Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MURAT KANDEMİR
Danışman: KARAÇAY AYŞEM BİRİZ
Özet:Suriye’de 2011 yılında başlayan iç savaşla birlikte Türkiye Cumhuriyeti dünyanın hiçbir coğrafyasında bugüne kadar görünmemiş büyüklükte bir “mülteci krizini” ile karşı karşıya kalmıştır. Şüphesiz askeri güç kullanarak bu tür dramların önüne geçmekten ziyade, dili, dini, kültürü ve değerleri farklı olan Suriyeli mültecileri Türk toplumuna entegre etmeye yönelik ulusal nitelikte ve sistemli “göçmen ve mülteci” politikaları geliştirmek daha önemlidir. Ancak Türkiye’nin büyük bir hızla uluslararası göçmen ve mültecilere yönelik ulusal politikalarını gözden geçirerek revize etmesi için, bu konuda kendisine model ve örnek alınacak ülkelerin başında gelen Kanada gibi model ülkelerin göçmen ve mülteci politikalarını çok iyi analiz etmesi gerekmektedir. Zira uluslararası göçleri her yönden bir sorun olarak değil bir fırsat olarak gören ve bu fırsatı dünyada en iyi değerlendiren ülke olma özelliğini taşıyan Kanada’nın uluslararası göçmenlere yönelik geliştirdiği politika ve sistemler bu ülkeyi günümüzde uluslararası göçmen politikaları konusunda model ülke haline dönüştürmüştür. Üstelik İslam fobia’nın bu kadar güçlendiği yüzyılımızda, Kanada’nın hem emsal Batılı ülkelere göre çok daha fazla sistemli uygulamalarının olması, hem de bu ülkenin uluslararası mültecilerin sosyal ve siyasal haklara erişim hakkını verme konusundaki duyarlılığı bu ülkeyi mülteciler açısından en çok tercih edilen göç ülkesi konumuna taşımıştır. İşte sayılan nedenlerle son derece gelişmiş ve düzenli bir göç sistemine sahip olan Kanada’nın mültecilere yönelik uyguladığı resmi politikaların; hâlihazırda düzensiz ve kitlesel göçe yönelik yeni ulusal politikalar oluşturma yolundaki Türkiye’nin mültecilere yönelik resmi politikalarıyla karşılaştırılma olarak değerlendirilmesi oldukça önemli bir araştırma konusu olarak görülmektedir. Ayrıca böyle bir araştırmanın her şeyden önce Suriyeli mültecilerin entegrasyonu konusunda önemli sorunlarla boğuşan Türk devletine yeni uluslararası mülteci politikaları belirleme konusunda stratejik katkılar sunacağı değerlendirilmektedir. Temel amacı Türkiye ve Kanada’nın uluslararası mültecilere yönelik resmi politika ve uygulamalarını karşılaştırmalı bir şekilde inceleyerek, Türkiye’deki mültecilerin toplumsal entegrasyon problemlerine yönelik Kanada’nın çok-kültürlülük politikası çerçevesinde çözüm önerileri geliştirmek olan bu araştırma literatür incelemesi şeklinde yapılmıştır. Araştırma sonucunda çok fazla ihtiyaç duyulmasına rağmen Türkiye’de henüz doğrudan doğruya mültecilere yönelik düzenlemeler içeren herhangi bir yasa ve en azından müsteşarlık ya da Bakanlık düzeyinde idari ve kurumsal bir örgütlenme olmadığı; oysa Kanada’nın söz konusu alanları 1970’li yıllardan itibaren ülkede geçerli olan mülteci ve göçmen yasalarının yanı sıra, idari anlamda bir federal bakanlık düzeyinde yönettiği anlaşılmıştır. Kanada’nın tarihi itibariyle göçmen ve mültecilerin bu ülkeye yönelik hareketlerini çok iyi çözümleyerek ülkesine yönelik göçten sosyal ve ekonomik anlamda maksimum faydalanmayı hedefleyen politikalar geliştirirken, Türkiye’nin dünyanın en eski medeniyetlerine beşiklik eden jeopolitik ve jeo-stratejik konumuna yaraşır düzeyde bu bilinç düzeyiyle uluslararası göçmen politikaları geliştiremediği araştırma soncunda görülmüştür. Ayrıca araştırma sonucunda mültecilerin toplumsal entegrasyonu konusunda Kanada’nın halihazırda uyguladığı ve geliştirdiği sistemlerin, BM Cenevre ve New York Sözleşmemeleriyle oluşturulan uluslararası mülteci hukukundan bile gelişmiş düzeyde olduğu; oysa henüz mültecileri kabul yönünden 1951 yılında koyduğu “coğrafi çekinceyi” bile kaldırmamış olan Türkiye’nin mültecilerin Türk toplumuna entegrasyonu konusunda henüz göçmen ve mültecilerin entegrasyonu politikası bile olmadığı anlaşılmıştır. Son olarak araştırma sonucunda ulaşılan bulgulara göre Kanada’nın uluslararası mültecilere yönelik resmi politika ve uygulamaları paralelinde Türkiye’deki mültecilerin Türk toplumuna tam entegrasyonuna yönelik bazı öneriler geliştirilmiştir. Anahtar Sözcükler Göçmen ve Mülteciler, Türkiye’nin Mülteci Politikaları, Kanada’nın Mülteci Politikaları, Toplumsal Entegrasyon, Çok Kültürlülük