Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ALPER OUZOUNGIOL (UZUNYOL)
Danışman: ASAL UĞUR YASİN
Özet:Özet Bu yüksek lisans tezinde, Türk-Yunan ilişkilerinin en önemli gündem maddelerinden birisi olan Batı Trakya Türk Azınlığının sorunları ve söz konusu sorunların çözümü noktasında Dr. Sadık Ahmet’in liderliğinde hak arama mücadelesi ve yaşananlar çeşitli boyutları ile incelenmiştir. Çalışma üç ana bölümden oluşmakta olup, ilk bölümde genel olarak azınlık kavramı ele alınmıştır. Azınlık haklarının kapsadığı temel nitelikler detaylı olarak incelenmiş olup, devamında azınlıkların sınıflandırılması ve günümüzde kabul edilen azınlık çeşitleri ile kendilerine tanınan haklar değerlendirilmiştir. Birinci bölümün son kısmında ise, tarihsel süreçte azınlıkların ortaya çıkması ile uluslararası belgelerde azınlık haklarının yer alış biçimleri uluslararası ve uluslarüstü örgütler kapsamında incelenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde, Yunanistan ve Batı Trakya özelinde kapsamlı bir değerlendirme yapılmıştır. Öncelikle, tarihsel süreç içerisinde Yunanistan topraklarında yaşayan azınlık gruplarına değinilmiş ve ardından Batı Trakya Türk Azınlığın hukuki statüsü ile Yunanistan’ın azınlıklara karşı uyguladığı politikalar ele alınmıştır. Batı Trakya Türk Azınlığının Yunanistan’daki topraklarda yaşayabilmesi adına kendilerine tanınan haklar 1830 tarihli Londra Protokolü’nden başlayarak, azınlık statüsünü kazandıkları 1923 tarihli Lozan Barış Antlaşması ve sonrasındaki Kültür Antlaşmaları da ele alınarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın son bölümünde, Yunanistan’ın baskıcı ve kısıtlayıcı uygulamaları sonucunda Batı Trakya Türk Azınlığının yaşadığı sorunlar tek tek incelenmiş ve bahis konusu sorunların günümüzdeki mevcut durumlarına değinilmiştir. Son bölümde ayrıca, tezin başlığını da oluşturan, Dr. Sadık Ahmet’in liderliği çerçevesinde Lozan’dan doğan haklarını arama mücadelesi ele alınmıştır. Dr. Sadık Ahmet nezdinde tüm Batı Trakya Türk Azınlığının etnik kimliği inkar edilmiş, bu sebeple Dr. Sadık Ahmet yargılanmış ve mahkum edilmiştir. Ayrıca, yaşanan haksızlıkları gerek Yunan parlamentosunda gerekse uluslararası kamuoyunda yüksek sesle dile getirmesi ve bu çerçevede verilen mücadele ile Dr. Sadık Ahmet’in Lozan Barış Antlaşması’nın 72. yıldönümü olan 24 Temmuz 1995 tarihindeki vefatı ve sonraki yankıları bu bölümde ele alınmıştır. Anahtar Kelimeler: Azınlık, Batı Trakya, Lozan Barış Antlaşması, Dr. Sadık Ahmet Abstract This master thesis examines, one of the most important issue of Turkish-Greek relations, the problems of the Western Thrace Turkish Minority and seeking solutions of relevant arguments under the leadership of Dr. Sadık Ahmet with several dimensions of their experiences. The study consists of three main chapters and in the first chapter the concept of minority as notion is discussed. The basic qualifications and conditions covered by minority rights are examined in detail and then the classification of minorities and present types of minorities which is accepted in general, and their given rights are evaluated. In the last part of the first chapter, the emergence of minorities in the historical process and the way of references in international documents are examined within the scope of international and supranational organizations. In the second chapter of the study, Greece and Western Thrace relations are analyzed comprehensively. First of all, minority groups who lived in territory of Greece through the history, afterwards legal status of the Western Thrace Turkish Minority accepted by state and policies which have been practiced on minorities by Greece are discussed. The rights have been granted to the Western Thrace Turkish Minority in order to live in the lands of Greece are discussed by reviewing starting with the London Protocol dated 1830 to the 1923 Lausanne Peace Treaty with following Cultural Treaties. In the last chapter of the