Sesli Kitap Uygulamalarının Dijital Ekonomi Çevrimindeki Yeri: Storytel Uygulaması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Dijital Ekonomi Ve Pazarlama Anabilim Dalı (Disiplinlerarası), Türkiye

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Cezmi Akgül

Danışman: Rahmi Deniz Özbay

Özet:

21. yüzyılın başından itibaren hız kazanan dijital dönüşüm, yalnızca teknolojik araçların gelişimini değil, aynı zamanda ekonomik faaliyette değer yaratmanın yapısal biçimlerini, katılımcılarını ve mekanizmalarını da kökten değiştirmiştir. Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki (BİT) gelişmeler, yapay zekâ (AI), nesnelerin interneti (IoT) ve büyük veri analitiği gibi yenilikçi araçlarla bir araya gelerek dijital ekonomi adı verilen yeni bir ekonomik paradigmanın oluşmasına neden oldu. Bu paradigma geleneksel endüstriyel toplumun ötesine geçerek ekonomik aktörlerin değer yaratma ve tüketicilerle etkileşim kurma biçimlerini değiştirmiştir. Dijital ekonominin en belirgin tezahürleri Spotify, Netflix, Storytel gibi dijital platformlarda görülüyor. Bu platformlar yalnızca teknolojik yeniliği temsil etmekle kalmıyor, aynı zamanda içerik dağıtım modellerini, tüketici davranışlarını ve iş stratejilerini dönüştüren küresel ölçekte etkili yapı taşları haline geldi. Özellikle sesli kitap sektörü, dijital dönüşümün kültürel ve ekonomik boyutlarının kesiştiği noktanın parlak bir örneğidir. Fiziksel yayıncılığın sınırlarını aşan bu sektör, kullanıcılarına sunduğu anlık erişim, kişiselleştirilmiş içerik önerileri ve sınırsız dijital arşivleme olanaklarıyla erişim ekonomisinin belirli bir uygulaması haline gelmiştir.Bu bağlamda Storytel gibi platformlar, yalnızca sesli kitap sunan içerik sağlayıcılarının ötesine geçerek dijital altyapı, veri odaklı iş modelleri ve ağ etkileri gibi dijital ekonominin temel yapı taşlarını entegre eden bütünsel ekosistemler olarak işlev görüyor. Platformun başarısı sıfıra yakın marjinal maliyet ilkesine ve kullanıcı davranışlarının algoritmik analiziyle elde edilen verilere dayanan stratejilere dayanmaktadır. Platform böylece hem içerik üreticileri hem de tüketicilerle etkileşime girerek dinamik ve esnek bir değer zinciri yaratıyor.Ancak dijital platformların belirli sektörler üzerindeki etkisine ilişkin bilimsel literatürde yapılan analizlerin henüz yeterli derinliğe ulaşmadığı açıktır. Özellikle sesli kitap platformlarının yayıncılık sektörüne etkisi, oluşturdukları yeni telif hakkı yönetim uygulamaları ve kullanıcı verilerinin kişiselleştirme algoritmalarında nasıl kullanıldığı daha fazla bilimsel çalışmaya ihtiyaç duyuyor. Bu bağlamda, dijital ekonominin teorik temellerini Storytel örneğiyle birleştiren bu tez, aşağıdaki temel sorulara cevap bulmayı amaçlamaktadır:

1.     Dijital ekonominin yapısal bileşenleri sesli kitap sektörünün dönüşümünü nasıl etkiledi?

2.     Storytel'in iş modeli küresel başarıya ulaşmak için dijital ekonominin hangi dinamiklerinden (ağ etkileri, sıfıra yakın marjinal maliyetler, veri yönetimi) yararlandı?

3.     Dijital platformların gelişimi telif hakları, içerik üreticilerinin ekonomisi ve tüketici davranışları açısından hangi etik ve ekonomik sorunları beraberinde getiriyor?

Bu çalışmanın araştırma katkısı, dijital ekonomi literatürünün derinlemesine sektörel analizini yapmak ve platform kapitalizmi ile içerik üretim süreçleri arasındaki ilişkiyi disiplinlerarası bir yaklaşımla incelemektir. Pratik katkısı, yayıncılık sektöründeki aktörlere dijital dönüşüm stratejileri konusunda veri odaklı tahminler ve politika önerileri sunmaktır.