Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SENA AYDIN
Danışman: HEPKON ZELİHA
Özet:Bu çalışma, toplumsal anlam üretimi ilişkisi temelinde kolektif hafıza inşa sürecinde televizyon dizilerinin egemen sınıfın rıza üretme aracı olarak işlevini ortaya koymayı amaçlar. Kolektif hafızayı, yapısı hatırlama-unutma, saklama-kaybetme dikotomisine dayanan geleneksel yaklaşımdan ziyade, iletişim teknolojileriyle temeli dolayımlama (mediation) ve yeniden dolayımlama (remediation) üzerine kurulan “yeni hafıza” kavramı üzerinden ele alır. Nitel izleyici araştırmalarıyla, iktidar ilişkileri bağlamında, medya metinlerinin nasıl kurulduğunu, izleyici tarafından nasıl alımlandığını, alımlama biçiminin kolektif tarih bilinci, gündelik hayat ve kişilerin politik yönelimi gibi konularla ilişkisini anlamayı hedefler. Çalışmanın bu genel teorik çerçeveyi test etmek için üzerine bina edileceği araştırma evreni Türkiye’nin yakın dönem ekonomipolitik yapısıyla sosyo-politik durumunun kesişimidir. Çalışmanın araştırma kısmında Diriliş Ertuğrul ve Payitaht Abdülhamid dizileri üzerine hem içeriğin politik ajandasını ortaya koymak amacıyla niteliksel içerik analizi hem de politik ajandayı izleyicinin nasıl alımladığını görmek için odak grup çalışması yapılmıştır. İçerik analizi için her iki diziden 5’er bölüm olmak üzere toplam 10 bölüm seçilmiştir. İçerik analizinde önemli güncel politik hadiselere denk düşen bölümler seçilerek tarihi konularla güncelin nasıl ilişkilendirildiğinin anlaşılması hedeflenmiştir. Alımlama çalışması için ise odak grupların örneklemi, bu dizilerden herhangi birini ya da sadece birini takip eden, 18-65 yaş arası 30 kişiden oluşturulmuştur. Kişiler 5 ayrı grubun herhangi birine dahil olarak yüz yüze görüşmelere katılmıştır. Dizi içeriğinde ve izleyici alımlamasında temel olarak Yeni Türkiye söylemini olumlayan bir hafıza siyasetine ilişkin unsurların izi sürülmüştür. Çalışma ile Yeni Türkiye söylemindeki ana politik anlatıyla örtüşen, yeni bir tarih inşa etmeye niyetlenen hafıza siyasetinin, söz konusu dizilerde nasıl görünür olduğu ve izleyicinin bu içeriği büyük oranda baskın okumayla örtüşen bir pozisyondan alımladığı ortaya konur.