Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ve özel öğrenme güçlüğü olan 9-12 yaş aralığındaki çocuklarda bibliyoterapi kullanımının kişilerarası sorun çözme becerilerine etkisinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÜLBERK BENAN ÖZAN

Danışman: ÖZKARDAŞ OYA

Özet:

Kişilerarası sorun çözme becerileri yaşam boyu süren ve çocuğun sosyal gelişimi açısından oldukça önem taşıyan bir beceridir. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ve özel öğrenme güçlüğü gibi nöropsikolojik sorunu olan çocukların kişilerarası sorun çözme becerilerinin yeterince iyi olmadığı pek çok çalışmada vurgulanmıştır. Bu araştırmanın amacı dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ve özel öğrenme güçlüğü tanısı almış çocuklarda bibliyoterapi kullanımının kişilerarası sorun çözme becerilerine etkisini araştırmaktır. Araştırma 2016-2017 eğitim öğretim yılı içerisinde, İstanbul ili Üsküdar ilçesinde yer alan özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde özel eğitim desteği alan 50 DEHB ve ÖÖG tanılı çocuk içerisinden seçilen 22 çocuk ile yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak Serin, Bulut-Serin ve Saygılı (2010) tarafından geliştirilen İlköğretim Düzeyindeki Çocuklar İçin Problem Çözme Envanteri (ÇPÇE) kullanılmıştır. Araştırmada 2x2’lik karışık desen (deney-kontrol- ön test-son test) kullanılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkenini çocukların kişilerarası sorun çözme becerileri oluştururken, bağımsız değişkenini ise bibliyoterapi temelli eğitim programı oluşturmaktadır. Uygulamanın başlangıcında çocukların tümüne (n=50) ÇPÇE araştırmacı tarafından bireysel olarak uygulanmıştır. Envanter puanları değerlendirildikten sonra ÇPÇE’den aritmetik ortalamanın altında puan alan 11 çocuk deney grubuna seçilmiştir. Çalışma grubuna alınan 11 deney grubu çocuğun, 4’ü kız 7’si erkektir. ÇPÇE envanterinden ortalamanın altında puan alan ve farklı bir semtte oturdukları için programa düzenli katılamayacaklarını bildiren 11 çocuk da kontrol grubuna alınmıştır. Oluşturulan gruplar arasında öntest bakımından fark olup olmadığı Mann Whitney U testi ile kontrol edilmiştir. Araştırmacı tarafından geliştirilen ve 90-100 dakikalık 8 oturumdan oluşan bibliyoterapi temelli eğitim programı çocukların özel eğitim desteği aldıkları rehabilitasyon merkezinin grup odasında uygulanmıştır. Eğitim programının son oturumunda ise ÇPÇE tekrar uygulanmıştır. Araştırmanın sonunda, programın çocukların kişilerarası sorun çözme becerilerini anlamlı bir şekilde artırdığı, bu artışın ÇPÇE alt boyutlarının tümünde anlamlı olduğu saptanmıştır.