Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Dış Ticaret Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SERKAN GÖNEN
Danışman: İYİGÜN NECLA ÖYKÜ
Özet:ÖZET Günümüzde küreselleşme ve bilgi teknolojilerinin çok yaygın hale gelmesi ile birlikte öne çıkan e-ticaret hem tüketiciler hem de pek çok işletme tarafından yoğun şekilde kullanılmaktadır. E-ticaret pek çok sektörde farklı oranlarda gelişim göstermekle birlikte sektörlerin toplam ticareti içerisinde önemli pay edinmiş durumdadır. Son yıllarda e-ticarette dikkat çeken alanlardan biri ise online market alışverişidir. Bu araştırmanın amacı, online market alışverişinde tüketicilerin tüketim tercihlerine etki eden faktörleri incelemektir. Bu amaç doğrultusunda Mart-Nisan 2020 tarihleri arasında online platformlar ve sosyal medya aracılığıyla ulaşılan 308 tüketicinin katılımı ile bir anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri SPSS 24. 0 ve AMOS 18 programları ile analiz edilmiş, analizlerde YEM, t-testi ve ANOVA uygulanmıştır. Algılanan fayda, algılanan kullanım kolaylığı ve algılanan sosyal etkinin kullanıma yönelik tutum üzerine anlamlı ve pozitif, algılanan riskin kullanıma yönelik tutum üzerine ise anlamlı ve negatif bir etkisi vardır. Tüketicilerin demografik özelliklerine (cinsiyet, yaş, eğitim durumu ve gelir durumu) göre algılanan kullanım kolaylığı istatiksel açından anlamlı farklılık göstermemektedir. Algılanan fayda ise sadece cinsiyet ve eğitim durumuna göre istatiksel açından anlamlı farklılık göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Online Market Alışverişi, E-Ticaret ABSTRACT Today, with the globalization and information technologies becoming very common, e-commerce, which stands out, is used extensively by both consumers and many businesses. Although e-commerce has developed at different rates in many sectors, it has acquired a significant share in the total trade of the sectors. One of the areas that attract attention to e-commerce in recent years is online market shopping. The purpose of this research is to examine the factors affecting the consumption preferences of consumers in online market. For this purpose, a survey has been carried out with the participation of 308 consumers reached through online platforms and social media between March and April 2020. Data were analyzed with SPSS 24 and AMOS 18 programs, and SEM, t-test and ANOVA were used in the analyses. Perceived usefulness, percieved ease of use and percieved social impact had significant and positive effect on attitutes toward use; but percieved risk had a significant and negative effect on attitudes toward use. Perceived ease of use does not differ statistically in terms of demographic characteristics of consumers (gender, age, educational status, and income). The perceived benefit differs only statistically in terms of gender and educational status. Keywords: Online Market Shopping, E-Commerce İÇİNDEKİLER TEZ ONAY SAYFASI. ÖZET. iii ABSTRACT. iv İÇİNDEKİLER . v TABLO LİSTESİ. viii ŞEKİL LİSTESİ. x KISALTMALAR LİSTESİ. xi GİRİŞ . 