Otomotiv sektöründe tedarikçi performans değerlendirmesi için yeni bir model önerisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZNUR ŞAHİN

Danışman: AYVAZ BERK

Özet:

ÖZET Günden güne hızla büyüyen global pazarda, her bir firmanın çalışmak istediği tedarikçiyi seçme süreci, işletmeler için kompleks bir seçim problemi haline gelmektedir. İşletmelerin aldığı stratejik kararların gerçekleşmesi amacıyla çalıştıkları ya da çalışmayı planladıkları tedarikçileri belirli kriterlere göre seçme ve değerlendirme süreci, işletmeler için önemli bir unsur olarak karşılarına çıkmaktadır. Bu sebepler ile işletmeler, hangi tedarikçiyle çalışmak istediğinin ve en önemli unsur niteliğindeki tedarikçisinden neyi ne kadar sipariş vereceğinin kararını doğru ve sistemli bir şekilde planlanması gerekmektedir. Bu çalışmada, otomotiv sektöründe faaliyetlerini gerçekleştirmekte olan bir firmanın tedarikçi performans değerlendirmesi problemi incelenmiştir. Çalışmanın amacı, otomotiv sektöründe tedarikçilerin performanslarını değerlendirirken, çeşitli kriterler doğrultusunda performans değerlendirme ölçütleri belirlemek, bu ölçütlere dayanarak potansiyel her tedarikçiyi belirlenen kriterler doğrultusunda değerlendirmek ve en uygun olanını belirlemektir. Ele alınan problemin çözümünde çok kriterli karar verme teknikleri kullanılmıştır. Kriter ağırlıklarının belirlenmesinde Bulanık Analitik Hiyerarşik Prosesi (BAHP) yöntemi kullanılmış ve kriter ağırlıkları hesaplanmıştır. Bulanık Electre yöntemi ile de belirlenen alternatiflerin sıralaması gerçekleştirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Bulanık AHP yöntemi, bulanık Electre yöntemi, çok kriterli karar verme teknikleri, tedarikçi performans değerlendirmesi. ABSTRACT In the rapidly growing global market day by day, the process of choosing the supplier that each firm wants to work becomes a complex selection problem for businesses. The process of selecting and evaluating the suppliers they work or plan to work according to certain criteria fort the realization of the strategic decisions taken by businesses is an important factor fort he enterprises. For these reasons, businesses need to plan the right and systematic decision of which supplier they want to work with, and what and how much to order from their mostimportant supplier. In this study, the supplier performance evaluation problem of a company operating in the automotive industry is examined. The aim of the study is to determine the performance evaluation criteria in line with various criteria while evaluating the performances of the suppliers in the automotive industry, based on these criteria, to evaluate each potential supplier in line with the determined criteria and determine the most appropriate one. Multi-criteria decision making techniques were used to solve the problem. Fuzzy Analytical Hierarchical Process (BAHP) method was used to determine the criterion weights and the criterion weights were calculated. The alternatives determined with the Fuzzy Electre method were also sorted. Keywords: Fuzzy AHP method, fuzzy Electre method, multiple criteria decision making techniques, supplier performance evaluation. İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER . i ÖZET . ii ABSTRACT . iii TEŞEKKÜR . iv ŞEKİLLER . v ÇİZELGELER. vi SİMGELER VE KISALTMALAR . ix 1. GİRİŞ . 1 1. 1. Tedarik Zinciri . 2 1. 2. Tedarik Zinciri Yönetimi . 3 1. 2. 1. Tedarik zinciri yapısı ve gelişimi . 5 1. 3. Tedarikçi Seçim ve Değerlendirme Süreci . 6 2. LİTERATÜR ÖZETİ . 14 3. PROBLEM TANIMI VE METODOLOJİ . 41 3. 1. Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) . 41 3. 1. 1. AHP çözüm adımları . 42 3. 1. 1. 1. Hiyerarşik yapının oluşturulması . 43 3. 1. 1. 2. İkili karşılaştırma matrislerin oluşturulması . 43 3. 1. 1. 3. Öncelik Vektörlerinin Hesaplanması . 45 3. 1. 1. 4. Tutarlılık oranının hesaplanması . 46 3. 2. Bulanık Analitik Hiyerarşik Proses (Fuzzy AHP) . 46 3. 3. Bulanık Electre Yöntemi . 50 3. 4. Önerilen Çözüm Yöntemi . 55 4. UYGULAMA . 57 5. SONUÇ VE ÖNERİLER . 72 KAYNAKLAR . 74 EKLER. 81 EK A. Tedarikçi Performans Değerlendirmesi Excel Uygulaması . 82 ÖZGEÇMİŞ . 91