Konvansiyonel medya ve sosyal medya’nın analitik ampirizm perspektifinden incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, İletişim Bilimi Ve İnternet Enstitüsü, Medya Ve İletişim Çalışmaları Ana Bilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Cavit Emre Bilgen

Danışman: FÜSUN ALVER

Özet:

ÖZET Günümüzde kitle iletişim araçları ve sosyal medyayı takip eden kamuoyu, her türlü haber ve bilgiye pek çok kaynak ile ulaşabilmektedir. Geleneksel, diğer bir değişle “konvansiyonel” medya olarak bilinen gazete, televizyon, radyo ile sosyal medya ve dijital medya bu kaynaklara örnek gösterilebilir. Kamuoyu olarak, gazeteden, sosyal medya uygulamaları ile dünyanın, herhangi bir yerinden, bir haber sitesi aracılığı ile her hangi bir bilgisayardan, zaman-mekan sınırlaması olmadan, her an istediğimiz habere ulaşma ve hatta onu üretme yetkinliğine sahibiz. Konvansiyonel medyanın bir örneği olarak, gazetelerle, çağımızın hızla değişen ve gelişen medyası olan sosyal medyada içerikler farklılık göstermektedir. Halkı bilgilendirme sürecinde medyanın servis ettiği içerikler ile halkın asıl gündemi farklı olabilmektedir. Bu bağlamda, konvansiyonel medya, medyada hangi haberlerin yayınlanacağı konusunda nasıl bir seçime gitmektedir? bu seçme süreci gerçekleştirilirken medyanın yapısal durumu etkili olabilmektedir ki; bu durumda kamuoyu açısından önemli konuların medyada ya hiç yer almaması ya da kısmen yer alması söz konusu olabilmektedir. Bu durumda medya güvenilirliğini yitirebileceği gibi; kamuoyuna karşı sorumluluğunu yerine getirmede yetersiz kalmaktadır. Bu çalışmada, konvansiyonel (geleneksel) medyadan seçilen ve Türkiye’de ki iki ana politik akımı temsil eden Yeni Şafak ve Cumhuriyet isimli iki fikir gazetesinin ilk sayfaları ve Twitter’daki “Trend Topic” ler, (günün en çok konuşulan olayları) 2021 yılı Mart ayında on gün boyunca incelenerek bir içerik analizi yapılmış, kamuoyunun tweetleri aracılığıyla belirlediği gündem ve konvansiyonel medyanın haber değeri bağlamında editöryel süzgeçten geçirerek sunduğu gündem karşılaştırılmış; geleneksel medyanın halkın gündemi ile ne derece benzediği veya ayrıldığı ele alınarak, ortaya çıkan resim Walter Lippmann, Galtung ve Ruge’un haber değeri kriterleri ve Berelson, Maxwell ve Combs’un gündem oluşturma tezleri ışığında değerlendirilerek, konvansiyonel medyanın kamu görevini ne derece yerine getirdiği irdelenmiştir. Anahtar sözcükler: Sosyal Medya, Konvansiyonel Medya, Haber Değeri, Gündem Oluşturma ABSTRACT At the present time, public who pursue conventional media and social media can easily access information from a wide variety of sources. Besides conventional media like television, newspapers and radio, we can also include social and digital media among these sources of information. Public is capable to reach and even produce news without any time-space limitations, through newspapers, through social media applications that can be accessed from any part of the world or through news sites that can be accessed from any kind of computer. Newspapers, as part of conventional media, and social media, the rapidly growing and changing media, differ in terms of their contents. The content offered by the media to inform public may differ from the real agenda of public opinion. In this context, what kind of choices does the conventional media make regarding which news content to broadcast? While performing this selection procedure, the structural situation of the media may be influential, to such extent that it is probable that critical issues for public opinion are either not covered or only partially published. In this case, as the media may lose its credibility; it may also fall short of fulfilling its responsibility towards the public. In this study, the first pages of two opinion newspapers from conventional media Cumhuriyet and Yeni Şafak that are also the underlying representors of two political fractions and top ten Trend Topics of Twitter have been observed for ten days in March 2021 via content analysis method. This way, the agenda which public determined with its tweets and the agenda presented by conventional media after editorial filtering were compared with the aim to identify the degree of dissociation and similarities among both. This study also evaluates the extent to which conventional media fulfills its public duties in the light of agenda-setting theory of Berelson, Maxwell and Combs, as well as the news-value criteria of Walter Lippman, Galtung & Ruge. Keywords: Socia Media, Conventional Media, News Value, Agenda Setting İÇİNDEKİLER ÖZET . iii ABSTRACT . iv İÇİNDEKİLER . V 1-GİRİŞ . 1 2 - HABER SEÇİMİNİN TEORİK TEMELLERİ, GÜNDEM OLUŞTURMA MODELİ . 3 2. 1 Haber Değeri Araştırmaları . 3 2. 1. 1 Walter Lipman ve Haber Değeri . 4 2. 1. 2 Galtung ve Ruge’un Haber Değeri Kriterleri . 5 2. 2 Gündem Oluşturma Modeli . 8 3 - GELENEKSEL MEDYA İLE SOSYAL MEDYA KARŞILAŞTIRMASI . 11 3. 1 Geleneksel Medya . 11 3. 1. 1 Geleneksel Medyanın Tarihsel Gelişimi . 12 3. 1. 2 Geleneksel Medyanın Kullandığı Teknolojiler . 15 3. 1. 3 Geleneksel Medyada Enformasyon Üretimi ve Yayılımı . 17 3. 1. 4 Geleneksel Medyanın Ekonomik Yapısı ve Yönelimi . 19 3. 1. 5 Geleneksel Medyanın Politik Yönelimi . 20 3. 1. 6 Geleneksel Medyada Katılım ve Temsiliyet . 22 3. 2 SOSYAL MEDYA . 23 3. 2. 1 Sosyal Medyanın Tarihsel Gelişimi . 24 3. 2. 2 Sosyal Medyanın Teknolojik Yapısı . 26 3. 2. 3. Sosyal Medyada Eşik Bekçiliği . 27 3. 2. 4 Sosyal Medyada Enformasyon Üretimi ve Yayılımı . 29 3. 2. 5 Sosyal Medyanın Ekonomik Yapısı . 30 3. 2. 6 Sosyal Medyanın Politik Alana Etkisi . 31 3. 2. 7 Sosyal Medyada Katılım ve Temsiliyet . 33 4- CUMHURİYET VE YENİ ŞAFAK GAZETELERİ İLE TWITTER’IN HABER DEĞERİ VE VURGULANAN KONULAR AÇISINDAN İÇERİK ANALİZİ . 35 4. 1Araştırmanın Amacı . 35 4. 2 Kapsam ve Sınırlılıklar . 35 4. 3 Araştırmanın Metodu . 36 4. 4. Hipotezler . 37 4. 5 Bulgular ve Yorumlar . 38 5 SONUÇ . 64 EK’ler: . 66 KAYNAKÇA . 75