Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SİNAN ÖZ
Danışman: TATLI ERDEM
Özet:Özet Bu araştırma hazcı tüketim değerleri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında bireylerin hazcı tüketim değerlerinin, cinsiyet, medeni durum, yaş, gelir düzeyi ve eğitim düzeyi değişkenleri açısından anlamlı derecede farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Araştırmanın katılımcı grubu İstanbul’da yaşayan 18 yaşından büyük ve lise mezunu olan bireylerden oluşmaktadır. Araştırmaya, 231’i (%60. 5) kadın ve 151’i (%39. 5) erkek olmak üzere toplam 382 birey katılmıştır. Araştırma genel tarama modellerinden, ilişkisel tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak bireylerin demografik bilgilerine ulaşmak amacıyla “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Ayrıca bireylerin hazcı tüketim değerlerini ölçmek için “Hedonik Tüketim Nedenleri Değişkenleri Ölçeği”, kişilik özelliklerini belirlemek için ise “Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi” kullanılmıştır. Hazcı tüketim değerleri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda hazcı tüketim değerleri ile kişilik özellikleri arasında anlamlı ilişkilerin bulunduğu görülmüştür. Bununla birlikte demografik özelliklere göre, hazcı tüketim değerlerinin incelenmesinde cinsiyete göre bağımsız gruplar için t-testi analizi, diğer değişkenlere göre (medeni durum, yaş, gelir düzeyi ve eğitim düzeyi) tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Analizler sonucunda hazcı tüketim değerlerinin cinsiyet, medeni durum ve yaş değişkenlerine göre anlamlı olarak farklılaştığı, gelir düzeyi ve eğitim düzeyi değişkenlerine göre anlamlı olarak farklılaşmadığı görülmüştür. Abstract This research was carried out to examine the relationship between hedonic consumption values and personality traits. Within the scope of the research, it was also examined whether the hedonic consumption values of individuals differ significantly in terms of gender, marital status, age, income level and education level variables. The participant group of the research consists of individuals over 18 years old and high school graduates living in Istanbul. A total of 382 individuals, 231 (60. 5%) female and 151 (39. 5%) male, participated in the study. The research was carried out with relational scanning model, one of the general scanning models. As a data collection tool, "Personal Information Form" was used in order to reach the demographic information of the individuals. In addition, "Hedonic Consumption Reasons Variables Scale" was used to measure individuals' hedonic consumption values, and "Adjective Based Personality Test" was used to determine personality traits. Pearson Product Moment Correlation Analysis was conducted to determine the relationship between hedonic consumption values and personality traits. As a result of the analysis, it was seen that there were significant relationships between hedonic consumption values and personality traits. In addition, t-test analysis for independent groups by gender and one-way analysis of variance (ANOVA) according to other variables (marital status, age, income level and education level) were used to examine hedonic consumption values according to demographic characteristics. As a result of the analysis, it was seen that hedonic consumption values differ significantly according to the variables of gender, marital status and age, but not according to the variables of income level and education level. İÇİNDEKİLER Özet . i Abstract. ii İÇİNDEKİLER. iii TABLO LİSTESİ. v 1. GİRİŞ . 1 2. KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ . 5 2. 1. Kişilik. 5 2. 2. Kişiliği Oluşturan Faktörler . 7 2. 2. 1. Biyolojik Faktörler. 7 2. 2. 2. Sosyokültürel Faktörler. 7 2. 2. 3. Ailesel Faktörler. 8 2. 2. 4. Diğer Faktörler. 8 2. 3. Kişiliği Açıklayan Yaklaşımlar. 8 2. 3. 1. Psikanalitik Yaklaşım. 8 2. 3. 2. Biyolojik Yaklaşım . 12 2. 3. 3. İnsancıl Yaklaşım. 13 2. 3. 4. Davranışçı Yaklaşım. 14 2. 3. 5. Bilişsel Yaklaşım . 15 2. 3. 6. Ayırıcı Özellik Yaklaşımı . 15 2. 4. Beş Faktör Kişilik Kuramı . 16 2. 4. 1. Beş Faktör Kişilik Kuramının Boyutları . 18 2. 4. 1. 1. Dışadönüklük . 18 2. 4. 1. 2. Uyumluluk . 19 2. 4. 1. 3. Deneyime Açıklık . 20 2. 4. 1. 4. Sorumluluk. 21 2. 4. 1. 5. Duygusal Dengesizlik . 21 2. 5. Kişilik ve Tüketici Davranışı . 22 3. HAZCI (HEDONİK) TÜKETİM. 25 3. 1. Tüketim. 25 3. 2. Tüketim Türleri. 26 3. 2. 1. Zorunlu Tüketim . 26 3. 2. 2. Sembolik Tüketim. 27 3. 2. 3. Postmodern Tüketim. 28 3. 2. 4. Faydacı Tüketim. 28 3. 2. 5. Hazcı Tüketim. 29 3. 2. 5. 1. Hazcı Tüketimin Amaçları. 35 3. 2. 5. 1. 1. Problem Yansıtma. 35 3. 2. 5. 1. 2. Rol Yansıtma. 35 3. 2. 5. 1. 3. Fantezi ve Hayal Kurma. 36 3. 2. 5. 1. 4. Kaçma . 36 3. 2. 5. 1. 5. Yenilik ve Heyecan Arama . 36 3. 2. 5. 1. 6. Diğer Amaçlar. 36 4. KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ İLE HAZCI TÜKETİM DEĞERLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: İSTANBUL’DA BİR ALIŞVERİŞ MERKEZİ ÜZERİNE UYGULAMA . 37 4. 1. Araştırmanın Amacı ve Konusu. 37 4. 2. Hipotezler. 38 4. 3. Hedef Çalışma Evreni . 39 4. 4. Metodoloji. 41 4. 4. 1. Araştırmanın Modeli. 41 4. 4. 2. Veri Toplama Araçları . 41 4. 5. Analiz Süreci ve Adımları. 42 4. 6. Araştırmaya İlişkin Ulaşılan Temel Bulgular . 43 4. 6. 1. Hazcı Tüketim Değerleri ve Kişilik Özelliklerine Yönelik Betimsel İstatistikler . 44 4. 6. 2. Hazcı Tüketim Değerleri ve Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bulgular. 45 4. 6. 3. Demografik Değişkenlerin Hazcı Tüketim Değerleri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesine Yönelik Bulgular. 46 4. 6. 3. 1. Cinsiyete Göre Hazcı Tüketim Değerleri. 47 4. 6. 3. 2. Medeni Duruma Göre Hazcı Tüketim Değerleri. 47 4. 6. 3. 3. Yaşa Göre Hazcı Tüketim Değerleri. 49 4. 6. 3. 4. Gelir Düzeyine Göre Hazcı Tüketim Değerleri . 52 4. 6. 3. 5. Eğitim Düzeyine Göre Hazcı Tüketim Değerleri. 54 4. 7. Araştırmanın Sonucu. 55 5. SONUÇ . 58 KAYNAKÇA. 65 EKLER . 83