1 1. E-TİCARET VE GIDA PERAKENDESİ. 5 1. 1. E-Ticaret Kavramı. 5 1. 2. E-Ticaretin Tanımı . 5 1. 3. E-Ticaretin Tarihi ve Gelişimi . 5 1. 4. E-Ticaret Modelleri . 8 1. 4. 1. İşletme-İşletme (Business to Business-B2B) Ticaret Modeli . 9 1. 4. 2. İşletmeden Tüketiciye (Business to Consumer- B2C) Ticaret Modeli. 10 1. 4. 3. Tüketiciden Tüketiciye (Customer to Customer-C2C) Elektronik Ticaret Modeli . 11 1. 4. 4. Tüketiciden İşletmeye (Customer to Business- C2B) Elektronik Ticaret Modeli . 12 1. 4. 5. İşletmeden Devlete (Business to Government-B2G) Elektronik Ticaret Modeli . 13 1. 5. Dünya’da ve Türkiye’de E-Ticaret. 13 1. 5. 1. Dünya E-Ticaretindeki Gelişmeler. 13 1. 5. 2 Türkiye E-Ticaretindeki Gelişmeler. 18 1. 6. Gıda Perakendeciliği ve Online Market Alışverişi. 21 1. 6. 1. Gıda Perakendeciliği ve Gelişimi. 23 1. 6. 2. Türk Gıda Perakendeciliğin de E-Ticarete Geçiş. 26 1. 6. 3. Dünya’da ve Türkiye’de Online Market Alışverişi. 28 1. 6. 3. 1. Dünya’da Online Market Alışverişi . 29 1. 6. 3. 2. Türkiye’de Online Market Alışverişi . 31 1. 6. 4. E-Ticaret’te Market Ürünleri Satışının Önemi. 33 1. 6. 5. Online Market Alışverişinde İşletmeler Açısından Zorluklar ve Fırsatlar. 34 1. 6. 5. 1. Zorluklar. 36 1. 6. 5. 2. Fırsatlar . 38 1. 6. 6. Online Market Alışverişinde Tüketici Açısından Avantajlar ve Beklentiler . 40 2. TÜKETİCİ DAVRANIŞI VE ONLİNE ORTAMDA SATINALMA KARAR SÜRECİ. 44 2. 1. Tüketici Davranışı Kavramı . 44 2. 2. Tüketici Davranışının Önemi . 45 2. 3. Tüketici Davranışına Etki Eden Faktörler. 45 2. 3. 1. Kültürel Faktörler. 46 2. 3. 1. 1. Kültür . 46 2. 3. 1. 2. Alt Kültür . 46 2. 3. 1. 3. Sosyal Sınıf. 47 2. 3. 2. Sosyal Faktörler. 47 2. 3. 2. 1. Referans (Danışma) Grupları. 47 2. 3. 2. 2. Aile . 48 2. 3. 2. 3. Roller ve Statüler. 49 2. 3. 3. Psikolojik Faktörler. 49 2. 3. 3. 1. Güdülenme (Motivasyon). 49 2. 3. 3. 2. Algılama . 51 2. 3. 3. 3. Öğrenme . 51 2. 3. 3. 4. Tutum ve İnanç. 51 2. 3. 4. Bireysel Faktörler. 52 2. 4. Online Tüketici Davranışına İlişkin Modeller ve İlgili Değişkenler. 52 2. 4. 1. Sebepli Davranış Teorisi . 53 2. 4. 2. Planlı Davranış Teorisi. 54 2. 4. 3. Teknoloji Kabul Modeli. 55 2. 4. 4. Sosyal Etki. 57 2. 4. 5. Algılanan Risk. 58 2. 5. Online Tüketici Satın Alma Karar Süreci . 58 2. 5. 1. İhtiyacın Ortaya Çıkışı . 59 2. 5. 2. Bilgi Toplama. 59 2. 5. 3. Seçenekleri Değerlendirme . 60 2. 5. 4. Satın Alma. 60 2. 5. 5. Satın Alma Sonrası Değerlendirme. 60 2. 6. Online Market Alışverişinde Teknoloji Kabulüne İlişkin Çalışmalar. 61 3. YÖNTEM. 63 3. 1. Araştırma Modeli . 63 3. 2. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi . 63 3. 3. Araştırma Hipotezleri. 65 3. 4. Verilerin Toplanması. 65 3. 5. Verilerin Değerlendirilmesi. 67 4. BULGULAR. 68 4. 1. Katılımcı Demografik Özellikleri . 68 4. 2. Online Market Alışveriş Tercihleri . 69 4. 3. Faktör ve Güvenilirlik Analizi . 70 4. 4. Araştırma Hipotezlerine İlişkin Bulgular. 73 4. 5. YEM Modeline İlişkin Bulgular. 73 5. TARTIŞMA . 85 6. SONUÇ VE ÖNERİLER. 88 EKLER. 91 KAYNAKÇA . 95