Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: KJANI HALID
Danışman: GENÇ YILMAZ AYFER
Özet:ÖZET Kuzey Makedonya’nın AB’ye katılım çabaları, son yılların en tartışmalı sürecidir. AB Komisyonu üyelik müzakerelerinin üst üste birkaç yıldır başlatılmasını tavsiye etmesine rağmen, Yunanistan’ın itirazları ülkenin AB’ye katılımını engellemiştir. Haziran 2018’de, ülkenin adını Kuzey Makedonya Cumhuriyeti olarak değiştirme anlaşmasının bir parçası olarak Yunanistan vetosunun geri çekilmesinin ardından, Bazı Üye Devletler, Kuzey Makedonya’da yolsuzluk ve hukukun üstünlüğü konusunda endişelerini dile getirirken, diğerleri jeopolitik nedenlerle genişlemeyi desteklemeye ve Batı Balkanlar’da artan Rus ve Çin etkisine karşı koymaya karar vermişlerdir. Bu bağlamda, Avrupalı bakanlar, bir dizi koşulun yerine getirilmesi halinde Makedonya’nın AB üyelik müzakerelerinin Haziran 2019’da başlamasına karar vermişlerdir. Ancak, Bulgaristan, Kasım 2020’de, Kuzey Makedonya ile AB üyelik müzakerelerini başlatma kararını veto ederek, ülkeyi, AB yolunda ilerlemesini dolaylı olarak etkilemiştir. Bu çalışmada, Kuzey Makedonya’nın AB ilişkileri ve katılımındaki genel durumu, Yunanistan’la on yıllardır devam etmiş olan isim sorununun çözümü, Bulgaristan’ın ülkenin katılımına engeli ve diğer diş faktörlerin ülkenin katılımına etkileri incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Kuzey Makedonya, AB, Katılım ABSTRACT NATIONAL AND HISTORICAL PROBLEMS OF NORTH MACEDONIA IN THE PROCESS OF ACCESSION TO THE EUROPEAN UNION North Macedonia’s EU accession efforts are the most controversial process in recent years. Although the EU Commission has recommended that membership negotiations has to be opened for several years in a row, Greek objections have prevented the country from joining the EU. In June 2018, following the withdrawal of the Greek veto as part of the agreement to rename the country to the Republic of North Macedonia, some Member States expressed their concerns over corruption and the rule of law in North Macedonia, while others continued to support enlargement for geopolitical reasons and to increase the growing concern in the Western Balkans to resist Russian and Chinese influence in the area. In this context, European ministers have decided that Macedonia’s EU accession negotiations will start in June 2019 if a set of conditions are met. However, Bulgaria indirectly affected the country’s progress towards the EU by vetoing its decision to open EU membership negotiations with North Macedonia in November 2020. In this study, the general situation of North Macedonia in EU relations and accession process, the solution of a decades-old name problem with Greece, Bulgaria’s barrier to the country’s accession and the effects of other external factors on the country’s accession to EU were examined. Keywords: North Macedonia, EU, Accession İÇİNDEKİLER ÖZET……………………………………………………………………………. …………. …iv ABSTRACT………………………………………………………………………………………v ÖNSÖZ. vi İÇİNDEKİLER………………………………………………………………………. ……. vii KISALTMALAR…………………………………………………………………………. …. x 1. GİRİŞ…………………………………………………………………………………. ………1 1. 1. BÖLGENİN KÖKENİ VE SORUN YAŞAYAN TARAFLAR……………………. …. 3 1. 1. 1. Kuzey Makedonya’nın Coğrafi Konumu……………………………. ……. ………4 1. 1. 2. Makedonların Etnik Kökeni………………………………………. ………………. 5 1. 2. SORUNLARIN TARİHSEL ARKA PLANI………………………. ……………. …. 7 1. 2. 