Ebeveynlerin çocukluk çağı ruhsal travmaları ile aile dayanıklılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEYNEP ÜSTÜNDAĞ KÖKSAL

Danışman: PARLAR HANİFİ

Özet:

Çocukluk çağında yaşanan deneyimler ve bu deneyimlere verilen tepkiler yetişkinlikteki kişilik ve ilişki örüntülerine zemin hazırlamaktadır. Çocukluk çağında yaşanan ruhsal travmaların da yetişkinlikte kurulan ailenin dinamiklerini ve dayanıklılığını etkileyeceği, böylelikle kuşaklar arasında zincirleme olarak bir aile örüntüsünün tekrar edebileceği düşünülmektedir. Bu doğrultuda yapılan bu araştırmada evli ve çocuk sahibi olan yetişkinlerin kendi çocukluk çağı ruhsal travmaları ile mevcut aile dayanıklılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya İstanbul’da yaşayan, 18 yaş ve üzeri, evli ve aynı zamanda çocuk sahibi olan 346’sı kadın ve 219’u erkek olmak üzere toplam 565 kişi katılım sağlamıştır. Araştırma verilerinin toplanması için ‘Demografik Bilgi Formu’, ‘Çocukluk Çağı Ruhsal Travmaları Ölçeği (CTQ-33)’ ve ‘Aile Yılmazlık Ölçeği’ kullanılmıştır. Araştırma için toplanan verilerin analizi SPSS 22.0 programıyla yapılmıştır. Ölçeklerden alınan puanların normallik analizi sonucunda normal dağılım gösteren veriler için parametrik testler (Bağımsız Gruplar T-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi [ANOVA]), eğik dağılım gösteren veriler içinse nonparametrik testler (Mann-Whitney U Testi, Kruskall Wallis-H Testi) uygulanmış olup çoklu karşılaştırmalar için veri setinin özelliklerine uygun Post Hoc testlerinden yararlanılmıştır. Yapılan analizlerde demografik bilgi formunda yer alan değişkenler açısından katılımcıların çocukluk çağı ruhsal travmalarının ve aile dayanıklılıklarının farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Katılımcıların çocukluk çağı ruhsal travmalarıyla aile dayanıklılıkları arasındaki ilişki ölçeklerin tüm boyutları açısından Spearman’ın Sıralama Korelasyon Katsayısı yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucuna göre ebeveynlerin çocukluk çağı ruhsal travmalarının ve mevcut aile dayanıklılığı düzeylerinin demografik değişkenler açısından farklılıklar gösterdiği; çocukluk çağı ruhsal travmaları ile aile dayanıklılığının neredeyse tüm boyutlarıarasında negatif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Çocukluk çağı travması, psikolojik dayanıklılık, aile dayanıklılığı, ihmal, istismar.