Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÖKHAN YILMAZER
Danışman: İYİGÜN NECLA ÖYKÜ
Özet:ÖZET Globalleşen dünyada sosyal bir varlık olan insanın bulunduğu her alanda olduğu gibi iş hayatında da iletişim ve etkileşim dinamik olarak devam etmektedir. İnsanların sahip olduğu bireysel kültür tiplerinin üyesi oldukları örgütlere etkileri ve kişilerin kültürel farklılıkları kaynaklı üretkenlik karşıtı iş davranışı oluşumunun varlığının araştırılması amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Çalışmanın örneklem grubu çok uluslu şirketlerde çalışan (443 kişi) iş görenlerden oluşturulmuştur. Çalışmada nicel araştırma yöntemi (anket) ile veriler toplanmıştır. Araştırma sonucunda, kültür boyutlarının, iş görenlerin üretkenlik karşıtı iş davranışı üzerinde etkisi olduğu tespit edilmiştir. Üretim yapan çok uluslu şirket çalışanlarından oluşan örneklem grubundan elde edilen veriler, bireysel kültürel değerlerin ölçülmesinde kullanılan alt boyutlar; güç mesafesi, uzum-kısa dönem eğilimi, erillik-dişillik seviyesi, bireycilik-toplumculuk seviyesi ve belirsizlikten kaçınma parametreleri ile örneklem grubunun üretkenlik karşıtı iş davranışları arasında ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, bireysel kültürel değerlerin üretkenlik karşıtı iş davranışları üzerinde etkisi tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, bireysel kültürel değerlerin toplam etkisinin, üretim sektöründe çıktı seviyesini etkileyebilecek bir faktör olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Kültür, Kültürel Farklılıklar, Bireysel Kültürel Değerler, Üretkenlik Karşıtı İş Davranışları ABSTRACT In the globalizing world, communication and interaction continue dynamically in business life, as in every field where human beings are a social entity. This study was carried out in order to investigate the existence of anti-productive work behavior due to cultural differences individual cultures. The sample group of the study is composed of those who work in multinational companies (443 people). The data were collected using the quantitative research method (questionnaire). As a result of the research, it has been determined that cultural dimensions have an effect on the anti-productive work behavior of employees. The data was collected from employees in different international production/manufacturing companies. It has been concluded that there is a relationship between the sub-dimensions of individual cultural values; power distance, long-term orientation, masculinity, individualism, uncertainty avoidance and the counterproductive work behaviors of the sample group. Also, the effect of individual cultural values on counterproductive work behaviors has been determined. According to the results obtained, it was concluded that the total effect of individual cultural values is a factor that can affect the output level in the production sector. Keywords: Culture, Cultural Differences, Individual Cultural Values, Counterproductive Work Behaviors İÇİNDEKİLER ÖZET. ii ABSTRACT. iii TEŞEKKÜR . iv ŞEKİL LİSTESİ. viii TABLO LİSTESİ. ix KISALTMALAR . xi 1. GİRİŞ . 12 2. KÜLTÜR ve KÜLTÜREL FARKLILIKLAR. 15 2. 1. Kültür Tanımı. 15 2. 2. Kültürün Özellikleri . 17 2. 3. Kültürün Unsurları . 19 2. 3. 1. Dil . 19 2. 3. 2. Eğitim. 20 2. 3. 3. İnançlar ve Din. 21 2. 3. 4. Değerler . 22 2. 3. 5. Tutumlar. 23 2. 4. Kültürel Farklılıklar. 24 2. 5. Kültürel Boyutlar ve Akademik Yaklaşımlar. 25 2. 5. 1. Kluckhohn ve Strodtbeck’in Kültürel Boyutu. 26 2. 5. 2. Rokeach Değer Ölçeği. 27 2. 5. 3. Edward T. Hall’un Kültürel Sınıflandırması . 29 2. 5. 4. Hampden-Turner ve Trompenaars Kültürün Boyutları . 30 2. 5. 5. Schwartz’ın Değer Kuramı . 32 3. HOFSTEDE ve BİREYSEL KÜLTÜREL DEĞERLER . 34 3. 1. Hofstede’nin Kültürel Boyutları. 34 3. 1. 1. Güç mesafesi. 37 3. 1. 2. Bireycilik ve Toplumculuk . 39 3. 1. 3. Erillik ve Dişilik. 40 3. 1. 4. Belirsizlikten Kaçınma . 42 3. 1. 5. Uzun Dönem-Kısa Dönem Yönelimi . 43 3. 1. 6. Heveslilik-Kısıtlılık . 45 3. 2. Hofstede’in Kültürel Boyutlarına Eleştiriler . 45 4. ÜRETKENLİK KARŞITI İŞ DAVRANIŞLARI. 49 4. 1 Üretkenlik Karşıtı İş Davranışı Tanımları. 52 4. 1. 1. Hollinger ve Clark’ın Sınıflandırması . 53 4. 1. 2. Bennett ve Robinson’un Sınıflandırması. 53 4. 1. 3. Gruys’un Sınıflandırması. 54 4. 1. 4. Baron ve Neuman’ın Sınıflandırması . 56 4. 1. 5. Wiener, Vardi ve Weitz’in Sınıflandırması . 58 4. 1. 6. Sackett ve DeVore’un Sınıflandırması . 59 4. 2. Paul Spector ve Arkadaşlarının Üretkenlik Karşıtı İş Davranışları Sınıflandırması . 59 4. 2. 1. Suistimal Etme. 60 4. 2. 2. Üretim Sapması. 61 4. 2. 3. Sabotaj . 62 4. 2. 4. Hırsızlık . 63 4. 2. 5. Geri Çekilme. 63 4. 3. Üretkenlik Karşıtı İş Davranışlarının Bu Araştırmada Kullanılan Değişkenler ile İlişkilendirildiği Araştırmalar. 64 5. ÇALIŞANLARIN KÜLTÜREL FARKLILIKLARININ ÜRETKENLİK KARŞITI İŞ DAVRANIŞLARINA ETKİSİ . 67 5. 1. Araştırmanın Amacı . 67 5. 2. Araştırmanın Modeli ve Hipotezleri. 67 5. 2. 1. Araştırmanın Modeli. 67 5. 2. 2. Araştırmanın Hipotezleri . 68 5. 3. Araştırmanın Evreni, Örneklemi ve Yöntemi . 68 5. 3. 1. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi. 68 5. 3. 2. Araştırmanın Yöntemi . 69 5. 4. Araştırmadaki Kullanılan Ölçekler. 70 5. 5. Verilerin Analizi. 71 5. 6. Ölçeklerin Güvenilirlik ve Geçerlilik Analizi . 75 5. 6. 1. Bireysel Kültürel Değerler Ölçeği Güvenilirlik ve Geçerlilik Analizi. 76 5. 6. 2. Üretkenlik Karşıtı İş Karşıtı Davranışları Ölçeği Güvenilirlik ve Geçerlilik Analizi. 79 5. 7. Araştırma Boyutlarının Farklılık Analizleri . 84 5. 8. Bağımlı ve Bağımsız Değişkenler Arasında Korelasyon ve Regresyon Analizleri. 88 5. 8. 1. Korelasyon(İlişki) Analizi Sonuçları. 89 5. 8. 2. Bağımlı ve Bağımsız Değişkenler Arasında Çoklu Regresyon Analizleri91 5. 9. Araştırmanın Bulguları. 98 6. SONUÇ ve ÖNERİLER. 103 KAYNAKÇA . 108 EKLER. 119