Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Dış Ticaret Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DİLEK ULUCAN ERKESİM
Danışman: YILDIRIM FİGEN
Özet:ÖZET Küresel pazarlarda, teknolojik, ekonomik ve sosyal alanlardaki gelişmelerin sürekli bir değişim içinde olması firmalar arasında ki rekabet ortamını daha da arttırmaya başlamıştır. Bu ortam içerisinde hem kendini gösterebilmek hem de sürdürülebilirliğini korumak isteyen firmalar tüketici ihtiyaç ve taleplerini karşılayabilecek yeni ürünler geliştirmeye başlamışlardır. Rekabet avantajı sağlamak için yeni ürün geliştirmeye giden firmalar, girecekleri pazarı seçerken kültürler arasında ki farklılıkları göz önünde bulundurmaktadırlar. Kültür, her ülkeye öz bir unsurdur. Dolayısıyla firmalar çıkardıkları yeni ürünü, girdikleri pazar içersinde ki kültür özelliklerine göre analiz etmektedirler. Böylece firmalar başarılarını yada başarısızlıklarını bu noktada değerlendirmektedirler. Yeni ürün geliştirme aşamalarında teknolojinin önemi her geçen gün artmaktadır. Ürün geliştirme süreçleri içerisinde firmalar, teknolojiden günümüz koşulları itibari ile daha da çok yararlanmaktadırlar. Fazlasıyla rekabet ortamı içinde olan firmalar, teknolojinin sunduğu yenilikleri düzenli bir şekilde takip etmektedirler. Sonuç olarak teknolojisi yüksek veya düşük üretim pazarlarında, firmala ürün sunma aşamalarının en az bir bölümünde teknolojiye yer verir iken bir yanda da girdikleri pazarın kültür özelliklerini dikkate almaktadırlar. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı, uluslararası alanda ki önde gelen firmaların, pazara sundukları yeni ürünlerini geliştirme aşamasında nelere dikkat ettiklerini göz önününde bulundurarak o ürünün içinde bulunduğu kültüründen de nasıl ve ne şekilde etkilendiklerini tespit etmektedir. Anahtar Kelimeler: Yeni Ürün Geliştirme Süreci , Kültür, Teknoloji Kullanımı, Uluslararası Ticaret ABSTRACT Continuous change in technological, economic and social developments in global markets has started to increase the competitive environment between companies. In this environment, companies that want to both show themselves and maintain their sustainability are trying to develop new products that can meet consumer needs and demands. Companies that go to develop new products to gain competitive advantage take into account the differences between cultures while choosing the market they will enter. Culture is an essential element to every country. Therefore, companies analyze their new products according to the cultural characteristics in the market they enter. Thus, companies evaluate their success or failure at this point. The importance of technology increases day by day in new product development stages. In product development processes, companies benefit more from technology as of today's conditions. Companies, which are in a highly competitive environment, regularly