Karayolunda yapılan eşya taşımalarında taşıyıcının 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve CMR konvansiyonu kapsamında kayıp veya hasardan kaynaklanan sorumluluğu


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Dış Ticaret Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÖZDE VAROL

Eş Danışman: ŞENSÖZ MALKOÇ EBRU, YILDIRIM FİGEN

Özet:

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu(TTK)’nun taşımaya ilişkin hükümleri ile CMR Konvansiyonu (Convention Relative au Contrat de Transport International de Machandises Par Route), çalışmamızda karşılaştırmalı olarak incelemeye tabi tutulmuş ve incelen konular yargı kararları ile somutlaştırılmaya çalışılmıştır. 6102 sayılı TTK ve CMR’ nin uygulama alanı veya uygulanma koşuları tartışılmıştır. Çalışmamızda, esas olarak taşıma işine ilişkin olmak üzere diğer uluslararası protokollere de yer yer incelemeye alınmıştır. Çalışmamızın esas konusunu ise karayolu ile uluslararası eşya taşımalarına dair CMR Konvansiyonu ile 6102 sy. TTK’ nın „Taşıma İşleri’ ne ilişkin 850 ile 894. maddeleri arası oluşturacaktır. Çalışmamamızda temel çıkış noktası olarak 6102 sy. TTK ve CMR kapsamında taşıyıcının kayıp (zıya) ve hasardan kaynaklanan sorumluluğu incelenerek, kayıp ve hasar sorumluğunun hukuki niteliği, kayıp ve hasar kavramı, taşıyıcının başta özen borcu olmak üzere diğer borçları ve sorumlu tutulabileceği diğer haller, taşıyıcının yardımcı kişiler ile fiili taşıyıcının davranışlarından kaynaklanan sorumluluğu açıklanmıştır. Taşıyıcının esas sorumluluğunun taşıma sözleşmesinden kaynaklanması sebebi ile taşıma sözleşmesinin hukuki mahiyeti açısından da tespitler yapılmıştır. Ayrıca, taşıyıcının sorumluluktan kurtulmasını sağlayan genel ve özel sebepler, sorumsuzluk kaydının sorumluluğa etkisi, sorumluluğun sınırı(Özel Çekme Hakkının uygulanması, taşıyıcının sorumluluğunun üst sınırı ve üst sınırın artırılması koşulları) ve sorumluluğu sınırlama hakkının kaybı da ayrıntılı ifade edilmiştir. Özellikle sorumluluğu sınırlama hakkının kaybı başlığı altında taşıyıcının kastı veya kasta eşdeğer kusurunun varlığı, pervasızca hareket ve wilful misconduct kavramı ve Türk Hukuk uygulamasında nasıl bir kusur derecesinde bulunduğu yönünde tespitlerde bulunulmuştur. Çalışmamızda, taşıyıcının sorumluluğundan kaynaklanan tazminat davalarında tazminat miktarı ve hesaplaması, davanın tarafları, ispat ve zamanaşımı incelemeye alınmıştır.