Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÇAĞRI SEVİNÇLİ
Danışman: İÇEL KAYIHAN
Özet:Özet Bu tezde kökeni yüzyıllar öncesine dayanan, birçok farklı isimle uygulama imkânı bulmuş, suçluların ıslah edilerek tekrardan modern dünyanın bir bireyi olmalarının yolunu açan denetimli serbestlik kurumu ele alınmıştır. Denetimli serbestlik kurumu önceleri kişi hakkında verilmiş olan bir hapis cezasının ertelenmesi şeklinde uygulamada olmuş ancak zamanla bu yöntem, suçlunun ıslah programlarına katılması, topluma adapte edilmesi, görevli kişiler gözetiminde hareketlerinin incelenmesi halini almıştır. Denetimli serbestliğin bu yönde evrilmesi bir yandan cezaevlerindeki doluluk oranlarında azalma sağlarken, öte yandan suçluların iyi hallerini ortaya koymaksızın ve ıslah olmadan ceza infaz kurumlarından çıkmalarına, bir nevi bu kurumun tabiri caizse af şeklinde algılanmasına neden olmuştur. Anahtar Kelimeler: Denetimli Serbestlik, Rehabilitasyon, Ceza Adalet Sistemi Abstract In this thesis, the probation institution, whose origins date back to centuries, had the opportunity to apply with many different names, and the way that criminals are reformed to become an individual of the modern world is discussed. The probation institution was in practice in the form of postponing a prison sentence that was previously imposed on the person, but in time this method became a participant of the offender in the correctional programs, adapting to the society and examining the movements under the supervision of the persons in charge. Evolution of probation has led to a decrease in the occupancy rates in prisons on the one hand, and caused the criminals to leave the penitentiary institutions without revealing their good condition on the other hand and without correction, in other words, this institution has been perceived as amnesty. Keywords: Probation, Rehabilitation, Criminal Justice System İÇİNDEKİLER Özet v Abstract vi İÇİNDEKİLER vii TABLO DİZİNİ xi KISALTMALAR xii GİRİŞ iii I. CEZA KAVRAMI 3 1. Genel Olarak 3 2. Cezanın Amacı 4 3. Cezanın Nitelikleri 5 3. 1. Kanunilik İlkesi 5 3. 2. Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi 6 3. 3. Ölçülülük İlkesi 6 3. 4. İnsanilik İlkesi 7 3. 5. Bölünebilir Olma İlkesi 7 4. Cezaların İnfazı 8 II. DENETİMLİ SERBESTLİK SİSTEMİNİN CEZA ADALET SİSTEMİNDEKİ YERİ 9 1. Genel Olarak 9 2. Denetimli Serbestlik Bir İnfaz Biçimi midir? Yoksa Yaptırım Biçimi mi? 10 III. DENETİMLİ SERBESTLİK KURUMUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ 11 1. )Türk Ceza Adalet Sisteminde Denetimli Serbestlik 11 1. 1. )Osmanlı Devleti Döneminde 11 1. 1. 1. )Şahsa Kefalet 11 1. 1. 2. )Nefy Cezası 12 1. 1. 3. )Zaptiye Nezareti Altında Bulundurulma Cezası 12 1. 1. 4. )Kalebentlik Cezası 13 1. 2. ) Cumhuriyet Döneminde 13 1. 2. 1. ) 765 sayılı Türk Ceza Kanununda 14 1. 2. 1. 1)Sürgün Cezası 14 1. 2. 1. 2. )Emniyeti Umumiye İdaresinin Nezareti Altında Bulundurma Cezası (765 sayılı TCK md. 28) 14 1. 2. 1. 3. ) Dilenciler İçin “Boğaz Tokluğuna Çalışma” Tedbiri (765 sayılı TCK md. 544) 15 1. 2. 1. 