Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MUHAMMED TİKİCİ
Danışman: İÇEL KAYIHAN
Özet:ÖZET İnsan hakları, insanların insan olarak var olmalarından dolayı sahip oldukları haklardır. Bu hakların bir kısmı yasal metinlerde vücut bularak, korunmuşlar, genişletilmişler ya da sınırlandırılmışlardır. Ancak bu sınırlandırmalar da aynı zamanda anayasa ve yasalarda belirtilen sınırlama ölçütlerine göre yapılmalıdır. Buna rağmen temel hak ve hürriyetlerin herhangi bir kişi, kurum ya da organ tarafından ihlal edilmesi söz konusu olabilir. Bu durumda temel hak ve hürriyeti ihlal edilen kişi, ihlalin kaynağına göre idare ya da yargı yoluna başvurarak bu ihlalin giderilmesini isteyebilir. Kamusal organların bu ihlalleri yapmasının önüne geçmek amacıyla 5982 sy. Kanunun 18. maddesi ile yapılan değişiklikle Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru yolu getirilmiştir. Bireysel başvuru yoluna devlet organları ya da mahkemelerinin bir temel hakkı ihlali durumunda başvurulabilir. Bu tez çalışmamızda da ceza hukukunun benimsediği temel ilkelerine aykırı davranılması halinde, ihlal edilen hak ve hürriyetlerin Bireysel Başvuru kapsamında korunması ve Anayasa Mahkemesi’nin ceza hukukunun bu temel ilkelerini incelerken takındığı tutumlar incelenmektedir. Anahtar Kelimeler: Bireysel Başvuru, Ceza Hukuku Temel İlkeleri, Anayasa Mahkemesi, ABSTRACT Human rights are right that human beings possess right due to their existance as a person. Some part of these rights are protected, expanded or restricted taking place in lawful arrangements. However, these restriction must also be regulated within the standard of restrict in which are determined in constitution and law. Nevertheless, violation of fundamental right and freedom could be in question by person, establishment or state instution. In that regard, the person whose fundamental right and freedom is violated, could apply to administration or jurisdiction for compensation of this violated fundamental right and freedom. In order to prevent the violation by public institution, individual application to Constitutional Court was adopted by amendement of art. 18 in Law no 5982 It could be applicated to individual application exclusively in case of the violation of a fudamental right by public institution or court. In this thesis, the protection of violated rights and freedom by indiviual application in case of contravention of fundamental principles that adopted by criminal law and the attitude of Constitutional Court whilst invetigated the fundamental principles of criminal law were studied. Key Words: İndividual Application, Fundamental Principle of Criminal Law, Contitutıon Court İÇİNDEKİLER ÖZET . iv ABSTRACT. v GİRİŞ. ii 1. BÖLÜM ANAYASA MAHKEMESİ’NE BİREYSEL BAŞVURU 1. 1. Türkiye’de Bireysel Başvuru Kavramı ve Tarihçesi . 2 1. 1. 1. Bireysel Başvuru Kavramı. 2 1. 1. 2. Türkiye’de Bireysel Başvuru Tarihçesi. 3 1. 2. Bireysel Başvurunun Özellikleri. 4 1. 2. 1. Bireysel Başvurunun Konusu. 5 1. 2. 1. 1. Temel Hak ve Hürriyetin Anayasa ve İHAS Kapsamında Olması . 5 1. 2. 1. 2. Temel Hak ve Hürriyetin Kamu Gücü Tarafından İhlal Edilmesi. 8 1. 2. 2. Bireysel Başvuru İkincil Nitelikte Bir Anayasa Yargısıdır . 12 1. 2. 3. Temel Hak ve Hürriyetler İçin Bir Teminat İşlevi Görür . 14 2. BÖLÜM BİREYSEL BAŞVURU KABUL EDİLEBİLİRLİK KOŞULLARI ve ANAYASA MAHKEMESİ’NİN VERECEĞİ KARARLAR 2. 1. Bireysel Başvurunun Koşulları. 17 2. 1. 1. Mahkeme’nin Yetkisi . 17 2. 1. 1. 1 Yer Bakımından Yetki. 18 2. 1. 1. 2. Kişi Bakımından Yetki . 18 2. 1. 1. 2. 1. Şikayet Hakkı . 18 2. 1. 1. 2. 2. Hukuki Yarar . 19 2. 1. 1. 2. 3. Güncel ve Kişisel Hak İhlali. 19 2. 1. 1. 2. 4. Doğrudan Bir İhlal Olması. 21 2. 1. 1. 3. Zaman Bakımından Yetki. 22 2. 1. 1. 4. Süre Bakımından Yetki. 22 2. 1. 1. 5. Konu Bakımından Yetki . 23 2. 1. 2. Olağan Kanun Yollarının Tüketilmesi . 23 2. 2. Anayasa Mahkemesi’nin Bireysel Başvurularda Verebileceği Kararlar . 25 2. 2. 1. Hakkın İhlal Edilmediği Kararı. 25 2. 2. 2. Hakkın İhlal Edildiği Kararı. 25 2. 2. 2. 1. Yeniden Yargılama. 26 2. 2. 2. 2. Tazminat Kararı Verilmesi. 27 2. 2. 2. 3. Genel Mahkemelerde Dava Açılması. 28 2. 3. Anayasa Mahkemesi’nin Bireysel Başvuru Kararlarının Bağlayıcılığı ve İcrailiği . 28 3. BÖLÜM CEZA HUKUKU BAĞLAMINDA ANAYASA MAHKEMESİNE BİREYSEL BAŞVURU 3. 1. Ceza Hukuku İşlemlerinin Bireysel Başvuruya Konu Edilmesi. 31 3. 2. Açıkça Dayanaktan Yoksunluk . 32 3. 2. 1. Kanun Yolu Şikâyeti . 33 3. 2. 2. Açık ve Bariz Keyfilik . 34 3. 3. Ceza Hukukunun Temel İlkeleri Kapsamında Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru 36 3. 3. 1. Ceza Hukukunun Temel İlkeleri. 36 3. 3. 1. 1. Kanunilik İlkesi. 37 3. 3. 1. 1. 1. Suç ve Cezalarda Belirlilik İlkesi ve Kıyas Yasağı. 39 3. 3. 1. 1. 2. İdarenin Düzenleyici İşlemleri ile Suç ve Ceza İhdas Edilmesi Yasağı . 43 3. 3. 1. 1. 3. Lehe Ceza Kanunun Uygulanması . 48 3. 3. 1. 2. Kusur İlkesi . 54 3. 3. 1. 2. 1. Kusursuz Suç ve Ceza Olmaz İlkesi . 54 3. 3. 1. 2. 2. Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi . 58 3. 3. 1. 3. İnsanilik İlkesi. 61 3. 3. 1. 3. 1. Suç ve Cezalarda Orantılılık. 62 3. 3. 1. 3. 2. Süresiz Hak Yoksunlukları . 65 3. 3. 1. 3. 3. İnsan Onuruna Aykırı Cezalandırma Yasağı. 68 3. 3. 1. 3. 4. Aynı Eylemden Dolayı Birden Fazla Cezalandırma Yasağı . 74 SONUÇ . 83 KAYNAKÇA. 86