paid work is a phenomenon that 3. 3 million people are directly subject to today. In this respect, understanding the social effects of working activity is of great importance in order to avoid the problems it causes. On the basis of this importance, the relationship between working hours and various social factors was examined within the scope of this study. This analysis was carried out using the Generalized Estimation Equations method by using the longitudinal data of 35 countries that are members of the Organization for Economic Co-operation and Development between the year of 2010-2017. Analyzes performed within the scope of this study, with working hours; It shows that there is a negative relationship between per capita income, average years of education, average life expectancy, public social spending and life satisfaction, and a positive relationship between the Gender Inequality Index value and the Human Inequality Coefficient value. These findings add meaning to the discussions on reducing working hours in various European countries today. However, the necessity of evaluating the discussions on reducing working hours within the scope of the study in the context of the nature of free time was pointed out. In this regard, the need for a new paradigm on the basis of "productivity per unit time" has been put forward. Keywords: Efficiency per unit time, generalized estimate equations, human development, working hours. İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER. i ABSTRACT . iii TEŞEKKÜR . iv ŞEKİLLER . v ÇİZELGELER . vi SİMGE VE KISALTMALAR . vii 1. GİRİŞ . 1 2. LİTERATÜR TARAMASI . 3 2. 1. Kavramsal Temel . 3 2. 2. Orta Çağ Öncesi Dönemde İş ve Çalışma . 7 2. 3. Orta Çağ’da İş ve Çalışma . 10 2. 4. Çalışma Felsefesinde Dramatik Dönüşüm: Çalışma Ahlakının Doğuşu . 12 2. 4. 1. Protestan felsefesi ve çalışma ahlakı . 13 2. 4. 2. Çalışma ahlakının kavramsal çerçevesi . 16 2. 4. 3. Sanayi Devrimi öncesi çalışma hayatının genel görünümü . 21 2. 5. Sanayi Devrimi ve Çalışmanın Dönüşümü: Köylüden Proletaryaya . 23 2. 6. Sanayi Devrimi ile Ortaya Çıkan Çalışma Ahlakı Eleştirileri . 30 2. 6. 1. Marksizim ve çalışma ahlakı . 31 2. 6. 2. Aylaklık ve boş zaman . 32 2. 7. İşçi Sınıfı Hareketleri. 35 2. 8. Çalışma Ahlakının Değişen Anlamı ve Çağdaş Çalışma Yaşamı . 41 2. 8. 1. 21. Yüzyıl ve sekülerleşen çalışma ahlakı anlayışı . 41 2. 8. 2. Çalışma kültürü ve farklı çalışma ahlakı anlayışları . 44 2. 8. 3. Çağdaş çalışma anlayışı ve iş gücünün niceliksel dağılımı . 46 2. 9. Çalışma Saatlerinin Bireysel ve Toplumsal Yaşamdaki Etkileri . 51 3. GENELLEŞTİRİLMİŞ TAHMİN DENKLEMLERİ . 56 3. 1. Genelleştirilmiş Doğrusal Modeller . 56 3. 1. 1. Genelleştirilmiş Doğrusal Modellerin bileşenleri . 57 3. 1. 2. Genelleştirilmiş Doğrusal Modeller ailesi . 58 3. 2. Genelleştirilmiş Tahmin Denklemleri . 62 3. 2. 1. Genelleştirilmiş Tahmin Denklemlerinin avantaj ve dezavantajları . 63 3. 2. 2. Genelleştirilmiş Tahmin Denklemlerinde tahmin aşamaları . 64 3. 2. 3. Genelleştirilmiş Tahmin Denklemlerinde varyans-kovaryans yapıları . 67 3. 2. 4. Genelleştirilmiş Tahmin Denklemlerinde model belirleme kriterleri . 71 4. UYGULAMA. 73 4. 1. Veri Setine İlişkin Açıklamalar . 73 4. 1. 1. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü . 73 4. 1. 2. Veri setinde yer alan değişkenler . 74 4. 1. 3. Veri setinde yer alan gözlemlerin yıl ve ülke bazında dağılımları . 76 4. 2. Modeller ve Bulgular . 86 5. SONUÇ VE ÖNERİLER . 99 KAYNAKLAR. 103 EKLER . 112 EK-A: İdeal Modellerin Çalışan Korelasyon Yapısı Çıktıları. 112 ÖZGEÇMİŞ . 114