Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÇAĞLA KAYA
Danışman: ÖNCEL FERNAZ
Özet:ÖZET Geleneksel Türk konut mimarlığının önemli bölümünü oluşturan ahşap yapılara güzel bir örnek olan Nikolaidis (Horozoğlu) Köşkü, İstanbul ili Adalar ilçesi Heybeliada’da bulunmaktadır. Üç katlı olan ahşap köşk 1870 yılında yapılmıştır. T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul II Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 14. 04. 1973 tarih ve 7087 sayılı kararı ile yapı II. grup korunması gerekli kültür varlığı olarak tescillidir. Yapım tekniği, malzeme ve mimarisi ile dikkat çeken köşkün işlevi konut olup son yıllarda konaklama amaçlı kullanılmaktadır. Son 37 yıldır aynı ailenin kullanımında olan köşkte, geçmiş yıllarda yapılmış olan geçici bakım ve onarımlar ile niteliksiz eklentilerin, yapının bozulmasına neden olsa da ana plan şeması bakımından özgün durumu okunabilmektedir. Bu tez çalışması kapsamında Heybeliada’nın tarihçesi ve konut mimarisi araştırılmış, köşkün Ada’da bulunan diğer köşkler ile karşılaştırılması yapılmıştır. Tez çalışması kapsamında Nikolaidis (Horozoğlu) Köşkü’nün mevcut durumunun yerinde yapılan alan çalışmaları esnasında gözlemlenerek belgelenmesi, tarihinin araştırılarak özgün karakterinin tanımlanması ve çağdaş restorasyon ilkelerine göre restorasyon projesinin hazırlanarak yapının yeniden canlandırılması amaçlanmıştır. Bu çalışmada öncelikli olarak köşkün mevcut durumu yerinde incelenmiş, yapılan araştırmalar çizim ve fotoğraflar ile belgelenmiş, rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri hazırlanmıştır. Restorasyon projesi kapsamında; yapının özgünlüğünün bozulmadan korunarak onarılması ve yeni işlev önerisi ile yapının sürdürülebilir bir şekilde yaşatılması amaçlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Heybeliada, koruma, köşk mimarisi, Nikolaidis (Horozoğlu) Köşkü, restorasyon, yeni işlev. ABSTRACT Nikolaidis (Horozoğlu) Mansion, which is a good example of wooden structures that form an important part of traditional Turkish residential architecture, is located in Heybeliada, Adalar district of Istanbul. The wooden mansion with three floors was built in 1870. With the decision of the Istanbul No. II Culture and Natural Heritage Conservation Board of the Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism, dated 14. 04. 1973 and numbered 7087, the building has been registered as second group cultural property to be protected. The mansion, which draws attention with its construction technique, materials and architecture, is a residence and has been used for accommodation in recent years. In the mansion, which has been in the use of the same family for the last 37 years, the eigen state of the main plan scheme can be read even though the temporary maintenance and repairs and unqualified additions made in the past years cause the structure to deteriorate. Within the scope of this thesis, the history and residential architecture of Heybeliada were investigated, and the mansion was compared with the other mansions on the island. Within the scope of the thesis study, the aim was to document the current situation of the Nikolaidis (Horozoğlu) Mansion by observing and documenting it during the field studies, to define its original character by researching its history, and to revitalize the building by preparing a restoration project according to contemporary restoration principles. In this study, first of all, the current situation of the mansion was examined on site, the researches were documented with drawings and photographs, and relief, restitution and restoration projects were prepared. Within the scope of the restoration project; the aim is to preserve the originality of the building and to maintain it in a sustainable way with the proposal of a new function. Keywords: Conservation, Heybeliada, mansion architecture, new function, Nikolaidis (Horozoğlu) Mansion, restoration. İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER . i ÖZET. iii ABSTRACT . iv TEŞEKKÜR . v ŞEKİLLER DİZİNİ . vi ÇİZELGELER DİZİNİ . x 1. GİRİŞ . 1 1. 1. Tezin Amacı . 2 1. 2. Yöntem . 3 2. LİTERATÜR ÖZETİ . 5 3. HEYBELİADA . 6 3. 1. Konumu ve Coğrafi Özellikleri . 6 3. 2. Tarihi ve Sosyo-Ekonomik Gelişimi . 7 4. HEYBELİADA’DA KÖŞK MİMARİSİ . 11 4. 1. Heybeliada’da Köşk Mimarisi ve Gelişimi . 11 4. 2. Heybeliada’daki Köşkler ve Karşılaştırılması . 16 4. 2. 1. Adalı Evi . 17 4. 2. 2. Apostolidi Köşkü . 18 4. 2. 3. Bellisoy (Mari) Köşkü . 19 4. 2. 4. Hacopoulo Köşkü . 20 4. 2. 5. Hacı İstefani Köşkü . 21 4. 2. 6. Hrisanti Evi . 22 4. 2. 7. Hüseyin Rahmi Evi . 23 4. 2. 8. İliasko Köşkü . 24 4. 2. 9. İsmail Hakkı Bey Köşkü . 25 4. 2. 10. Koyuncu Evi . 26 4. 2. 11. Limnidis Evi . 27 4. 2. 12. Mavromatis Köşkü. 28 4. 2. 13. Muradoğlu Köşkü . 30 4. 2. 14. Murunakis Evi . 31 4. 2. 15. Selahaddin Bey Köşkü . 32 4. 2. 16. Şeren Evi . 33 4. 2. 17. Tayyibe Hanım Evi . 34 4. 2. 18. Triandafilidis Köşkü . 35 4. 2. 19. Voridis Köşkü . 36 4. 2. 20. Yordanakis Köşkü . 37 5. NİKOLAİDİS (HOROZOĞLU) KÖŞKÜ . 42 5. 1. Köşkün Tarihi, Oluşumu ve Gelişimi . 42 5. 2. Köşkün Mimari Analizi . 44 5. 2. 1. Zemin kat mekânları . 48 5. 2. 2. Birinci kat mekânları . 52 5. 2. 3. İkinci kat mekânları . 55 5. 2. 4. Bodrum kat mekânları . 58 5. 2. 5. Bahçeler . 60 5. 2. 6. Cepheler . 62 5. 2. 7. Müştemilat . 64 5. 2. 8. Bahçe eklentileri (Diğer müştemilatlar) . 65 5. 2. 9. Bazı mimari öğeler . 65 5. 3. Köşkün Güncel Durumu ve Bozulmaları . 72 5. 3. 1. Malzeme bozulmaları . 73 5. 3. 2. Strüktürel bozulmalar . 75 5. 3. 3. İşlev değişikliği nedeniyle oluşan bozulmalar . 76 5. 3. 4. Nitelikli ve niteliksiz ekler. 78 5. 4. Restitüsyon . 96 5. 4. 1. Restitüsyon kararlarının veri kaynakları . 96 5. 4. 2. Köşkün fiziksel ve özgün durumu . 96 5. 4. 3. Köşk ile ilgili yasal kararlar ve belgeler . 102 6. SONUÇ VE ÖNERİLER . 120 6. 1. Nikolaidis (Horozoğlu) Köşkü için Koruma Önerileri . 120 6. 1. 1. Onarım ve müdahale kararları . 120 6. 1. 2. Temizleme, sağlamlaştırma, bütünleme . 121 6. 1. 3. Yeni işleve yönelik öneriler . 127 6. 2. Değerlendirme ve Sonuç . 146 KAYNAKLAR . 148 EKLER . 152 EK A. Resmi Belgeler . 153 ÖZGEÇMİŞ . 163