follow the innovations offered by technology. As a result, in high-tech or low-tech production markets, while they include technology in at least part of the product offering stages with the company, they also take into account the cultural characteristics of the market they enter. In this context, the purpose of this study is to determine how and in what way the leading companies in the international arena are affected by the culture of the product, taking into account what they pay attention to during the development phase of their new products. Keywords: New Product Development Process, Culture, Use of Technology, İnternational Trade İÇİNDEKİLER ÖZET. i ABSTRACT. ii ÖNSÖZ. iii ŞEKİL LİSTESİ. ix TABLO LİSTESİ. x GİRİŞ. 1 BÖLÜM 1 1. KÜLTÜR İLE İLGİLİ KAVRAMSAL ÇERÇEVE. 4 1. 1. KÜLTÜR TANIMI VE İLGİLİ KAVRAMLAR. 4 1. 1. 1 Kültürün Özellikleri . 6 1. 1. 1. 1 Genel Kültür ve Alt Kültür. 7 1. 1. 1. 2 Manevi ve Maddi Kültür . 8 1. 1. 1. 3 Karşıt Kültür. 8 1. 1. 1. 4 Örgüt Kültürü. 9 1. 1. 2. Kültürün Unsurları. 9 1. 1. 1. 5 Sosyolojik Unsurlar. 9 1. 1. 1. 6 İdeolojik Unsurlar. 10 1. 1. 1. 7 Teknolojik Unsurlar. 10 1. 1. 3 Kültür Bileşenleri . 10 1. 1. 3. 1. Değerler ve Tutumlar. 11 1. 1. 3. 2. Görgü ve Gelenek. 11 1. 1. 3. 3. Din. 12 1. 1. 3. 4. Dil . 12 1. 1. 3. 5 Estetik . 13 1. 1. 3. 6 Eğitim. 14 1. 1. 4 Kültür Katmanları . 14 1. 1. 4. 1 Dış Katman. 14 1. 1. 4. 2 Norma ve Değerler. 15 1. 1. 4. 3 Var Olmaya İlişkin Varsayımlar . 15 1. 2. KÜLTÜR İLE İLGİLİ TEMEL KURAMLAR. 15 1. 2. 1. Edward Hall’in Kültür Kuramı. 15 1. 2. 2. Hofstede’in Kültür Kuramı . 18 1. 2. 2. 1. Güç Mesafesi. 19 1. 2. 2. 2. Bireysellik-Kolektivizm. 21 1. 2. 2. 3. Erilik-Dişilik. 21 1. 2. 2. 4 Belirsizlikten Kaçınma . 22 1. 2. 2. 5 Uzun Dönemli/Kısa Dönemli Bakış Açısı. 23 1. 2. 3. Shalom Schwartz’ın Kültür Kuramı. 23 1. 2. 4. Fons Trompenaars ve Hampden-Turner’ın Kültür Kuramı . 24 1. 3. KÜLTÜREL PAZARLAMA . 25 1. 3. 1. Kültürel Pazarlama Yönetimi. 25 1. 3. 2. Kültürel Pazarlama ve Tüketici Davranışları. 28 BÖLÜM 2 2. ULUSLARARASI PAZARLAMA KAVRAMI. 30 2. 1. ULUSLARARASI PAZARLAMA GİRİŞ STRATEJİLERİ. 30 2. 1. 1 Uluslararası Pazara Giriş Kararı . 30 2. 1. 2 İhracata Dayalı Pazara Giriş Stratejileri. 31 2. 1. 3 Sözleşmeye Dayalı Pazara Giriş Stratejileri. 32 2. 1. 3. 1. Lisans Anlaşması Sözleşmeli Üretim. 33 2. 1. 3. 2. Sözleşmeli Üretim. 33 2. 1. 3. 3. Franchising. 34 2. 1. 3. 4. Yönetim Sözleşmesi. 35 2. 1. 4. Yatırıma Dayalı Pazara Giriş Stratejileri. 35 2. 2. ULUSLARARASI PAZARLAMA YÖNETİM SÜRECİ. 36 2. 2. 1. Pazar Bölümlendirme. 36 2. 2. 2. Hedef Pazar Seçimi. 37 2. 2. 2. 1. Farklılaştırılmamış Pazarlama . 38 2. 2. 2. 2. Farklılaştırılmış Pazarlama. 38 2. 2. 2. 3. Yoğunlaştırılmış Pazarlama. 38 2. 2. 3. Marka Konumlandırma. 39 2. 2. 4. Marka Geliştirme Stratejileri . 39 2. 2. 4. 1 Hat Yayma Startejisi. 39 2. 2. 4. 2 Marka Yayma Stratejisi. 40 2. 2. 4. 3 Yeni Marka Stratejisi. 40 2. 