İnsan-doğa ilişkisi çerçevesinde modada sürdürülebilirlik ve ekolojik moda anlayışının incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EDA KOSİFOĞLU

Danışman: DOĞAN NECMETTİN

Özet:

ÖZET Sanayileşme, teknolojik gelişmelerin artarak devam etmesi, hızlı nüfus artışı ve özellikle küreselleşmenin geldiği boyutlar nedeniyle tüm dünyanın çeşitli tüketim faaliyetlerine hizmet ettiği bilinmektedir. Endüstrileşmeyle birlikte pek çok alanda faaliyet gösteren kurumların artışı, bunun devamında her geçen gün sınırlarını genişleten tüketim faaliyetleri doğayı, çevreyi ve canlıların yaşam alanlarını tehdit eder duruma gelmiştir. Son yıllarda hızlı tüketim kültürünün benimsenmesi doğal kaynaklar ve ekosistem üzerinde tahribat yaratmaktadır. Yaşam alanlarını, insan sağlığını, hayvan ve bitkilerin doğal ortamını olumsuz etkileyen bu durum sebebiyle birçok ekolojik, sosyolojik ve ekonomik problem oluşmaktadır. Petrol endüstrisinden sonra çevreye en çok zarar veren endüstri olduğu bilinen moda endüstrisi; üretim aşamasında kullanılan kimyasallar, doğal kaynakların kullanımı ve moda alışkanlığını değiştiren hızlı moda (fast fashion) kültürü sebebiyle doğada bıraktığı atıklar dikkate alındığında, çevre üzerinde telafisi zor tahribatlar yaratmaktadır. Son yıllarda insan doğa ilişkisinin farklılaşmasıyla çevreci hareketler artış göstermiş bununla birlikte moda endüstrisinde çevreye duyarlı çeşitli kavramlar ortaya çıkmıştır. Etik moda, sürdürülebilir moda, yeşil moda, ekolojik moda, adil ticaret gibi kavramlar yaşanılan problemlere tepki olarak literatürde karşımıza çıkmaktadır. Bu araştırmada etik moda anlayışı, çevresel sürdürülebilirlik açısından ele alınarak modern toplumda değişen insan doğa ilişkisi bağlamında incelenmiştir. Çalışmada içerik analizi yöntemi kullanılarak sürdürülebilir modaya yönelik paylaşımların hangi alt başlıklar altında kategorize edildiği, ekolojik modanın hangi pratikler etrafında değerlendirildiği, bu kategorilerin üreticiler ve tüketiciler tarafından uygulanabilir nitelikte olup olmadığı ve bilgilendirici boyutu hususunda ele alınacaktır. Anahtar kelimeler: Moda, sürdürebilirlik, çevre hareketi, ekoloji ABSTRACT It is known that all off the world serves various consumption activities due to the industrialization, increasement of technological developments, rapid population growth, and especially some dimensions of globalization. The environment, the nature, and the living spaces have threatened by the increasement of the institutions operating in many fields with the industrialization, and the consumption activities expanding their borders day by day. In recent years, adoption an attitude toward rapid consumption causes serious destruction on natural resources and the ecosystem. Many ecological, sociological and economical problems have occured because of this situation, which negatively affects living areas, human health, and the natural environment of animals and plants The fashion industry, which is known to be the most harmful to the environment after the oil industry, causes serious destructions on the environment considering the wastes it leaves in nature due to the chemicals used in the production phase, the use of natural resources and the fast fashion culture that changes the fashion habit, In recent years, environmental movements have increased with the differentiation of human nature relationship, however, various environmentally sensitive concepts have emerged in the fashion industry. Concepts such as ethical fashion, sustainable fashion, green fashion, ecological fashion, and fair trade appear in the literature in response to the problems encountered. In this study, ethical fashion sense has been examined in terms of changing human-nature relationship in modern society by considering environmental sustainability. In the study, using the method of content analysis, it will be discussed in terms of which subtitle of sustainable fashion posts are categorized, around which practises ecological fashion is considered whether these categories are applicable to producers and costumers, and their informative dimension. Keywords: Fashion, Sustainability, Environmental Movement, Ecology İÇİNDEKİLER ÖZET . iii ABSTRACT . iv TABLOLAR LİSTESİ……………………………………………………………. vii ŞEKİL LİSTESİ …………………………………………………. ………. viii KISALTMALAR LİSTESİ………………………………………………………. ix GİRİŞ . 1 1. İNSANLAŞAN DOĞA ……………………………………………. …………. 4 1. 1. İNSAN ÇEVRE İLİŞKİSİNİN TARİHÇESİ …………………………………. 5 1. 2. DEĞİŞEN ÇEVRE ALGISI …………………………………………. 9 1. 3. EKOLOJİK TOPLUMA DOĞRU……………………………. ………………. 14 1. 4 EKOLOJİK HAREKETLER …………………………………………………. 16 2. ÇEVRESEL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ……………. ………………………. 21 2. 1. SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİN KAVRAMSAL BOYUTU………………………25 2. 2 MODA ENDÜSTRİSİNDE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ………. ………………27 2. 3 SÜRDÜRÜLEBİLİR ÜRETİMİ DESTEKLEYEN MODA MARKALARI VE TASARIMCILAR . …. 32 3. MODA OLGUSU …. ……………………. ……………………………………. 40 3. 1. MODERN TOPLUMDA MODANIN ÖYKÜSÜ……………………. …. 41 3. 2. SOSYOLOJİK KURAMLARDA MODA ÜZERİNE YAKLAŞIMLAR……. 46 3. 3. ÇEVRE DOSTU MODA ANLAYIŞI ……………………. …. 48 4. ARAŞTIRMANIN YÖNTEM VE TEKNİĞİ . ……. 55 4. 1. ARAŞTIRMA YÖNTEMİ……………………………………………………. 55 4. 2. ARAŞTIRMANIN KONUSU…………………………………………………. 57 4. 3 ARAŞTIRMANIN AMACI VE KAPSAMI……………………………………57 4. 4 EVREN ve ÖRNEKLEM ……………………………………………………. 59 4. 5 SOSYAL MEDYADA EKOLOJİK MODA PRATİKLERİNE YÖNELİK BİR İÇERİK ANALİZİ / ARAŞTIRMANIN BULGULARI……………………………59 SONUÇ ve DEĞERLENDİRME………………………………………………………………………. 71 KAYNAKÇA………………………………………………………………………. 86