Örgütsel bağlılığın firma performansı üzerine etkisi: Kuşaklar arası farklılıklar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MUHAMMED ERDEM SALAMCİ

Danışman: KİBRİTCİ ARTAR OKŞAN

Özet:

ÖZET Bu araştırmanın temel amacı; örgütsel bağlılığın alt boyutlarının (duygusal, devam ve normatif) firma performansı kavramına etkisinin incelenmesidir. Araştırmanın diğer amacı ise örgütsel bağlılığın alt boyutlarının kuşaklar üzerine farklılık gösterip göstermediğini belirlemektir. Bu amaçlar kapsamında çalışmada, bankacılık sektöründe çalışanlar evren olarak belirlenmiştir. 2021 yılının Nisan ayında, bankacılık sektöründe çalışan 209 kişiye anket formu uygulanmıştır. Anket sonuçları SPSS-20 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda duygusal bağlılığın firma performansı üzerine anlamlı bir etkisi olmadığı tespit edilmiştir. Devam bağlılığın firma performansı üzerine negatif yönlü ve anlamlı bir etkisi olduğu belirlenmiştir. Normatif bağlılığın ise firma performansı üzerine pozitif yönlü ve anlamlı bir etkisi bulunmuştur. Son olarak X ve Y kuşaklarına mensup banka çalışanlarının duygusal bağlılık, devam bağlılığı ve normatif bağlılık düzeylerinde fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Örgütsel Bağlılık, Firma Performansı, Kuşaklar Arası Farklılıklar ABSTRACT The main purpose of this research is to determine the effects of the subdimensions of organizational commitment (affective, continuance, and normative) on the concept of firm performance. Another aim of the study is to determine whether the sub-dimensions of organizational commitment differ in intergenerational. Within the scope of this aim, employees in banking sector were identified as “population. ” This survey was applied to 209 employees in the banking sector in April 2021. Survey results were analyzed by the SPSS-20 program. As a result of the analysis, it was determined that affective commitment does not have a significant effect on firm performance. It has been shows that continuance commitment has a negative and significant effect on firm performance. Also, normative commitment has a positive and significant effect on firm performance. Finally, it was concluded that there was no difference in the affective commitment, continuance commitment, and normative commitment levels of bank employees belonging to the X and Y generations. Keywords: Organizational Commitment, Firm Performance, Intergenerational Differences İÇİNDEKİLER ÖZET. iii ABSTRACT. iv ÖNSÖZ. v İÇİNDEKİLER . vi TABLOLAR LİSTESİ. x ŞEKİLLER LİSTESİ. xi KISALTMALAR . xii GİRİŞ . 1 I. BÖLÜM: ÖRGÜTSEL BAĞLILIK İLE İLGİLİ KAVRAMLAR . 3 1. 1. Örgüt Kavramı . 3 1. 2. Örgütsel Bağlılığın Tanımı . 3 1. 3. Örgütsel Bağlılığın Teorik Gelişimi ve Önemi. 4 1. 4. Örgütsel Bağlılığın Sınıflandırılması. 4 1. 4. 1. Tutumsal Bağlılık Yaklaşımları . 5 1. 4. 1. 1. Etzioni’nin Yaklaşımı . 6 1. 4. 1. 2. Kanter’ın Yaklaşımı . 7 1. 4. 1. 3. O’Reilly ve Chatman’ın Yaklaşımı. 8 1. 4. 1. 4. Penley ve Gould’un Yaklaşımı. 8 1. 4. 1. 5. Allen-Meyer’ın Yaklaşımı . 