Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FURKAN TERZİ
Danışman: ASAL UĞUR YASİN
Özet:Bu yüksek lisans tezinde 1996 yılında Çin ve Rusya’nın liderliğinde kurulan Şanghay Beşlisi’nin 2001 yılında Özbekistan’ın da bu oluşuma dahil olması sonrası Şanghay İşbirliği Örgütü’ne (ŞİÖ) dönüşümü çeşitli boyutlarıyla incelenmiştir. Çalışmada İkinci Dünya Savaşı sonrası uluslararası örgütlenmelere yönelik kapsamlı bir değerlendirme yapılmış, Soğuk Savaş dönemi ve sonrasında güç dengesi ile birlikte uluslararası sistemde meydana gelen değişimler araştırılmıştır. Söz konusu araştırma Soğuk Savaş’ın sona ermesi ile birlikte ABD’nin uluslararası sistemde tek hegemon güç olarak kaldığı hipotezi, ABD’nin bu hegemonyasına karşı çıkan ve çok kutuplu bir uluslararası sistemi savunan ülkelerin ABD ve Batı kaynaklı kurumlara gösterdikleri tepkiler ile analiz edilmiştir. Tezin örneklemini ŞİÖ oluşturmaktadır. ŞİÖ’nün bu yüksek lisans tezine örneklem oluşturma kapasitesini belirleyen dinamikler ise Rusya ve Çin gibi öne çıkan iki önemli ülkenin varlığının yanı sıra bölgedeki enerji kaynaklarının ve askeri açıdan önemli ülkelerin varlığı olarak ifade etmek mümkündür. Soğuk Savaş sonrası bölgeselleşme kavramının değerlendirildiği bu yüksek lisans tezinde ŞİÖ’nün kuruluş felsefesi, yapısı, genişleme sürecindeki temel dinamikler, üye ülkelerin askeri ve ekonomik göstergeleri değerlendirilmektedir. Ayrıca örgüt içerisinde üye ülkelere oranla ön plana çıkan Rusya ve Çin’in diğer Avrasya ülkeleri ile bağlantılı olarak ŞİÖ’ye yönelik perspektifleri analiz edilmektedir.