Türkiye'de halı sektörünün dış ticaretinin ve rekabet gücünün değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Dış Ticaret Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ALTAN ALPER ERKESİM

Danışman: ADIGÜZEL MUHİTTİN

Özet:

ÖZET Küreselleşme, dünyada 1970’lerin sonlarından itibaren ortaya çıkmış, ekonomik, politik, sosyal ve kültürel çevreleri hızlı bir şekilde derinlemesine etkilemiştir. Buna paralel olarak geleneksel ekonomideki korumacılığın son bulması ve teknoloji, iletişim, ulaşımın hızlı gelişmesi, serbest ticaretin ortaya çıkardığı küresel rekabete yeni bakış açıları getirmiştir. Firmalar ülke sınırları içinde rekabet etmenin yanında uluslararası pazarlarda da rekabet etmek zorunda kalmıştır. Artık bir ülkenin ekonomik gönence düzeyini küresel ekonomide başlıca önem arz eden rekabet edebilme gücü ölçmektedir. Bu çalışmada, küreselleşme ve dış ticaret tanımı ve boyutları ele alındıktan sonra rekabet gücü kavramı incelenmiştir. Daha sonra Türk halıcılığın tarihi, Türk halı sektörünün üretimi ve dış ticareti incelenmiş olup Türkiye’nin 2001-2018 yılları arası baz alınarak 57. Fasılda yer alan makina halıların, el dokuması halıların ve kilimlerin Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler yöntemi kullanılarak rekabet gücü ölçülmüştür. Anahtar Kelimeler: Dünya ve Türkiye Halı Sektörü, Dış Ticaret, Rekabet Gücü, Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler. ABSTRACT Globalization has emerged in the world since the late 1970s, and has deeply influenced economic, political, social and cultural environments. In parallel, the end of protectionism in the traditional economy and the rapid development of technology, communication and transportation have brought new perspectives to the global competition of free trade. Firms had to compete in the international markets as well as to compete within the borders of the country. Now, the level of a country's economic sentiment is the measure of competitiveness that is of prime importance in the global economy. In this study, after the definition and dimensions of globalization and foreign trade, the concept of competitiveness is examined. Then the Turkish carpet weaving history, Turkey is examined production and foreign trade of carpet industry in Turkey based on the period between the years 2001-2018, 57 Chapter in the carpet machine is located Revealed of hand-woven carpets and Climates comparative advantages are measured competitiveness using the method of Revealed Comparative Advantage. Keywords: World and Turkey Carpet Industry, External Trade, Competitiveness, Revealed Comparative Advantage İÇİNDEKİLER TEZ ONAY SAYFASI . iii ÖZET . iii ABSTRACT . iv İÇİNDEKİLER . v TABLO LİSTESİ . viii ŞEKİL LİSTESİ . xi GRAFİK LİSTESİ . xii KISALTMALAR LİSTESİ . xiv GİRİŞ . 1 1. KÜRESELLEŞME VE DIŞ TİCARET . 2 1. 1. Küreselleşme Kavramı. 2 1. 2. Küreselleşmeye İlişkin Yaklaşımlar . 3 1. 2. 1 İstihdamın Etkisi . 3 1. 2. 2 Büyümenin Etkisi . 4 1. 2. 3 Makro Ekonomik İstikrarın Etkisi . 5 1. 2. 4 Sermaye Hareketlerinin Etkisi. 5 1. 3. Küreselleşmenin Ekonomik Alandaki Etkisi . 6 1. 3. 1. Ekonomik Gelişmeler . 8 1. 3. 2. Büyüme Etkisi . 9 1. 3. 3. Politik Gelişmeler . 9 1. 3. 4. İstihdamın Etkisi . 10 1. 3. 5. Sermaye Hareketleri Etkisi. 11 1. 3. 6. Dış Ticaret Kanalı Etkisi . 12 1. 4. Küreselleşme ve Dış Ticaret İlişkisi . 12 1. 4. 1. Ticari Serbestleşme ve Ticari Açıklık İlişkisi . 13 1. 4. 2. Finansal Serbestleşme ve Finansal Açıklık İlişkisi . 15 2. ULUSLARARASI REKABET GÜCÜ . 19 2. 1 Rekabetin Tarifi. 19 2. 2. Rekabet Gücünün Kavramı . 22 2. 3. Uluslararası Rekabet Gücü . 25 2. 4. Uluslararası Rekabet Gücü Teorik Yaklaşımlar . 28 2. 4. 1. Porter Yaklaşımı “Rekabetçi Üstünlük Teorisi” . 28 2. 4. 2. Dunning Yaklaşımı “Çifte Elmas” . 30 2. 4. 3. Cho Yaklaşımı “Dokuz Faktör Modeli” . 33 2. 5. Uluslararası Rekabet Gücünü Ölçme Yöntemleri . 34 3. TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA HALI SEKTÖRÜNÜN KONUMU VE DIŞ TİCARETİ . 40 3. 1. Dünya Halı Ticareti . 40 3. 1. 1. Dünya Halı İhracatı . 40 3. 1. 2. Dünya Halı İthalatı . 47 3. 2. Dünya Halı Üretimi . 54 3. 3. Türkiye Halı Ticareti . 54 3. 3. 1. Türkiye Halı İhracatı . 55 3. 3. 2. Türkiye Halı İthalatı. 60 3. 4. Türkiye Halı Üretimi . 65 4. TÜRKİYE’DE HALI SEKTÖRÜNÜN DIŞ TİCARETİNİN VE REKABET GÜCÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ . 66 4. 1. Araştırmanın Amacı . 66 4. 2. Araştırmanın Önemi . 66 4. 3. Araştırma Yöntemi . 67 4. 4. Araştırma Verileri . 68 4. 5. Bulgular . 69 SONUÇ . 90 KAYNAKÇA . 93