Türkiye imalat sanayinin uluslararası ekonomiye entegrasyonunun değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Dış Ticaret Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EMİNE BÜŞRA ÖZTÜRK

Danışman: ADIGÜZEL MUHİTTİN

Özet:

1950’li yıllarda başlayan teknolojik ilerlemeler ve 1970-1980 yılları itibariyle yoğunlaşan gelişmelerle ekonomik küreselleşme hız kazanmış, ülkeler birbirine entegre olmuştur. Türkiye ekonomisinin iktisadi dönüşümü sürecinde Cumhuriyetin ilanıyla birlikte liberal ekonomik politikalar uygulamaya çalışılmış, Büyük Buhranın etkisiyle liberal hareketler yerini korumacı anlayışlara bırakmıştır. Türkiye başta olmak üzere birçok ülkede, 1950 sonrasında ithal ikameci sanayileşme modeli uygulanmış ve 1970 sonrası yaşanan bunalımlar sonucunda 1980’li yıllarda dışa açık büyüme sürecine geçilmiştir. 1980 sonrası uygulanan politikalarla Türkiye İmalat Sanayinin ithalat-ihracat rakamları olumlu yönde etkilenmiş küresel ekonomi ile entegrasyonu artmıştır. Bu kapsamda çalışmamızda Türkiye İmalat Sanayi’nin uluslararası ekonomiye entegrasyonunun ölçülmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla Türkiye İmalat Sanayi ISIC REV 3 ikili düzeydeki 22 sektörün, DTH/GSYİH oranları 2000-2014 yılları için hesaplanmış ve sektörlerin küresel ekonomiye entegrasyon oranı değerlendirilerek değişimin kaynağı irdelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; 16 sektörün dünya ekonomisine entegrasyonu belli oranlarda artmıştır. Bu 16 sektörün 7’sindeki entegrasyon artışı ithalat ve ihracatın hemen hemen aynı düzeyde değişiminden, 9 sektörün entegrasyon artışı ise ihracattaki artıştan kaynaklanmaktadır. İmalat Sanayinin geri kalan 6 sektöründe ise dünya ekonomisine entegrasyonu artmamıştır. 2000-2014 yılları arasında bütün olarak İmalat Sanayinin küresel ekonomiye entegrasyonu DTH/ GSYİH oranı çerçevesinde %30’lardan % 50’lere çıkarak % 66 düzeyinde artmıştır. Çalışmada ayrıca Türkiye İmalat Sanayi’nin 2000-2015 yıllarım kapsayan rekabet gücü, Açıklanmış Karşılaştırılmalı Üstünlük (AKÜ) yöntemi ile ölçülmüş ve rekabet gücü analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre 22 sektör için; 9 sektörde rekabet gücünün yüksek, 6 sektörün rekabet gücünün sınırda, 7 sektörün ise rekabet gücünün düşük olduğu belirlenmiştir.