Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYSEN ARDA
Danışman: FİDAN YAHYA
Özet:Bu çalışmada İstanbul’da görev yapan öğretmenlerin “Sanal Kaytarma” ve “ÖrgütselKayıtsızlık” ile “Kişilik Özellikleri” ve “Etik Değerleri” arasındaki ilişkiler “ÖrgütselCeza Algısı” aracı değişkeni ile irdelenerek, İstanbul’da görev yapan öğretmenlerin,kişilik özellikleri ve etik değerlerinin, örgütsel ceza algısı aracı faktörü ile sanalkaytarma ve örgütsel kayıtsızlığa etkileri araştırılmıştır.Çalışmanın amacı, kişilik özellikleri olarak ele alınan dışa dönüklük ve sorumluluk ileetik değerlerin, sanal kaytarma ve örgütsel kayıtsızlık ile arasındaki ilişkilerde örgütselceza algısının aracılık rolünün incelenmesidir. Sanal kaytarma ve örgütsel kayıtsızlığaher türden iş ortamında rastlanabilmektedir.Çalışmada kullanılan ölçüm araçları, daha önce geliştirilmiş olan 5 farklı ölçektir. Buölçekler daha önce geçerlilik analizleri yapılmış olan sanal kaytarma ölçeği, örgütselkayıtsızlık ölçeği, kişilik alt boyutlarından sorumluluk ve dışa dönüklük ölçeği, etikdeğerler ölçeği ve örgütsel ceza algısı ölçeğidir. Araştırma ölçekleri literatüre dayalıöncül araştırmalardan elde edilmiştir. Araştırmada İstanbul’da görev yapanöğretmenler örneklem birimi olarak seçilmiştir. İstanbul’da yer alan okullar arasındantesadüfi olarak seçilmiş olan okullardaki yine tesadüfi olarak seçilmiş öğretmenlerdenoluşan örneklem grubundan anket formundan yararlanılarak veriler toplanmıştır.Araştırma sonuçlarından elde edilmiş olan verilere dayalı olarak, sanal kaytarma,örgütsel kayıtsızlık, örgütsel ceza algısı ile sorumluluk, dışadönüklük ve etik değerlerarasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla yapılan analiz sonuçlarına göre, dışadönüklükve sanal kaytarma arasında negatif ve anlamlı ilişkiler, dışadönüklük ile örgütselkayıtsızlık arasında arasında negatif ve anlamlı ilişkiler olduğu tespit edilmiştir. Sorumluluk ile sanal kaytarma arasında negatif yönde ve anlamlı ilişkiler, sorumlulukile örgütsel kayıtsızlık arasında negatif ve anlamlı ilişkiler olduğu tespit edilmiştir.Etik değerler ile sanal kaytarma arasında negatif ve anlamlı ilişkiler olduğu, etikdeğerler ve örgütsel kayıtsızlık arasında negatif ve anlamlı ilişkiler olduğu tespitedilmiştir. Araştırmanın bağımsız değişkenleri ile bağımlı değişkenleri arasındaki ilişkide aracıdeğişkenin etkisini incelemeye yönelik yapısal eşitlik modellemesi ile ilgili analizleryapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre; araştırma boyutlarından sorumluluk ile örgütselkayıtsızlık arasındaki ilişkide örgütsel ceza algısının aracılık rolü bulunduğu, etikdeğer ile örgütsel kayıtsızlık arasındaki ilişkide örgütsel ceza algısının aracılık rolübulunduğu ortaya konmuştur.Demografik özelliklerle ilgili yapılmış olan analizlere göre; kişilik özelliklerindendışadönüklük boyutunun; öğretmenlerin yaşına, çalışılan kademeye ve eğitimseviyesine göre anlamlı farklılık gösterdiği, sorumluluk boyutunun da; öğretmenlerinyaşına ve çalışılan kademeye göre anlamlı farklılık gösterdiği, sanal kaytarmanın;öğretmenlerin yaşına ve çalışılan okul türüne göre anlamlı ölçüde farklılık gösterdiği,örgütsel kayıtsızlığın; yaşa ve çalışılan okul türüne göre anlamlı ölçüde farklılıkgösterdiği görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Etik Değerler, Kişilik Tipleri, Dışadönüklük, Sorumluluk, SanalKaytarma, Örgütsel Kayıtsızlık, Örgütsel Ceza Algısı.