4. )Uyuşturucu Madde ile Alkol Bağımlıları Hakkındaki Güvenlik Tedbirleri (765 sayılı TCK md. 404) 15 1. 2. 2. ) 647 Cezaların İnfazı Hakkında Kanunda 15 1. 3. )2005 Yılı ve Sonrası 16 2. ) Karşılaştırmalı Hukukta Denetimli Serbestliğin Ortaya Çıkışı 16 IV. DENETİMLİ SERBESTLİĞİN HUKUKİ NİTELİĞİ VE AMACI 18 1. )Hukuki Niteliği 18 2. )Amacı 19 V. DENETİMLİ SERBESTLİK SİSTEMİNİN TEMEL İLKELERİ 21 a)İnsan Onuruna Saygı ve Dürüstlük 21 b)Tarafsızlık 22 c)Gizlilik 22 d)Çocuğun Yüksek Yararı 23 VI. DENETİMLİ SERBESTLİĞİN BENZER KURUMLARLA İLİŞKİSİ 24 VII. DENETİMLİ SERBESTLİĞE TABİ TUTULAN KİŞİLERİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 25 1)Haklar 25 2)Yükümlülükler 25 VIII. DENETİMLİ SERBESTLİK KURUMUNUN ORTAYA ÇIKIŞ NEDENLERİ 26 1. Tutuklamaya Alternatif Bir Tedbir ve Aşırı Kalabalıklaşmanın Önüne Geçme Düşüncesi 26 Tablo 2: Yıllara Göre Denetimli Serbestlikten Yararlanma Sayısı 28 (Kaynak: https://istatistikler. uyap. gov. tr adresinden alınmıştır. (E. T. 16. 01. 2021) ) 28 2. Cezaevlerinin Olumsuz Havasından Uzaklaştırma İhtiyacı 28 3. Salıverilme Sonrası Denetimlerin Yapılarak Psiko-Sosyal Yardımların Gerçekleştirilmesi 29 4. Suça Sürüklenen Çocuklar 29 IX. DENETİMLİ SERBESTLİK SİSTEMİNİN FONKSİYONLARI 33 1. Denetim Fonksiyonu 33 2. Yardım Fonksiyonu 33 3. Rehberlik Fonksiyonu 34 4. Önleme ve Koruma Fonksiyonu 34 XI. DENETİMLİ SERBESTLİK SİSTEMİNİN UYGULANMA AŞAMALARI 34 1. Soruşturma Aşaması Uygulamaları 34 1. 1. Adli Kontrol Uygulamaları 35 1. 2. Kamu Davası Açılmasının Ertelenmesine İlişkin Uygulamalar 35 2. Kovuşturma Aşaması Uygulamaları 36 XII. DENETİMLİ SERBESTLİK SİSTEMİNİN ÖZELLİKLERİ VE UYGULAMA ESASLARI 37 1. Şüpheli Hakkında Cezaya Hükmedilmeden Önceki Denetimli Serbestlik Tedbiri 40 2. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı İle Uygulanan Denetimli Serbestlik Tedbiri 40 3. Koşullu Salıverilmeden Yararlanılması İle Birlikte Denetim Süresi Zarfındaki Denetimli Serbestlik Tedbiri 41 4. Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımların İnfazı Sürecindeki Denetimli Serbestlik Tedbiri 45 5. Hapis Cezasının Ertelenmesi İle Başlayan Denetim Süresi Zarfında Hükümlü Hakkında Denetimli Serbestlik Tedbiri 48 6. Kullanmak İçin Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde Satın Almak, Kabul Etmek Veya Bulundurma Ya Da Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde Kullananlar Hakkında Denetimli Serbestlik Tedbiri 50 7. Denetimli Serbestlik Yararlanmak İsteyen Hükümlünün Son 6 Ayını Açık Cezaevinde Geçirmesi Şartı 51 8. Covid-19 Pandemisi Nedeniyle Getirilen Yeni Ceza İnfaz Düzenlemesi 52 XIII. DENETİMLİ SERBESTLİK TEDBİRİNİN YERİNE GETİRİLMESİNE İLİŞKİN İŞLEMLER VE DENETİMLİ SERBESTLİK UYGULANARAK CEZALARIN İNFAZI (5275 S. K. md. 105/A) 55 1. Denetimli Serbestlik Tedbirinin Yerine Getirilmesine İlişkin İşlemler 55 2. Denetimli Serbestlik Tedbiri Uygulanarak Cezaların İnfazı (5275 s. K. md. 105/A) 55 XIV. MÜKERRİRLER HAKKINDA CEZANIN İNFAZINDAN SONRA UYGULANMAK ÜZERE VERİLEN DENETİMLİ SERBESTLİK TEDBİRİ KARARLARININ İNFAZI 61 XV. ELEKTRONİK İZLEME UYGULAMALARI 64 XVI. TOPLUMA YENİDEN KAZANDIRMA (RESOSYALİZASYON) 66 SONUÇ 70 KAYNAKÇALAR