Yatırımcı özelliklerinin portföy yönetimine etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Finans Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ELMAS ÖZTÜRK

Danışman: ÇANKAYA SERKAN

Özet:

ÖZET Yatırımcıların tasarruflarını sermaye piyasalarında etkin kullanma arzusu portföy yönetiminin önemini artırmaktadır. Yatırımcıların özelliklerine uygun kriterdeki portföylerin oluşturulması ve değerlendirilmesi zorlu bir süreçtir. Süreklilik arz eden bu yönetim sürecinde kararların doğru stratejiler doğrultusunda alınması gerekmektedir. Yatırımların sahip olduğu nicel verilerin yanı sıra yatırımcının kararlarına etki eden niteliksel faktörler de önemlidir. Yatırımcıların yaş, cinsiyet, medeni durumu, eğitim düzeyi gibi demografik faktörleri ile finansal tecrübe, finansal bilgi düzeyleri gibi bireysel faktörleri değişkendir. Yatırımcılar arası değişkenlik gösteren bu faktörler, yatırımcıların portföy tercihlerini etkilemektedir. Bu çalışmanın amacı, farklı yatırımcı profillerinin portföy yönetimi üzerindeki etkisini tespit etmektedir. Bu amaç doğrultusunda, Türkiye’de yaşayan 508 yatırımcı tesadüfi örnekleme yöntemi ile çeşitli meslek gruplarından rassal olarak seçilen bireylere anket yöntemi uygulanmıştır. Elde edilen veriler sonucunda yatırımcıların cinsiyet, eğitim durumu, gelir düzeyi, finansal bilgi ve tecrübe gibi özelliklerinin yatırım kararları üzerinde anlamlı bir ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Anahtar kelimeler: Portföy yönetimi, demografik özellikler, risk toleransı, bireysel yatırımcı, yatırım kararları. iv ABSTRACT The desire of investors to use their savings effectively in the capital markets increases the importance of portfolio management. Creating and evaluating portfolios that meet the criteria of investors is a challenging process. In this continuous management process, decisions must be taken in line with the right strategies. In addition to the quantitative data of the investments, the qualitative factors that affect the investor's decisions are also important. Demographic factors of investors such as age, gender, marital status, education level and individual factors such as financial experience and financial knowledge levels are variable. These factors, which vary among investors, affect the portfolio preferences of investors. The aim of this study is to determine the effect of different investor profiles on portfolio management. In line with this goal, based on 508 investors living in Turkey, the survey method was applied to randomly selected individuals from various occupational groups with the random sampling method. As a result of the data obtained, it has been determined that the characteristics of investors such as gender, education level, income level, financial knowledge and experience have a significant relationship on investment decisions. Keywords: Portfolio management, demographics, risk tolerance, individual investor, investment decisions. İÇİNDEKİLER ÖZET . iii ABSTRACT . iv ŞEKİL LİSTESİ . v TABLO LİSTESİ . vi GİRİŞ . 1 BİRİNCİ BÖLÜM . 3 KAVRAMSAL ÇERÇEVE . 3 1. 1. Portföy Tanımı…………………………………………………………………. 3 1. 2. Portföy Varlıkları………………………………………………………………… 4 1. 3. Portföy Çeşitleri…………………………………………………………………. 8 1. 3. 1. Paylardan Oluşan Portföy . 9 1. 3. 2. Tahvillerden Oluşan Portföy . 10 1. 3. 3. Hisse Senedi ve Tahvillerden Oluşan Portföy . 10 1. 3. 4. Karma Portföy . 10 1. 4. Portföyde Risk ve Getiri………………………………………………………. 11 İKİNCİ BÖLÜM . 14 PORTFÖY YÖNETİM STRATEJİLERİ . 14 2. 1. Portföy Yönetimi ve Önemi……………………………………………………. 14 2. 2. Portföy Yönetim Süreci………………………………………………………… 15 2. 2. 1. Portföy Planlaması . 16 2. 2. 2. Yatırım Analizi . 16 2. 2. 3. Portföy Seçimi . 17 2. 2. 4. Portföy Değerlendirmesi . 18 2. 2. 5. Portföy Revizyonu . 18 2. 3. Portföy Yönetim Yaklaşımları…………………………………………………. 18 viii 2. 3. 1. Geleneksel Portföy Yönetimi Yaklaşımı . 19 2. 3. 2. Modern Portföy Yönetimi Yaklaşımı . 20 2. 4. Portföy Yönetim Stratejileri……………………………………………………. 22 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM . 27 YATIRIMCI ÖZELLİKLERİ . 27 3. 1. Yatırımcı Tanımı………………………………………………………………. 27 3. 2. Yatırımcı Türleri………………………………………………………………. 28 3. 2. 1. Bireysel Yatırımcılar . 29 3. 2. 2. Kurumsal Yatırımcılar . 30 3. 3. Portföy Yönetimi Açısından Yatırımcı Profilleri………………………………. 31 3. 3. 1. Riskten Kaçan Yatırımcı . 32 3. 3. 2. Riski Seven Yatırımcı . 32 3. 3. 3. Riske Karşı Kayıtsız Yatırımcı . 33 3. 4. Yatırımcının Kararlarını Etkileyen Faktörler…………………………………… 34 3. 4. 1. Kişisel Faktörler . 34 3. 4. 2. Finansal Faktörler . 36 3. 4. 3. Çevresel Faktörler . 37 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM . 39 LİTERATÜR TARAMASI . 39 BEŞİNCİ BÖLÜM . 46 ARAŞTIRMA VE BULGULAR . 46 5. 1. Araştırmanın Konusu…………………………………………………………… 46 5. 2. Araştırmanın Amacı……………………………………………………………. 46 5. 3. Araştırmanın Metodolojisi……………………………………………………… 47 5. 4. Araştırmanın Bulguları…………………………………………………………. 48 5. 4. 1. Frekans dağılımları . 48 5. 4. 2. Çapraz Tablolar . 59 ix SONUÇ VE DEĞERLENDİRME . 78 KAYNAKÇA . 82