Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MUHAMMED ALİ GÜLEÇ
Danışman: AYVAZ BERK
Özet:ÖZET Bu çalışmada, İtfaiyelerde ki tehlikeleri değerlendirme süreci karmaşık bir yapıda olup problemleri ortaya çıkararak çözüm yöntemleri üretmek zorunlu hale gelmiştir. Tehlikelerin bertaraf edilmesi açısından İtfaiye istasyonlarının belirli ölçütlere göre değerlendirilmesi itfaiyeler için büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle itfaiye istasyonlarındaki tehlikelerin belirlenerek, çalışanların korunmasının sağlanması için bu sistemin sistematik ve doğru bir şekilde planlanması gerekmektedir. Bu çalışma, İtfaiye istasyonlarındaki tehlikelerin değerlendirilerek ortaya çıkan problemleri çözümlemek üzerine odaklanmıştır. Bu çalışmadaki asıl amaç, İtfaiye istasyonlarındaki tehlikelerin belirlenip kriterler esasında değerlendirme ölçütlerini ortaya çıkarmak, bu ölçütleri esas alarak tehlikelerin ortadan kaldırılmasını sağlamaktır. Bu amaçla çok kriterli karar verme teknikleri arasında bulunan Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) yöntemi ile kriterlerin ağırlıkları belirlenerek, TOPSIS yöntemi ile de belirlenen bu alternatiflerin sıralaması ortaya çıkarılmıştır. Anahtar Kelimeler: AHP yöntemi, çok kriterli karar verme yöntemleri, iş sağlığı ve güvenliği, itfaiye, TOPSIS yöntemi. ABSTRACT In this study, The process of assessing the hazards in fire brigades has a complex structure and it has become necessary to produce solutions by revealing the problems. Evaluation of fire stations according to certain criteria in terms of eliminating hazards is of great importance for fire brigades. For this reason, this system should be planned systematically and accurately in order to determine the hazards in the fire stations and to ensure the protection of the employees. This study focuses on solving the problems that arise by evaluating the hazards in Fire Stations. The main purpose of this study is to determine the hazards in Fire Stations, to reveal the evaluation criteria on the basis of criteria, and to ensure the elimination of hazards based on these criteria. For this purpose, the weights of the criteria were determined with the Analytical Hierarchy Process (AHP) method, which is among the multi-criteria decision-making techniques, and the ranking of these alternatives, which were also determined by the TOPSIS method, was revealed. Keywords: AHP method, fire department, multi criteria decision making method, occupational health and safety, TOPSIS method. İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER . i ÖZET. iii ABSTRACT . iv TEŞEKKÜR . v ŞEKİLLER DİZİNİ . vi ÇİZELGELER DİZİNİ . viii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ . ix 1. GİRİŞ . 1 2. LİTERATÜR ÖZETİ . 3 3. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ, İTFAİYE, KULLANILAN METOTLAR . 6 3. 1. İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tanımı, Tarihi, İşyerlerindeki Tehlikeler . 6 3. 1. 1. İş sağlığı . 6 3. 1. 2. İş güvenliği . 6 3. 1. 3. İş sağlığı ve güvenliğinin tarihi gelişimi . 7 3. 1. 4. İş sağlığı ve güvenliğinin önemi . 8 3. 1. 5. İş sağlığı ve güvenliğinin amacı . 9 3. 1. 6. İşyerlerindeki tehlikeler . 10 3. 1. 6. 1. İşyerlerindeki tehlikelerin tanımlanması. 10 3. 1. 6. 2. İşyerlerindeki tehlike kaynaklarının belirlenmesi . 11 3. 1. 6. 3. İş sağlığı güvenliği uygulamalarındaki genel kurallar . 12 3. 2. İtfaiyenin Tanımı ve Tarihi . 17 3. 2. 1. İtfaiyenin tanımı. 17 3. 2. 2. İtfaiyenin önemi . 17 3. 2. 3. İtfaiyenin tarihi . 18 3. 2. 4. İtfaiyede yönetim biçimi . 19 3. 2. 5. İtfaiye teşkilatının görevleri ve personel yapısı . 20 3. 2. 5. 1. İtfaiye teşkilatının görevleri . 20 3. 2. 5. 2. İtfaiye personelinin görevi . 21 3. 2. 5. 3. İtfaiye teşkilatı ve itfaiye eri yeterlilik standartları . 23 3. 3. Çalışmada Kullanılan Yöntemler . 24 3. 3. 1. Analitik hiyerarşik prosesi . 24 3. 3. 1. 1. Hiyerarşik yapının oluşturulması . 25 3. 3. 1. 2. İkili karşılaştırma matrisleri ve üstünlüklerin belirlenmesi . 25 3. 3. 1. 3. Özvektörün (Göreli önem vektörünün) belirlenmesi . 25 3. 3. 1. 4. Özvektörün tutarlılığının hesaplanması . 26 3. 3. 1. 5. Hiyerarşik yapının genel sonucunun elde edilmesi . 27 3. 3. 2. TOPSIS yöntemi . 27 3. 3. 2. 1. Her bir değerlendirme kriterinin normalize edilmesi . 27 3. 3. 2. 2. Normalize karar matrisinin ağırlıklandırılması . 28 3. 3. 2. 3. İdeal çözüm setleri . 28 3. 3. 2. 4. Pozitif ve negatif ideal çözüme uzaklık . 28 3. 3. 2. 5. İdeal çözüme göreceli yakınlık değerleri . 28 3. 3. 2. 6. Alternatiflerin sıralanması . 29 3. 3. 3. Problem çözümü adımları . 29 4. ARAŞTIRMA BULGULARI VE TARTIŞMA . 30 4. 1. Uygulama Alanındaki Kriterler . 30 4. 2. AHP Yöntemine İlişkin Genel Bulgular . 34 4. 3. TOPSIS Yöntemine İlişkin Genel Bulgular . 45 5. SONUÇ VE ÖNERİLER . 55 KAYNAKLAR . 57 ÖZGEÇMİŞ . 61