Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Finans Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DALYA HASANCA
Danışman: GÜNEREN GENÇ ELİF
Özet:ÖZET Finansal kararlar konusunda gerekli olan bilgi, beceri, farkındalık, tutum ve davranışlar olarak tanımlanan ve yol actığı olumsuz sonuclar nedeniyle 2008 kuresel finansal kriz sonrasında onemini artıran finansal okuryazarlık, bireysel ve toplumsal refah duzeyine, finansal sisteme ve makroekonomiye onemli katkılar sağlamaktadır. Bu gerekceyle ulusal ve uluslararası kuruluşlar tarafından finansal okuryazar bir toplum elde etmeye yonelik eğitim calışmaları yurutulmekte ve bu calışmaların topluma katkılarını olcmek amacıyla araştırmalar gercekleştirilmektedir. Soz konusu araştırmaların temel gayesi, toplumun finansal okuryazarlık duzeyinin tespit edilmesidir. Ulkemizde oğrenim goren universite oğrencilerinin finansal okuryazarlık duzeyinin tespiti amacıyla gercekleştirilen bu calışmada, katılımcılara 21 sorudan oluşan bir anket yoneltilmiştir. Ankette katılımcıların demografik ozelliklerine ilave olarak finansal okuryazarlık hakkında bilgi sahibi olup olmadığı, finansal yonetim başarıları konusundaki duşunceleri, kredi kartı ve bankamatik kartı kullanım duzeyleri ile bunlara yonelik temel bilgi seviyeleri, tasarruf alışkanlıkları, ekonomik ve finansal kavramlar bilgi sahibi olup olmadıkları, butce yonetimi konusundaki tutum ve davranışlarını belirlemeye yonelik sorulara yer verilmiştir. Ankete katılım sağlayan 402 universite oğrencisinin verdikleri cevapların değerlendirilmesi sonucunda, katılımcıların finansal okuryazarlık seviyesinin, belirlenen olcek kapsamında “orta” duzeyde olduğu, temel ekonomik ve finansal kavramlar hakkındaki bilgi seviyesinin genel olarak tatmin edici duzeyde olduğu ancak temel birtakım konularda eğitim ihtiyaclarının bulunduğu, finansal tutum duzeyinin yeterli seviyede olduğu ancak alışveriş ve harcama alışkanlıkları konusunda finansal okuryazarlık duzeyini olumsuz etkileyen hususların bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca oğrenim gorulen sınıf, eğitim alınan dersler, finansal yonetim konusunda eğitim alınan kaynaklar ve kredi kartı borcu odeme alışkanlığı değişkenlerinin, finansal okuryazarlık duzeyini etkileyen faktorler arasında olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Finansal Okuryazarlık, Finansal Eğitim, Finansal Planlama, Finansal Bilgi, Finansal Tutum, Finansal Davranış. ii ABSTRACT Financial literacy, which is defined as the necessary knowledge, skills, awareness, attitudes and behaviors about financial decisions, has increased its importance after the 2008 global financial crisis due to the negative results it has caused. Financial literacy contributes significantly to the level of individual and social welfare, the financial system and macroeconomics. For this reason, educational studies are carried out by national and international organizations to achieve a financial literate society and researches are carried out to measure the contribution of these studies to society. The main purpose of the said research is to determine the financial literacy level of the society. In this study, which was carried out to determine the financial literacy level of university students studying in our country, a questionnaire consisting of 14 questions was asked to the participants. In addition to the demographic characteristics of the participants in the survey, whether they have information about financial literacy, their opinions on financial management achievements, their level of credit and debit card usage and their basic knowledge levels, their savings habits, economic and financial concepts, their attitude towards budget management and questions to determine their behavior are included. As a result of evaluating the answers of 402 university students who participated in the survey, it has been determined that the financial literacy level of the participants is at the “moderate” level within the scope of the determined scale, the level of knowledge about basic economic and financial concepts is generally satisfactory, but there are training needs in a number of basic subjects, the level of financial attitude is sufficient, but there are issues that negatively affect the level of financial literacy in shopping and spending habits. In addition, it was concluded that the education class, the lessons learned, the resources trained in financial management, and the credit card debt payment habit variables are among the factors affecting the level of financial literacy. Key Words: Financial Literacy, Financial Education, Financial Planning, Financial Knowledge, Financial Attitudes, Financial Behaviour. iii İÇİNDEKİLER Özet…………………………………………………………………………………. ii Abstract……………………………………………………………………………. iii Tablolar Listesi……………………………………………………………………. vi Kısaltmalar…………………………………………………………………………vii GİRİŞ………………………………………………………………………………. 1 1. FİNANSAL OKURYAZARLIK ve KAVRAMSAL ÇERÇEVE…………. 3 1. 1. Finansal Eğitim Kavramı……………………………………………………. 3 1. 2. Finansal Eğitimin Katkıları…………………………………………………. 8 1. 3. Finansal Okuryazarlık Kavramı……………………………………………. 10 1. 4. Finansal Okuryazarlığın Onemi ve Katkıları………………………………. 14 1. 5. Finansal Okuryazarlık Duzeyini Etkileyen Faktorler………………………. 20 1. 6. Finansal Okuryazarlık Duzeyinin Olcumu…………………………………. 21 2. FİNANSAL OKURYAZARLIK DÜZEYİNİN GELİŞTİRİLMESİNE YÖNELİK ULUSAL ve ULUSLARARASI ÇALIŞMALAR………………. 27 2. 1. Finansal Okuryazarlık Duzeyinin Geliştirilmesine Yonelik Uluslararası Calışmalar…………………………………………………………………. 27 2. 1. 1. Dunya Bankası Tarafından Gercekleştirilen Calışmalar……………. 27 2. 1. 2. OECD Tarafından Gercekleştirilen Calışmalar……………………. 31 2. 1. 3. Uluslararası Diğer Kuruluşlar Tarafından Gercekleştirilen Calışmalar……………………………………………………………. 35 2. 2. Finansal Okuryazarlık Duzeyinin Geliştirilmesine Yonelik Ulusal Calışmalar…………………………………………………………………. 37 2. 2. 1. Bakanlıklar Tarafından Gercekleştirilen Calışmalar…………………. 37 2. 2. 2. TCMB Tarafından Gercekleştirilen Calışmalar………………………39 2. 2. 3. SPK Tarafından Gercekleştirilen Calışmalar…………………………40 iv 2. 2. 4. BDDK Tarafından Gercekleştirilen Calışmalar………………………43 2. 2. 5. BIST Tarafından Gercekleştirilen Calışmalar………………………. 44 2. 2. 6. TSPB Tarafından Gercekleştirilen Calışmalar………………………. 45 2. 2. 7. FODER ve Habitat Derneği Tarafından Gercekleştirilen Calışmalar. 46 2. 2. 8. Bankalar Tarafından Gercekleştirilen Calışmalar……………………. 48 3. ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN FİNANSAL OKURYAZARLIK DÜZEYİNİN TESPİTİNE YÖNELİK ARAŞTIRMA………………………. 51 3. 1. Literatur Taraması…………………………………………………………. 51 3. 2. Araştırmanın Amacı ve Yontemi……………………………………………60 3. 3. Araştırma Bulguları ve Değerlendirme……………………………………. 62 SONUÇ……………………………………………………………………. 79 EKLER……………………………………………………………………………. 85 KAYNAKÇA………………………………………………………………………. 90