Girişim şirketlerinin finansal başarısızlıklarının yapay sinir ağları ve lojistik regresyon analizi ile tahmin edilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: KUBİLAY ERİŞLİK

Danışman: DENİZ BAŞAR ÖZLEM

Özet:

ÖZET Girişim şirketleri üzerine yapılan bu araştırmanın amacı 2010 – 2015 yılları arasında melek, çekirdek ve girişim evrelerinde yatırım almış olan girişim şirketlerinin günümüzde başarılı ya da başarısız olduğunun tespit etmektir. Ayrıca yatırım aşamalarında alınan yatırımlar ve sektörler ile oluşturulan lojistik regresyon analizi modeli ve yapay sinir ağları modeli ile girişim şirketlerinin başarılı bir şekilde sınıflandırılıp sınıflandırılamayacağı ve bu modellerin yeni kurulan girişim şirketleri için ve yatırım alacak girişim şirketleri için ön analiz olarak kullanabilir olup olmadığı üzerinde durulmuştur. Çalışma kapsamında bir takım istatistiksel analizler yapılarak değişkenler arasındaki ilişkiler ortaya konulmuştur. Bununla birlikte girişim şirketlerinin finansal açıdan başarılı olup olmayacağının tahmin etme çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Tahminleme yapmak için “İkili Lojistik Regresyon Analizi” ve “İleri Beslemeli Geri Yayılımlı Yapay Sinir Ağları” olmak üzere iki farklı metot kullanılmıştır ve 1675 girişim şirketi verileri üzerinde tahmin işlemi gerçekleştirilmiştir. Çalışma neticesinde ileri beslemeli geri yayılımlı yapay sinir ağı yöntemi ile daha başarılı bir sonuç elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Finansal başarısızlık, girişim şirketleri, lojistik regresyon analizi, yapay sinir ağları, yatırım aşamaları. ABSTRACT The aim of this research on startup companies is to determine whether the startup companies that received investment in angel, seed and venture phases between 2010 and 2015 are successful or unsuccessful today. In addition, it is emphasized whether the startup companies can be successfully classified with the logistic regression analysis model and artificial neural networks model created by the investments in the companies in their sectors and investment stages and whether these models can be used as a preliminary analysis for newly established startup companies. Within the scope of the study, statistical analyzes were used and the relationships between the variables were determined. In addition, pretiction were made on whether startup companies would be financially successful or not. Two different methods were used to make prediction, namely “Binary Logistic Regression Analysis” and “Feed Forward Back Propagation Artificial Neural Networks” and estimation was performed on 1675 venture company data. As a result of the study, a more successful result was obtained with the feed forward back propagation artificial neural network method. Keywords: Artificial neural networks, financial failure, investment stages, logistic regression analysis, startups. İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER . i ÖZET . iii ABSTRACT . iv TEŞEKKÜR . v ŞEKİLLER DİZİNİ . vi ÇİZELGELER DİZİNİ . vii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ . ix 1. GİRİŞ. 1 2. LİTERATÜR ÖZETİ . 3 3. YAPAY SİNİR AĞLARI . 6 3. 1. Yapay Sinir Ağları’nın Tanımı ve Tarihçesi . 9 3. 1. 1. Camelot Çağı (1890 - 1969) . 10 3. 1. 2. Karanlık Çağ (1969 - 1982) . 11 3. 1. 3. Rönesans Çağı (1982 - 1986) . 11 3. 1. 4. Bağlantıcılık Çağı (1988 - 1994) . 12 3. 1. 5. Yapay Zeka Çağı (1998 - ) . 12 3. 2. Yapay Sinir Ağları’nın Çalışma Prensipleri . 12 3. 3. Yapay Sinir Ağları’nın Yapısı ve Elemanları . 13 3. 3. 1. Katmanlar . 14 3. 3. 2. Bağlantılar . 14 3. 4. Yapay Sinir Ağları’nın Çeşitleri . 15 3. 4. 1. Öğrenme kurallarına göre yapay sinir ağları . 15 3. 4. 1. 1. Denetimli öğrenme . 15 3. 4. 1. 2. Denetimsiz öğrenme . 16 3. 4. 1. 3. Pekiştirmeli öğrenme . 16 3. 4. 2. Ağ yapılarına göre yapay sinir ağları . 17 3. 4. 2. 1. İleri beslemeli ağlar . 17 3. 4. 2. 1. 1. Geri yayılım ağı . 18 3. 4. 2. 2. Geri beslemeli ağlar . 19 3. 5. Yapay Sinir Ağlarının Uygulama Alanları . 20 3. 6. Yapay Sinir Ağlarının Tahmin Amacı Kullanımı . 20 4. LOJİSTİK REGRESYON ANALİZİ . 21 4. 1. Lojistik Regresyon Analizinin Tarihçesi . 23 4. 2. Lojistik Regresyon Modelleri . 24 4. 2. 1. İkili lojistik regresyon modeli . 25 4. 2. 2. Sıralı lojistik regresyon modeli . 28 4. 2. 3. İsimsel lojistik regresyon modeli . 28 4. 3. Çok Değişkenli Lojistik Regresyon Analizi . 29 4. 4. Uyum İyiliği Testleri . 31 4. 4. 1. Pearson Ki-Kare testi . 31 4. 4. 2. Hosmer – Lemeshow testi . 31 4. 4. 3. Sınıflandırma tablosu . 32 ii 5. UYGULAMA . 33 5. 1. Araştırmanın Metodolojisi . 33 5. 1. 1. Araştırmanın amacı ve önemi . 33 5. 1. 2. Araştırmanın kapsamı ve kısıtları . 34 5. 1. 2. 1. Girişim şirketleri . 34 5. 1. 2. 2. Girişim şirketlerinin yatırım aşamaları . 35 5. 1. 2. 3. Girişim şirketlerinin başarısız olması . 36 5. 1. 2. 4. Araştırmaya dahil edilen sektörlerin belirlenmesi . 37 5. 2. Araştırmanın Yöntemi . 39 5. 2. 1. Araştırmanın verileri . 40 5. 3. Bulguların Değerlendirilmesi . 42 5. 3. 1. Tanımlayıcı istatistikler . 43 5. 3. 2. İkili lojistik regresyon analizinin uygulanması . 49 5. 3. 3. Yapay sinir ağlarının uygulanması . 53 5. 3. 4. Bulguların karşılaştırılması . 60 6. SONUÇ VE ÖNERİLER . 63 KAYNAKLAR . 67 EKLER. 71 EK A. Lojistik Regresyon Analizi Kodları . 71 EK A. Yapay Sinir Ağları Kodları . 73 ÖZGEÇMİŞ . 74 ABST