1. Kuzey Makedonya’da Yaşanan Geçmiş Sorunlar…………………………. ……. 7 1. 2. 1. 1. Makedonya Krallığı, Bulgar Krallığı ve Roma İmparatorluğu Dönemi (M. Ö. 7. yüzyıl - M. S. 14. yüzyıl)…………………………. ……………. …. …. …. 8 1. 2. 1. 2. Osmanlı Dönemi (15. yüzyıl - 19. yüzyıl)…………………. ……. ………. 10 1. 2. 1. 3. Kuzey Makedonya’nın Ulusal Uyanışı (1814 - 1870)……………. …. …. …12 1. 2. 1. 4. IMRO ve İlinden Ayaklanması (1880 - 1904)………………. ……. ………14 1. 2. 1. 5. Balkan Savaşları ve Dünya Savaşları Sırasında Kuzey Makedonya…. …. 16 1. 2. 1. 6. Yugoslavya Dönemi……………………………………. ……. ……………. 18 1. 2. 2. Bağımsızlık Bildirisinden Bu Yana Kuzey Makedonya……………………. 20 1. 2. 2. 1. Makedonya Cumhuriyeti Deklerasyonu……………………. ………. ……20 1. 2. 2. 2. Kuzey Makedonya’nın Tanınma Girişimleri (1991 - 1995)……………. …. 22 1. 2. 2. 3. 2001 İsyanı ve Kuzey Makedonya’daki Arnavut Azınlığı…………. ……. 24 2. AVRUPA BİRLİĞİ - KUZEY MAKEDONYA İLİŞKİLERİ………………………. ……. 26 2. 1. Kuzey Makedonya ve Avrupa Birliği İlişkilerinin Tarihsel Gelişimi………. …. ……. 26 2. 2. Avrupa Birliği Katılımı için Kuzey Makedonya’nın Kurumsal Altyapısı……. ……. 29 2. 3. Kuzey Makedonya’nın Müktesebatını Yerine Getirmesine İlişkin Avrupa Komisyonu Raporu……………………………………………………. …. …31 2. 3. 1. Demokrasi ve Hukuk Üstünlüğü…………………………………………. ……. 31 2. 3. 2. Kamu Yönetimi…………………………………………………………. …. ……32 2. 3. 3. Yargı Sistemi……………………………………………. ………………. ……33 2. 3. 4. Yolsuzlukla Mücadele……………………………………………………. ……. 33 2. 3. 5. Organize Suçla Mücadele………………………………………………. ………. 34 2. 3. 6. Temel Haklar………………………………………………………. …. ……. …34 2. 3. 7. İfade Özgürlüğü……………………………………………………. …. ……. …35 2. 3. 8. Bölgesel İşbirliği…………………………………………………………………. 36 2. 3. 9. Göç Akışı………………………………………………………………. ……. 36 2. 3. 10. Ekonomik Kriterler…………………………………………………………. …. 36 2. 3. 11. Üyelik Yükümlülükleri………………………………………………. ……. 37 3. AVRUPA BİRLİĞİNE KATILIM SÜRECİNDE ÜÇÜNCÜL TARAFLARIN ETKİLERİ. 38 3. 1. Tarafların Pozisyonları……………………………………………. ………………. ……38 3. 1. 1. Yunanistan’ın Görüşü……………………………………………………. …. 38 3. 1. 2. Bulgaristan’ın Görüşü……………………………………………………………. 39 3. 1. 3. Kuzey Makedonya’nın Görüşü…………………………………. ………………. 40 3. 2. Tarafların Çıkarları ve Talepleri………………………………………………. ………. 41 3. 3. Tarafların Değerleri…………………………………………………………. …. …. …. 53 3. 4. Tarafların İç Alt Grupları ve Bağlı Oldukları Teşkilatlar………………………. ……54 3. 4. 1. Yunanistan’daki Etnik ve Dini Gruplar………. …………………………………54 3. 4. 2. Bulgaristan’daki Etnik ve Dini Gruplar………………………………. ……. …56 3. 4. 3. Kuzey Makedonya’daki Etnik ve Dini Gruplar……………………………. …. …. 57 4. TARİHSEL VE ULUSAL SORUNLARIN ÇIKIŞ NOKTASI VE ÜLKENİN AB’YE KATILIMINI ETKİLEYEN DIŞ FAKTÖRLER……………………. ………. ………. 58 4. 1. Tarafların Fikir Ayrılığı Sebepleri ve Sorunların Çıkış Noktası……………. …. …. …. 58 4. 1. 1. Yunanistan’ın Bakış Açısından…………………………. ……………………. 58 4. 1. 2. Bulgaristan’ın Bakış Açısından…………………………………. ………. ……60 4. 1. 3. Kuzey Makedonya’nın Bakış Açısından………………………. ………. …. …. 61 4. 2. Kuzey Makedonya’nın AB’ye Katılımını Etkileyen Dış Faktörler……………. ……. 62 4. 2. 1. Küresel Aktörlerin Jeopolitik Çıkarları…………………………. ………. ……62 4. 2. 2. Türkiye - Kuzey Makedonya İlişkileri……………………………………. ……. 64 4. 2. 3. Fransa’nın Ülkenin Üyelik Müzakerelerine Engeli………………………. ……. 66 Sonuç………………………………………………………………………………. ………. …. 68 Öneriler………………………………………………………………………………………. 70 KAYNAKÇA……………………………………………………………………………………. 72