Türkiye'de oyuncak sektörünün dış ticaretinin ve rekabet gücünün değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Dış Ticaret Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖMER BURAK TUNÇ

Danışman: ADIGÜZEL MUHİTTİN

Özet:

ÖZET Günümüzde küreselleşme ile birlikte coğrafi sınırlar adeta ortadan kalmış ve ülkeler arası sermaye, mal ve hizmet akışı büyük bir hız kazanmıştır. Hayatın her alanında yaşanan büyük değişim dış ticaret alanında da etkisini göstermektedir. Dünyanın herhangi bir ülkesinde üretilen mal ve hizmet kolayca bir başka ülkeye girebilmekte ve ticaretin giderek serbestleşmesiyle üreticiler kendilerini daha çetin bir rekabet içerisinde bulmaktadır. Bu bağlamda günümüzde üreticiler için en önemli amaçlardan biri rakipler karşısında rekabet gücü elde edilmesidir. Bu araştırmanın amacı; Türk oyuncak sektörünün 2007-2018 döneminde dış ticaretteki rekabet gücünü Vollrath’m Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler (AKÜ) yöntemi ile değerlendirilmesidir. Araştırmanın sonucunda, Türk oyuncak sektörünün rekabet gücünün genel olarak düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Dış Ticaret, Oyuncak Sektörü, Rekabet Gücü, Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlük. ABSTRACT Today, with the globalization, geographical boundaries have almost disappeared and the flow of Capital, goods and Services between the countries has accelerated. The great change in eveı*y aspect of life also has an impact on foreign trade. The goods and Services produced in any countıy of the world can easily enter another country, and with the liberalization of trade, manufacturers fınd themselves in more and more competitive competition. In this context, one of the most important goals for manufacturers today is to gain competitiveness against competitors. The aim of this study is to evaluate the competitiveness of the Turkish toy industıy in foreign trade in the period of 2007-2018 by Vollrath's Revealed Comparative Advantages (RCA) method. As a result of the research, it is concluded that the competitiveness of Turkish toy sector is generally low. Keywords: Foreign Trade, Toy industıy, Competitiveness, Revealed Comparative Advantage. İÇİNDEKİLER ÖZET iii ABSTRACT iv İÇİNDEKİLER v TABLO LİSTESİ vii ŞEKİL LİSTESİ ix GRAFİK LİSTESİ x KISALTMALAR LİSTESİ xii GİRİŞ 1 1. KÜRESEL REKABET GÜCÜ 3 1. 1. Rekabetin Tarifi 3 1. 2. Rekabet Gücü Kavramı 6 1. 3. Küresel Rekabet Gücü 12 1. 4. Küresel Rekabet Gücü Teorileri 15 1. 4. 1. Rekabetçi Üstünlük Teorisi (Elmas Modeli) 15 1. 4. 2. Çifte Elmas Modeli 18 1. 4. 3. Genelleştirilmiş Çifte Elmas Modeli 20 1. 4. 4. Dokuz Faktör Modeli 21 1. 5. Küresel Rekabet Gücünü Ölçme Yöntemleri 23 1. 5. 1. Dünya Ekonomik Forumu Küresel Rekabet Gücü Endeksi 24 1. 5. 2. Uluslararası Yönetim Geliştirme Merkezi (İMD) Dünya Rekabet Gücü Yıllığı Ölçüm Yöntemi 25 1. 5. 3. Rekabetçi Endüstriyel Performans Endeksi 27 1. 5. 4. İngiltere Rekabet Gücü Ölçüm Yöntemleri 27 1. 5. 5. Dış Ticaret Göstergeleri 28 1. 5. 5. 1. Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler (AKÜ(RCA)) 28 1. 5. 5. 2. Göreli İhracat Avantajı Endeksi 29 1. 5. 5. 3. Göreli İthalat Nüfuz Endeksi 29 1. 5. 5. 4. Ticari Performans Ölçütü (TPE) 30 1. 5. 5. 5. Dış Ticaret Hadleri 30 1. 5. 5. 6. İhracatın Kompozisyonu ve Piyasa Payı 30 1. 5. 5. 7. Net İhracat Oranı (NETİHR) 31 1. 5. 5. 8 İthalat Nüfuz Oranı 31 1. 5. 5. 9. İhracat/ithalat oranı (XMR) 31 1. 5. 5. 10. Uluslararası Rekabete Maruz Kalma Düzeyi 32 1. 5. 6. Diğer Göstergeler 32 2. DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE OYUNCAK SEKTÖRÜNÜN KONUMU VE DIŞ TİCARETİ 35 2. 1. Dünya Oyuncak Ticareti 35 2. 1. 1. Dünya Oyuncak İhracatı 36 2. 1. 2. Dünya Oyuncak İthalatı 38 2. 2. Dünya Oyuncak Üretimi 40 2. 3. Türkiye Oyuncak Ticareti 41 2. 3. 1. Türkiye Oyuncak İhracatı 41 2. 3. 2. Türkiye Oyuncak İthalatı 44 2. 4. Türkiye Oyuncak Üretimi 46 3. TÜRKİYE’DE OYUNCAK SEKTÖRÜNÜN DIŞ TİCARETİNİN VE REKABET GÜCÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ 47 3. 1. Araştırmanın Amacı 47 3. 2. Araştırmanın Önemi 47 3. 3. Araştırma Yöntemi 48 3. 4. Araştırma Verileri 49 3. 5. Bulgular 49 SONUÇ 70 KAYNAKÇA 72