2. 4. 4 Çoklu Marka Stratejisi. 40 2. 3. ULUSLARARASI PAZARLAMA ÇEVRESİ. 41 2. 3. 1. Sosyo-Kültürel Çevre. 42 2. 3. 2. Ekonomik Çevre. 43 2. 3. 3. Politik ve Yasal Çevre. 44 2. 3. 4. Teknolojik Çevre. 45 2. 3. 5. Rekabet Çevresi. 45 BÖLÜM 3 3. TEKNOLOJİK GELİŞMELER IŞIĞINDA ULUSLARARASI PAZARLAMADA ÜRÜN GELİŞTİRME SÜRECİ . 46 3. 1. TEKNOLOJİK GELİŞMELER VE ULUSLARARASI PAZARLAMA . 46 3. 1. 1. Teknoloji Kabul Modeli. 46 3. 1. 2. Teknoloji Kabul Modeli 2. 48 3. 1. 3. Teknoloji Kabul Modeli 3. 49 3. 1. 4. Planlanmış Davranış Teorisi . 50 3. 1. 5. Sebepli Davranış Teorisi . 51 3. 2. YENİ ÜRÜN GELİŞTİRME STRATEJİSİ . 52 3. 3. YENİ ÜRÜN GELİŞTİRME AŞAMALARI. 53 3. 3. 1. Fikir Yaratma. 53 3. 3. 2. Fikir Ayıklama. 54 3. 3. 3. Kavram Geliştirme Testleri . 54 3. 3. 4. Pazarlama Stratejisinin Geliştirilmesi. 55 3. 3. 5. İş Analizi. 55 3. 3. 6. Ürün Geliştirme . 56 3. 3. 7. Pazar Testleri. 56 3. 3. 8. Ticarileştirme. 56 3. 4. YENİ ÜRÜN GELİŞTİRME SEBEPLERİ. 57 3. 4. 1. Teknolojideki Gelişmeler . 57 3. 4. 2. Müşteri Taleplerindeki Değişim. 58 3. 5. ÜRÜN YAŞAM DÖNEMİ BOYUNCA İZLENECEK PAZARLAMA STRATEJİLERİ. 59 3. 5. 1. Sunuş Aşaması . 60 3. 5. 2. Büyüme Aşaması. 62 3. 5. 3. Olgunluk Aşaması . 63 3. 5. 4. Düşüş/ Gerileme Aşaması . 63 3. 6. ÜRÜNDE STANDARDİZASYON VE ADAPTASYON STRATEJİLERİ. 64 3. 6. 1. Üründe Standardizasyon Stratejisi. 64 3. 6. 1. 1. Standartlaştırmanın Olumlu Yönleri. 64 3. 6. 1. 2. Standartlaştırmanın Olumsuz Yönleri. 65 3. 6. 1. 3. Standardizasyonun Uygulanabilirliği . 66 3. 6. 1. 4. Pazarlama Standardizasyonu. 67 3. 6. 2 Üründe Adaptasyon Stratejisi. 69 3. 6. 2. 1. Ürün Adaptasyon Derecesini Etkileyen Etmenler. 69 3. 6. 2. 1. 1. İşletmeyle İlgili Etmenler . 69 3. 6. 2. 1. 2. Ürünle İlgili Etmenler. 70 3. 6. 2. 1. 3. Pazarla İlgili Etmenler . 71 3. 6. 2. 2. Kültürün Adaptasyona Etkisi. 71 3. 6. 2. 3. Pazarlama Adaptasyonu. 74 BÖLÜM 4 4. TEKNOLOJİ KULLANIMI YÜKSEK/DÜŞÜK ÜRETİM PAZARLARINDA BİR KARŞILAŞTIRMA. 75 4. 1. Araştırma Amacı. 76 4. 2. Araştırma Kapsamı ve Kısıtları . 76 4. 3. Araştırma Yöntemi. 77 4. 4. Araştırmanın Evreni ve Örneklem Süreci. 77 4. 4. 1. Araştırma Soruları. 77 4. 4. 2. Araştırma Katılımcıları. 78 4. 4. 3. Araştırmada Görüşülen Firmalar. 79 4. 4. 3. 1. Teknoloji Kullanımı Yüksek Firmalar. 79 4. 4. 3. 1. 1. Turkcell. 80 4. 4. 3. 1. 2. Alarko Carrier. 81 4. 4. 3. 1. 3. Pilz. 83 4. 4. 3. 1. 4. Arçelik. 84 4. 4. 3. 1. 5. Mena Pay. 85 4. 4. 3. 2. Teknoloji Kullanımı Düşük Firmalar . 86 4. 4. 3. 2. 1. Tab Gıda- Burger King. 86 4. 4. 3. 2. 2. Dydo Drinco- Çamlıca Gazoz. 88 4. 4. 3. 2. 3. Aterna Zeytinyağları. 89 4. 4. 3. 2. 4. Çağ-Tek Aksesuar. 89 4. 4. 3. 2. 5. Loreal– Garnier . 91 4. 5. Veri Toplama Araçları. 92 4. 5. 1. Derinlemesine Mülakat Sonuçları. 92 4. 6. Verilerin Analizi. 121 4. 7. Araştırma Bulgularının Değerlendirilmesi. 135 4. 8. Araştırmanın Sonucu . 140 5. ÖNERİLER VE TARTIŞMA . 144 KAYNAKÇA . 145 ÖZGEÇMİŞ. 156