study, the problems faced by the Western Thrace Turkish Minority as a result of the oppressive and restrictive policies of Greece government are examined one by one and these currently existing issues are mentioned. Besides, also given reference in the title of this study, within the framework of Dr. Sadık Ahmet’s leadership, the struggle to seek rights arising from Lausanne has been discussed. In the presence of Dr. Sadık Ahmet, whole the Western Thrace Turkish Minority were trailed and convicted by denial of ethnic identity. In addition, with his voice in the Greek Parliament and in the international public opinion about the injustices and the struggle given within this framework, the death of Dr. Sadık Ahmet on 24 July 1995, which is the 72nd anniversary of Lausanne Peace Treaty and its subsequent repercussions are discussed in this chapter. Key Words: Minority, Western Thrace, Lausanne Peace Treaty, Dr. Sadık Ahmet İÇİNDEKİLER Özet. iv Abstract. v ÖNSÖZ . vi TABLOLAR LİSTESİ. vii KISALTMALAR. viii GİRİŞ . 1 1. Azınlık Kavramı. 6 1. 1. Azınlıkların Tanımı. 7 1. 2. Azınlık Hakları. 11 1. 2. 1. Bireysel ve Kolektif Haklar. 13 1. 2. 2. Negatif ve Pozitif Haklar. 14 1. 2. 3. Self Determinasyon Hakkı . 15 1. 3. Azınlıkların Sınıflandırılması . 17 1. 3. 1. Dini Azınlıklar. 18 1. 3. 2. Dilsel Azınlıklar. 19 1. 3. 3. Etnik Azınlıklar. 19 1. 3. 4. Ulusal Azınlıklar. 20 1. 4. Tarihsel Süreçte Azınlıklar. 21 1. 5. Azınlık Haklarını Düzenleyen Uluslararası Belgeler. 23 1. 5. 1. Birleşmiş Milletler’in Azınlık Haklarına Yönelik Düzenlemeleri. 25 1. 5. 2. Avrupa Konseyi’nin Azınlık Haklarına Yönelik Düzenlemeleri. 28 1. 5. 2. 1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi. 28 1. 5. 2. 2. Bölgesel veya Azınlık Dilleri Avrupa Şartı . 29 1. 5. 2. 3. Uluslararası Azınlıkların Korunmasına Yönelik Çerçeve Sözleşmesi. 30 1. 5. 3. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nın Azınlık Haklarına Yönelik Düzenlemeleri. 32 1. 5. 4. Avrupa Birliği’nin Azınlık Haklarına Yönelik Düzenlemeleri . 33 2. Yunanistan, Batı Trakya ve Batı Trakya Türk Azınlığı. 38 2. 1. Yunanistan’da Yaşayan Azınlıklar. 40 2. 1. 1. Türkler. 42 2. 1. 2. Pomaklar . 43 2. 1. 3. Makedonlar. 44 2. 1. 4. Arnavutlar . 46 2. 1. 5. Ulahlar (Vlahlar) . 47 2. 2. Batı Trakya Türk Azınlığı . 47 2. 2. 1. Batı Trakya Türk Azınlığının Hukuki Statüsü. 49 2. 2. 1. 1. Yunanistan Anayasası (9 Haziran 1975) . 51 2. 2. 1. 2. Londra Protokolü (3 Şubat 1830). 52 2. 2. 1. 3. İstanbul Sözleşmesi (24 Mayıs 1881) . 53 2. 2. 1. 4. Atina Antlaşması (14 Kasım 1913). 54 2. 2. 1. 5. Yunan Sevr’i (10 Ağustos 1920). 55 2. 2. 1. 6. Lozan Sistemi. 57 2. 2. 1. 6. 1. Türk ve Yunan Halklarının Mübadelesine İlişkin Sözleşme ve Protokol (30 Ocak 1923) 58 2. 2. 1. 6. 2. Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923). 60 2. 2. 1. 6. 3. Atina Antlaşması (1 Aralık 1926), Ankara Antlaşması (10 Haziran 1930) ve Ankara Antlaşması (9 Aralık 1933) . 66 2. 3. Yunanistan’ın Azınlık Politikası ve Batı Trakya Türk Azınlığa Karşı Uygulamaları. 68 3. Batı Trakya Türk Azınlığının Statüsü. 73 3. 1. Batı Trakya Türk Azınlığının Sorunları . 76 3. 1. 1. Eğitim Sorunu. 77 3. 1. 2. Etnik Kimliğin İnkarı Sorunu . 82 3. 1. 3. Vatandaşlıktan Zorla Çıkartılma Sorunu. 85 3. 1. 4. Siyasi Katılım ve Temsil Sorunu. 87 3. 1. 5. Müftülük ve Vakıflar Sorunu . 90 3. 1. 6. Ekonomik Sorunlar. 91 3. 1. 7. Diğer Sorunlar . 93 3. 2. Dr. Sadık Ahmet’in Mücadelesi . 95 3. 2. 1. Siyasi Hayatı . 96 3. 2. 1. 1. İmza Kampanyası. 97 3. 2. 1. 2. Mahkeme Süreçleri . 99 3. 2. 1. 2. 1. İmza Kampanyasına İlişkin Yargılanma. 100 3. 2. 1. 2. 2. Seçim Çalışmaları Davası. 102 3. 2. 1. 3. Seçimler ve Milletvekilliği. 104 3. 2. 1. 3. 1. 18 Haziran 1989 Seçimleri ve Birinci Dönem Milletvekilliği . 104 3. 2. 1. 3. 2. 8 Nisan 1990 Seçimleri ve Milletvekilliği. 107 3. 2. 1. 4. Dostluk Eşitlik Barış (DEB) Partisi . 109 3. 2. 2. Vefatı ve Sonrası. 111 3. 2. 3. Hakkında Söylenenler. 112 SONUÇ. 115 KAYNAKÇA. 122 EKLER. 131