Tüketici satın alma karar sürecinde gıda güvenliği: GDO'suz etiketli ürünler üzerine bir araştırma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CENK AYDIN

Danışman: YILDIRIM FİGEN

Özet:

Çalışmanın amacı, gıda ürünlerinde marka tercihini belirleyen temel faktörlerin başında ambalaj özelliklerinin bulunmasından yola çıkılarak, GDO'suz etiketinin yerli üreticilere satışlarında önemli ölçüde farklılık sağlayıp sağlamayacağını tespit etmek olup İstanbul’da ikamet eden ev içinde gıda/bakkal alışverişlerinde sorumluluk sahibi olan 156 kişiye anket uygulanmıştır. Çalışma betimsel ve nicel bir özelliktedir. Ayrıca katılımcıların tutumlarının cinsiyet, yaş, eğitim ve gelir durumlarına göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Anket formu ile tüketicilerin güven/kaygı, gıda güvenliği konusundaki algıları, beslenme alışkanlıkları, gıda etiketlenmesinin tüketim alışkanlıklarına etkisi ve gıda güvenliği düzenlemeleri hakkındaki görüşleri tespit edilmiştir. Anket formunun son kısmında katılımcıların demografik özellikleri de betimlenmeye çalışılmıştır. Elde edilen bilgiler frekans, yüzde, çapraz tablo, t—testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yöntemleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler ışığında, araştırmaya katılanların % 53,8’si bayan, % 46,2’si ise erkektir. Katılımcıların endişelerinin başında çevre felaketleri gelirken gıda güvenliği ikinci sırada yer almaktadır. Araştırmaya katılanların % 88,0’ı ilk defa aldıkları bir gıda ürününün etiketine her zaman baktıklarını belirtmişlerdir. Ankete cevap verenlerin % 69,0’ı gıda güvenliğinin kötüye gittiğini belirtmiştir. Katılımcıların % 51,9’u meyve ve sebzelerin uzun süre taze kalmasını sağlayabilmek amacıyla genlerinin değiştirilmesine karşı olduklarını beyan etmişlerdir. GDO’lu ürünlerin etiketlenmesi çok yaygın olmadığı için tüketicilerin etikette GD ürün olup olmadığı bilgisini aramadığı yapılan bu çalışmada gözlenmiştir. Biyogüvenlik yasası gereği GD ürünlerin etiketlenmesi arttıkça GDO'suz üretim yapan yerel üreticiler zamanında ve etkili biçimde GDO'suz etiketini kullandıkları takdirde tüketicilerin satın alma alışkanlıkları değişecek ve dünya devi bir çok marka ile rekabet ortamı sağlanmış olacağı düşünülmektedir.