9 1. 4. 1. 5. 1. Duygusal Bağlılık. 10 1. 4. 1. 5. 2. Devam Bağlılığı. 11 1. 4. 1. 5. 3. Normatif Bağlılık. 12 1. 4. 2. Davranışsal Bağlılık Yaklaşımları. 13 1. 4. 2. 1. Becker’in Yan Bahis Yaklaşımı . 14 1. 4. 2. 2. Salancik’in Yaklaşımı. 15 1. 4. 3. Çoklu Bağlılık Yaklaşımı . 16 1. 5. Örgütsel Bağlılığı Etkileyen Faktörler . 17 1. 5. 1. Kişisel Faktörler. 18 1. 5. 1. 1. İş Beklentileri. 18 1. 5. 1. 2. Psikolojik Sözleşme . 18 1. 5. 1. 3. Kişisel Özellikler. 18 1. 5. 1. 3. 1. Yaş. 18 1. 5. 1. 3. 2. Cinsiyet. 19 1. 5. 1. 3. 3. Eğitim Düzeyi. 20 1. 5. 1. 3. 4. Medeni Durum. 21 1. 5. 1. 3. 5. Kıdem . 21 1. 5. 1. 3. 6. Irk . 21 1. 5. 2. Örgütsel Faktörler . 21 1. 5. 2. 1. Ücret . 22 1. 5. 2. 2. İş Niteliği ve Önemi. 22 1. 5. 2. 3. Yönetim ve Liderlik . 22 1. 5. 2. 4. Örgüt Büyüklüğü . 23 1. 5. 2. 5. Örgütsel Adalet . 23 1. 5. 2. 6. Örgüt Kültürü . 24 1. 5. 2. 7. Takım Çalışması. 24 1. 5. 2. 8. Rol Belirsizliği ve Çatışması. 24 1. 5. 3. Örgüt Dışı Faktörler. 25 1. 5. 3. 1. Profesyonellik . 25 1. 5. 3. 2. Alternatif İş İmkânları . 25 1. 5. 3. 3. Ülkenin Sosyo-Ekonomik Durumu ve Hukuki Öğeler . 26 1. 5. 3. 4. İşsizlik Oranı . 26 1. 6. Örgütsel Bağlılığın Sonuçları . 27 II. BÖLÜM: FİRMA PERFORMANSI İLE İLGİLİ KAVRAMLAR. 29 2. 1. Performans Kavramı . 29 2. 2. Firma Performansı. 31 2. 2. 1. Finansal Performans . 32 2. 2. 2. Finansal Olmayan Performans. 35 III. BÖLÜM: KUŞAKLAR ARASI FARKLILIKLAR İLE İLGİLİ KAVRAMLAR. 38 3. 1. Kuşak Kavramı. 38 3. 2. Jenerasyonel Sistemler Teorisi. 39 3. 2. 1. Peygamber Kuşak. 39 3. 2. 2. Göçebe Kuşak. 40 3. 2. 3. Kahraman Kuşak. 40 3. 2. 4. Sanatçı Kuşak. 40 3. 3. Popüler Kuşaklar . 41 3. 3. 1. Sessiz Kuşak . 43 3. 3. 2. Bebek Patlaması Kuşağı. 43 3. 3. 3. X Kuşağı. 44 3. 3. 4. Y Kuşağı. 44 3. 3. 5. Z Kuşağı. 45 3. 4. Popüler Kuşaklarda Çalışanların Örgütsel Özellikleri . 46 3. 4. 1. Sessiz Kuşak Çalışanlarının Örgütsel Özellikleri. 46 3. 4. 2. Bebek Patlaması Kuşağı Çalışanlarının Örgütsel Özellikleri. 46 3. 4. 3. X Kuşağı Çalışanlarının Örgütsel Özellikleri . 47 3. 4. 4. Y Kuşağı Çalışanlarının Örgütsel Özellikleri . 47 3. 4. 5. Z Kuşağı Çalışanlarının Örgütsel Özellikleri . 47 IV. BÖLÜM: ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN FİRMA PERFORMANSI ÜZERİNE ETKİSİ: KUŞAKLAR ARASI FARKLILIKLAR . 49 4. 1. Araştırmanın Amacı. 49 4. 2. Örgütsel Bağlılık ve Firma Performansı İlişkisi Üzerine Yapılmış Çalışmalar . 49 4. 3. Örgütsel Bağlılık ve Kuşaklar Arası Farklılıklar İlişkisi Üzerine Yapılmış Çalışmalar . 50 4. 4. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi. 51 4. 5. Araştırmanın Varsayımları ve Sınırlılıkları . 51 4. 6. Araştırmanın Modeli ve Hipotezleri. 52 4. 7. Veri Toplama Yöntemi. 53 4. 8. Veri Analiz Teknikleri . 54 4. 9. Araştırmanın Bulguları . 54 4. 9. 1. Demografik Verilerin Analizi . 55 4. 9. 2. Faktör Analizi . 60 4. 9. 3. Güvenilirlik Analizi . 64 4. 9. 4. Tanımlayıcı İstatistikler . 65 4. 9. 5. Farklılık Analizi. 66 4. 9. 6. Regresyon Analizi ve Hipotez Testleri. 68 SONUÇ VE ÖNERİLER. 69 KAYNAKÇA . 74 EKLER. 87