Dünya Ticaret Örgütü çerçevesinde uyuşmazlıkların çözümü mekanizması ve Çin'le ilgili örnekler


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYIXIAMUGULI SIMAYI

Danışman: AKIL ABDÜLKADİR

Özet:

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), uluslararası ticaretin kurallarım, işleyişini ve usullerini düzenleyen kurumsal ve hukuki yapıya sahip bir uluslararası sistemdir. DTÖ kuralları, Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT) kurallarına nazaran daha ayrıntılı ve kapsamlıdır. Anlaşma niteliğindeki GATT çerçevesinde gerçekleştirilen DTÖ, üye devletlerarasındaki ticari uyuşmazlıkların çözümlenmesini sağlamak amacıyla bir uyuşmazlık çözüm sistemi oluşturmuştur. Bu sistem, uzun süre sonucunda kazanılan deneyimlerden elde edilmiş olan ve uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin kuralları ve yöntemleri tespit eden Uyuşmazlıklar Çözümüne Dair Mutabakat Metni’ne (UÇMM) dayanmaktadır. UÇMM; DTÖ Anlaşması, GATT 1994 sistemi, diğer tüm Mal Ticareti Anlaşmaları, Hizmetler Ticareti Genel Anlaşması ve Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması ile ilgili doğabilecek uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin kural ve yöntemleri kapsamaktadır. Çalışmamızda, uyuşmazlık çözüm sistemi ve Çin’in söz konusu sistem içerisinde taraf olduğu uyuşmazlıklar incelenmeye ve değerlendirilmeye çalışılmıştır. Dört bölümden oluşmakta olan çalışmamızın ilk bölümünde uluslararası ticaretin gelişimi ve kurumsallaşması; ikinci bölümünde GATT döneminden DTÖ dönemine geçiş süreci incelenmekte; üçüncü bölümde uyuşmazlık çözüm sistemi ve işleyişi anlatılmaktadır. Son bölümde ise Çin’in de taraf olduğu uyuşmazlıklar ve bu uyuşmazlıklarda alınan kararların uygulanması ile ilgili çalışmalar yer almaktadır.