Cumhuriyet'in ilk dönemi eğitim politikalarının kültürleme etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ESRA ERZİN

Danışman: MERMUTLU MEHMET BEDRİ

Özet:

ÖZ Çağımız, insan ve makine gücünün yerini düşünce ve akıl gücüne bıraktığı bilgi toplumu çağıdır. Bilgi toplumlarının en önemli toplumsal yapısı eğitimdir. Çünkü eğitim; düşünce üretiminin hammaddesi sayılabilecek olan bilginin kazanıldığı, türetildiği ve aktarıldığı alandır. Eğitimin bilgi, meslek ve statü kazandırmak gibi işlevlerinin yanı sıra kültürleme etkisi de vardır. Devletler geliştirdikleri eğitim politikaları ile toplumu yeniden inşa edebilmekte ve varlıklarını sürdürebilecek nesiller yetiştirebilmektedirler. Türkiye Cumhuriyeti, kuruluşu ve hayata geçirdiği reformları ile dünya tarihinde bir örnek teşkil etmektedir. Cumhuriyet idaresine geçişle birlikte Türk toplumsal hayatında yaşanan radikal değişimlerin halk tarafından özümsenmesi ve sürdürülebilmesi için dönemin eğitim politikaları yeni baştan düzenlenmiş ve geleceğin Türkiye’sinin tohumları atılmıştır. Bu çalışmanın amacı eğitim ve kültürleme kavramlarının ışığında Cumhuriyet Dönemi eğitim politikalarının incelenmesi ve söz konusu politikaların yarattığı toplumsal dönüşümlere ışık tutulmasıdır. Anahtar Kelimeler: Eğitim, Kültürleme, Toplumsal Yapı, Cumhuriyet Dönemi, Eğitim Politikaları. ABSTRACT Our age is the age of information society where human and machine power has been replaced by the power of thought and reason. The most important social structure of information societies is education. Because education is the field where knowledge that can be considered as the raw material of thought production is derived, acquired and transferred. In addition to the functions of education such as gaining knowledge, profession and status, it also has an acculturation effect. Governments are able to rebuild the society and raise generations that can continue their existence with the education policies they develop. Turkish Republic is a sample in world history with its establishment and its reforms implemented. With the transition to republic, education policies of the period were rearranged in order for the radical changes in Turkish social life to be absorbed and sustained by the public, therefore the seeds of future’s Turkey were planted. The aim of this study is to examine the educational policies of the Republic Period in the light of the concepts of education and acculturation and to shed light on the social transformations created by these policies. Key Words: Education, Acculturation, Social Structure, Republic Period, Education Policies. İÇİNDEKİLER ÖZ . ii ABSTRACT. ii İÇİNDEKİLER . iii TABLO LİSTESİ. v 1. GİRİŞ . 1 2. EĞİTİM KAVRAMI. 3 2. 1. Eğitim Nedir?. 3 2. 2. Sosyal Bir Olgu Olarak Eğitim . 5 2. 3. Eğitimin Görev ve Fonksiyonları. 8 2. 3. 1. Eğitimin Bilgi Kazandırma Fonksiyonu . 11 2. 3. 2. Eğitimin Meslek Kazandırma Fonksiyonu. 11 2. 3. 3. Eğitimin Statü Kazandırma Fonksiyonu . 13 2. 3. 4. Eğitimin Sosyal Ağ (Network) Kazandırma Fonksiyonu . 14 2. 3. 5. Eğitimin Milli Bilinç Kazandırma Fonksiyonu. 14 2. 3. 6. Eğitimin Çağa Uyum Sağlama Yetisi Kazandırma Fonksiyonu. 15 2. 3. 7. Eğitimin Topluma Uyum Sağlama Yetisi Kazandırma Fonksiyonu. 16 2. 3. 8. Kültürel Mirasın Eğitim Vasıtasıyla Aktarılması. 17 3. KÜLTÜRLEME KAVRAMI. 18 3. 1. Kültürleme Nedir . 18 3. 2. Eğitim ve Kültürleme Arasındaki İlişki . 19 4. TOPLUMSAL YAPI KAVRAMI . 22 4. 1. Toplumsal Yapı ve Toplumsal Yapıda Değişimler. 22 4. 2. Cumhuriyet Dönemi Öncesi Türk Toplumsal Yapılarına Kısa Bakış. 27 5. CUMHURİYET DÖNEMİ EĞİTİM POLİTİKALARI VE UYGULAMALARI. 29 5. 1. Cumhuriyet Öncesi Türk Toplumlarında Eğitim . 29 5. 1. 1. İslam Âleminde Eğitim . 29 5. 1. 2. Osmanlı’da Eğitim . 30 5. 2. Cumhuriyet Dönemi Eğitim Politikalarının Düzenlenme Gerekçeleri . 35 5. 2. 1. Batılaşma nedir. Cumhuriyet Dönemi Öncesi Batılaşma Hareketlerine Bakış. 35 5. 2. 2. Cumhuriyet Döneminde Batılılaşma Fikri . 41 5. 2. 3. Atatürk İnkılapları. 42 5. 3. 1921-1950 Yılları Arasında Eğitim Politikaları. 45 5. 3. 1. Genel Bakış. 45 5. 3. 2. Kız Çocuklarının Eğitimi Konusu ve Karma Eğitim Modeli. 54 5. 3. 3. Türk Dilinde Değişimler . 59 5. 3. 4. Yabancı Dil Eğitimi Konusu. 65 5. 3. 5. Köy Enstitülerine Genel Bakış: Amaç ve Hedefler. 66 5. 3. 6. Halkevlerine genel bakış. 73 5. 3. 7. Toplumsal Hayatta Eğitim Kaynaklı Değişimler. 76 5. 3. 8. Din Eğitimi. 81 5. 4. Cumhuriyet Dönemi Eğitim Politikalarının Kültürleme Etkisi. 83 5. 5. Cumhuriyetin ilk dönemi eğitim politikalarının günümüz toplumsal yapısı üzerine etkileri. 92 6. SONUÇ. 109 KAYNAKÇA. 112