Dijital iletişim çağında sosyalleşme ve yalnızlaşma ; günlük rutin, boş zaman, sosyal medya


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, İletişim Bilimi Ve İnternet Enstitüsü, Medya Ve İletişim Çalışmaları Ana Bilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hatice Güçlü

Danışman: SENA AYDIN

Özet:

Özet Bu çalışmada, günümüzde hızla yayılan ağ iletişiminin neden olduğu en önemli sorunlardan biri haline gelen bireyin yalnızlaşma süreci, sosyal medya, günlük rutin ve boş zaman kavramları bağlamında ele alınmıştır. Bunun yanı sıra, birey ve toplumu değişim ve dönüşüme uğratarak geleneksel iletişim biçimlerinin yerini alan sosyal ağların bireyin sosyalleşmesindeki etkisinin belirlenmesi ortaya konmaya çalışılmıştır. Sosyal medya kullanımı sonucu ortaya çıkan sosyalleşme ve yalnızlaşmanın birey ve toplum üzerindeki etkileri incelenmiştir. Çalışmada, 17-23 yaş arasında üniversitede eğitimine devam eden öğrencilerin sosyal medya hakkındaki görüşleri, sosyal medyanın günlük yaşamlarına etkileri ile ilgili değerlendirmeleri, sosyal medyanın insan ilişkilerindeki yeri ile ilgili fikirleri, sosyal medyayı kullanım amacı ile ilgili yaklaşımları hakkında bilgi sahibi olunması ve buna yönelik önerilerin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda, öğrencilerin sosyal medyanın amacı, anlamı, günlük hayata ve insan ilişkilerine etkisi ve olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılmasına yönelik oluşturulmuş amaçlara ulaşılmasında olgubilim desenine başvurulmuştur. Bu amaca yönelik olarak araştırmanın çalışma grubunda 17-23 yaş arasında, üniversite eğitim-öğretim hayatına devam eden 15 öğrenci yer almaktadır. Araştırmada üniversite öğrencilerinin sosyal medya ile ilgili duygu, düşünce, inanç ve önerileri hakkında bilgi sahibi olunması için açık uçlu soruların yer aldığı yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama yöntemi olarak derinlemesine görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; çalışma grubunda yer alan öğrencilerin sosyal medyaya yönelik tutumlarının olumlu olduğu, sosyal medyanın olumsuz taraflarının bertaraf edilmesi için çalışmalar yapılabileceği ve sosyal medyanın daha gerçekçi bir yere dönüştürülmesine yönelik yaklaşımların sergilenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Dijital İletişim Çağı, Sosyalleşme, Sosyal Medya, Benlik, Hareketsiz Toplumsallaşma, Yalnızlık Abstract In this study, the isolation process of the individual, which has become one of the most important problems caused by the rapidly spreading network communication, is discussed in the context of social media, daily routine and leisure time concepts. In addition, it has been tried to determine the effect of social networks, which replace traditional forms of communication by changing and transforming the individual and society, on the socialization of the individual. The effects of socialization and isolation, which emerged as a result of the use of social media, on the individual and society were examined. In the study, students between the ages of 17-23 who continue their education at the university have been informed about their views on social media, their evaluations of the effects of social media on their daily lives, their ideas about the place of social media in human relations, their approaches to the purpose of using social media, and suggestions for this. intended to be developed. In this