Organik tarım ürünlerine yönelik tüketici tutumlarının satın almaya etkisinin incelenmesi ve üretici-perakendeci görüşlerinin değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İŞLETME, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BENGİSU YILDIRIM

Danışman: Mehmet Sağlam

Özet:

Ülkemizde ve dünyada hızla artan nüfusun ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla konvansiyonel yöntemler kullanılarak ürünler artmakla birlikte organik üretim metodu ile üretilen ürünleri tercih eden ve yüksek sağlık bilinci ile sürdürülebilir bir tüketim modeli benimseyen organik gıda tüketicileri de artmaktadır. Konvansiyonel üretim yöntemindeki pestisit ve kimyasal kullanımı, besin değeri ve gıda güvenliği ile ilgili kaygılar ve sağlık endişeleri organik gıda ürünlerine olan talebi de pekiştirmiştir. Referans grupların bu süreçte tüketici davranışlarını nasıl şekillendirdiği ve ekonomik kaygı durumunda davranışların nasıl değiştiği ise merak konusudur. Bu tez çalışması ile amaçlanan; bireylerin organik gıda ürünlerine yönelik tutumlarının satın alma niyeti ve satın alma davranışını nasıl etkilediği ve sağlık endişesi, ekonomik kaygı ve referans grubu değişkenlerinin düzenleyici rolünün ne olduğunu ortaya koymaktır. Bu çerçevede; İstanbul'da organik gıda tüketicisi olan 18 yaş ve üzeri katılımcılardan kolayda örnekleme yoluyla toplanan 467 anket verisi istatistiksel yöntemler kullanılarak analiz edilmiş ve yapılan analizler sonucunda; tutumun satın alma niyeti üzerinde anlamlı etkisinin bulunduğu fakat tutumun satın alma davranışı üzerindeki etkisinin anlamsız olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, organik gıda ürünlerine yönelik tutumun satın alma niyetine etkisinde sağlık endişesi, ekonomik kaygı ve referans grubun azaltıcı etki yaptığı; tutumun satın alma davranışına etkisinde ise düzenleyici etkilerin anlamsız bulunduğu anlaşılmıştır. Satın alma niyeti, sağlık endişesi, ekonomik kaygı ve referans grubun ise satın alma davranışı üzerinde anlamlı etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.