Dijital dönüşüm ve ekonomik büyüme

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: İngilizce

Öğrenci: MUSTAFA FİKRET GÖZÜKÜÇÜK

Danışman: TAPŞIN GÜLÇİN

Özet:

Son dönemde, bilgi ve iletişim teknolojileri başta olmak üzere, bulut bilişim, yapay zekâ, nesnelerin interneti, büyük veri, ileri robotik vb. teknolojilerde yaşanan gelişmeler dijital dönüşüm kavramını ortaya çıkarmıştır. 21. yüzyılda dijitalleşme alanında yaşanan gelişmeler, makroekonomik açıdan değerlendirildiğinde, ülke ekonomilerini köklü bir şekilde etkileme potansiyeline sahiptir. Bu kapsamda, dijital dönüşüm ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi ortaya koymayı amaçlayan bu tezde, ilk olarak kavramsal açıklamalar ele alınmış olup, sonrasında teorik ve ampirik açıklamalara yer verilmiştir. İçsel büyüme teorileri çerçevesinde oluşturulan modelde, (A) teknolojik gelişme, (D) dijitalleşme parametresi tarafından temsil edilmektedir. (D) dijitalleşme göstergesi; mobil telefon aboneliği, sabit genişbant aboneliği, sabit telefon aboneliği, bireysel internet kullanan kişi sayısı değişkenleri tarafından temsil edilmektedir. Modelde dijitalleşme, sabit sermaye birikimi (K) ve yıllık işgücünün (L) bağımlı değişken olan GSYH (Y) üzerindeki etkisi incelenmiştir. Gerçekleştirilen analiz kapsamında, 32 OECD ülkesinin, Dünya Bankası, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) ve OECD veri tabanlarından derlenen ve 2005-2017 dönemini kapsayan değişkenlerine panel veri yöntemi uygulanmıştır. Analizin gerçekleştirilmesinde, bilgisayar uygulaması olarak Stata 14.0 kullanılmıştır. Ülkeler arasında sabit etkiler modelinde birimler arasında korelasyon ilişkisinin var olduğu Pesaran, Friedman ve Frees testleri sonucunda belirlenmiştir. Analizden elde edilen bulgular sonucunda, dijitalleşme parametreleri olarak tanımlanan, genişbant aboneliği ve bireysel internet kullanımındaki %1’lik artışların, GSYH üzerinde sırasıyla %0.0304’lik ve %0.1147’lik pozitif yönlü bir katkı sağladığı tespit edilirken, sabit telefon aboneliğindeki %1’lik bir artışın GSYH’yı negatif yönlü etkilediği, mobil telefon aboneliğinin ise model içerisinde istatistiksel olarak anlamlılık göstermediği tespit edilmiştir. Sabit sermaye birikiminin ve yıllık işgücünün GSYH üzerindeki etkisi ise pozitif yönlü çıkmıştır.