Yaygın gelişimsel bozukluğu olan ve normal gelişim gösteren çocukların anne babalarının stres düzeyleri ve stresle başa çıkma yollarının karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aile Danışmanlığı Ve Eğitimi Ana Bilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Zehra Kurşun

Danışman: OYA ÖZKARDAŞ

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Yaygın gelişimsel bozukluk (YGB) bireylerin sosyal etkileşim, iletişim ve davranışlarını olumsuz yönde etkileyen bir sorundur. YGB’ li çocuk aileleriyle özellikle de otizmli çocuğa sahip ailelerle ilgili pek çok araştırma yapılmıştır. Yapılan bu çalışmaların sonucunda özellikle annelerin stres düzeylerinin daha yüksek olduğu ve bu stresle baş etmede zorlukları olduğu görülmüştür. Genellikle otizmli çocuğun bakımıyla anneler babalardan daha fazla ilgilenmekle birlikte babaların da anneler gibi stres düzeylerinin yüksek olduğu ve geleceğe yönelik kaygıları taşıdıkları gözlenmektedir. Annelerin stresle başa çıkmalarına yönelik araştırma sayısı babalarla yapılan çalışmalara oranla daha fazladır. Bu çalışma otizm spektrum bozukluğu tanılı (27) ve normal gelişim gösteren (27) çocukların hem anne hem babaları olmak üzere toplam 108 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada demografik bilgi formu ile beraber stresle başa çıkma tarzlarını ölçmeye yönelik geliştirilmiş olan, 43 maddeden oluşan Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği (SBTÖ) kullanılmıştır. Ayrıca anne babaların stres düzeylerini belirlemek amacıyla 11 maddeden oluşan Algılanan Stres Düzeyi Ölçeği (ASDÖ) kullanılmıştır. Çalışmada istatistiksel analizler için SPSS 21.0 for Windows kullanılmıştır. Demografik veriler için tanımlayıcı istatistikler kullanılmıştır. Öncelikle algılanan stres düzeyi ve stresle başa çıkma tarzlarına ilişkin bütün katılımcıların puanlarına göre normal dağılımı incelenmiştir. Normal dağılımın incelenmesinde Kolmogorov- Smirnov testi, çarpıklık, basıklık katsayıları, dal yaprak ve histogram grafikleri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre verilerin normal dağıldığına karar kılınmıştır. Elde edilen bulgular değerlendirildiğinde; otizm tanılı çocukların anne ve babalarının algıladıkları stres düzeyinin normal gelişim gösteren gösteren çocukların anne ve babalarının algıladıkları stres düzeyinden anlamlı düzeyde yüksek olduğu ve stresle başa çıkmada ise annelerin Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeğinin alt boyutlarından dış yardım arama ve dine sığınmayı; babaların ise aktif planlamayı daha fazla kullandıkları bulunmuştur.