context, the phenomenology pattern was used in order to reach the aims and meanings of social media, its effect on daily life and human relations, and the elimination of negative effects of social media. For this purpose, there are 15 students between the ages of 17-23, who continue their education life at the university, in the study group of the research. In the research, a semi-structured interview form with open-ended questions was used to have information about the feelings, thoughts, beliefs and suggestions of university students about social media. In-depth interview technique was used as the data collection method in the research. According to the research findings; It has been concluded that the attitudes of the students in the study group towards social media are positive, studies can be done to eliminate the negative sides of social media, and approaches to transforming social media into a more realistic place should be exhibited. Keywords: Digital Communication Age, Socialization, Social Media, Self, Sedentary Socialization, Loneliness İÇİNDEKİLER Özet . İİİ Abstract . İV ÖNSÖZ . V İÇİNDEKİLER . Vİ TABLOLAR LİSTESİ . İX KISALTMALAR . Xİ 1. GİRİŞ . 1 2. DİJİTAL İLETİŞİM ÇAĞI VE SOSYAL MEDYA . 4 2. 1. Dijitalleşme . 4 2. 2. İletişimde Teknolojik Dönüşüm . 6 2. 3. Değişen İletişim . 8 2. 4. Dijital İletişimin Toplumsal Yansımalarından Biri: Ağ Toplumu . 10 2. 2. Sosyal Medya . 15 2. 2. 1. Sosyal Medya Ortamları ve Etkileri . 16 2. 2. 2. Sosyal Medya Bağımlılığına Kuramsal Yaklaşım . 22 2. 2. 2. 1. Sosyal Medya Bağımlılığı ile İlişkili Risk Faktörleri . 25 2. 2. 3. Sosyal Medyanın Getirdiği Psikolojik ve Sosyalleşme ile ilgili Sorunlar . 27 2. 2. 4. Sosyal Medyanın Getirdiği Fiziksel Sorunlar . 31 2. 2. 4. 1. Hareketsiz Toplumsallaşma . 32 2. 2. 5. Sosyal Medyada Sanal Benlik . 34 3. DİJİTAL SOSYALLEŞME VE YALNIZLAŞMA SÜRECİ. 38 3. 1. Kavramsal Açıdan Sosyalleşme . 38 3. 1. 1. Yeni Sosyalleşme Alanı . 41 3. 2. Sosyalleşmenin Kaçınılmaz Sonu: Dijitallik ve Dijitalleşen Birey . 44 3. 3. Sosyal Medyada Kuramsal Çerçeveden Yalnızlık . 46 3. 3. 1. Sanal İlişkiler . 48 3. 3. 2. Sosyal Medyada Yalnızlaşma – Yabancılaşma İlişkisi . 50 4. DİJİTAL İLETİŞİM ÇAĞINDA SOSYALLEŞME VE YALNIZLAŞMA; GÜNLÜK RUTİN, BOŞ ZAMAN, SOSYAL MEDYA . 55 4. 1. Çalışmanın Amacı ve Konusu . 55 4. 2. Hedef Çalışma Evreni . 56 4. 3. Çalışmanın Metodolojisi . 57 4. 4. Analiz Süreci ve Adımları . 59 4. 5. Araştırmaya İlişkin Ulaşılan Temel Bulgular . 61 4. 5. 1. Betimleme Temasına Ait Bulgular . 61 4. 5. 1. 1. Sosyal Medyanın Tanımlaması . 62 4. 5. 1. 2. Sosyal Medyanın Zamanlaması . 65 4. 5. 1. 3. Sosyal Medyanın Kullanım Amacı . 66 4. 5. 1. 4. Sosyal Medyanın Rutin / Boş Zamanda Kullanımı . 70 4. 5. 2. İnsan İlişkileri Temasına Ait Bulgular . 72 4. 5. 2. 1. Sosyal Medyanın Sanal/Gerçek Yaşam Etkileşimi . 73 4. 5. 2. 2. Sosyal Medyanın Sosyalleşmeye/Yabancılaşmaya Etkisi . 77 4. 5. 2. 3. Sosyal Medya Arkadaşlığı ve Gerçek Arkadaşlık Arasındaki Tercih Durumu . 80 4. 5. 2. 4. Sosyal Medya İlişkilerinin Güven Düzeyi . 86 4. 5. 2. 5. Sosyal Medyanın Hayatı Şekillendirme Biçimi . 88 4. 5. 3. Öneriler Temasına Ait Bulgular . 94 4. 5. 3. 1. Sosyal Medyada Varlık Gösteren Toplumdan Dışlanmış Bireylerin Topluma Kazandırılması ile İlgili Öneriler . 94 4. 5. 3. 2. Sosyal Medya ve Gerçek Hayat Arasındaki Denge ve Bağımsızlık . 99 4. 6. Sonuç ve Değerlendirme . 104 KAYNAKÇA . 111 EKLER . 128