Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Finans Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ENES MALİK ÜNAL
Danışman: ERSOY HİCABİ
Özet:ÖZET Şirketlerin yıl içerisinde elde ettikleri karın ortaklarına dağıtılması kararı, dağıtılacak ise ne kadarının dağıtılıp ne kadarının şirketin bünyesinde tutulacağı ve dağıtımın hangi yöntemle yapılacağı temettü dağıtım politikaları olarak tanımlanmaktadır. Şirketlerin temettü dağıtım politikalarını belirlerken izlediği stratejiler, şirketin performansı üzerinde etkili olmaktadır. Bu çalışmanın amacı BIST Temettü 25 Endeksi kapsamında yer alan 25 şirketin temettü dağıtım politikalarının finansal performansa etkisinin incelenmesidir. Uygulama dönemi 2009-2018 yılları arasındaki 10 yılı baz almaktadır. Çalışmada panel regresyon analizi yöntemi uygulanmıştır. Şirketlerin finansal performansının analizi için özsermaye karlılığı ve aktif karlılığı değişkenleri kullanılmıştır. Şirketlerin temettü dağıtım politikaları olarak, temettü dağıtıp dağıtmadığı ve temettü dağıtım oranı değişkenleri kullanılmıştır. Finansal performansa etkisinin olabileceği düşünüldüğünden çalışmanın modeline şirketlerin toplam varlıkları ve kaldıraç oranı da dahil edilmiştir. Çalışmada şu hipotezler geliştirilmiştir: H1: Temettü dağıtım oranı ile özsermaye karlılığı pozitif yönde anlamlı ilişkilidir. H2: Temettü dağıtım oranı ile aktif karlılığı pozitif yönde anlamlı ilişkilidir. H3: Kaldıraç oranı ile özsermaye karlılığı ve aktif karlılığı negatif yönde anlamlı ilişkilidir. H4: Firma büyüklüğü ile özsermaye karlılığı ve aktif karlılığı pozitif yönde anlamlı ilişkilidir. Uygulanan panel regresyon analizi çalışması sonucunda geliştirilen hipotezler H1, H2,H3 ve H4 kabul edilmiştir. vi Anahtar Kelimeler: Temettü Dağıtım Politikası, Finansal Performans, Temettü Dağıtım Oranı, BIST Temettü 25 Endeksi, Kar Payı Ödemesi, Panel Regresyon vii ABSTRACT The decision of the companies to distribute profit to their partners during the year, how much of them will be distributed and how much will be kept within the company, and the method of distribution is defined as dividend distribution policies. The strategies that companies follow while determining their dividend distribution policies have an impact on the company's performance. The aim of this study is to analyze the effect of dividend distribution policies of 25 companies within the scope of BIST Dividend 25 Index on financial performance. The implementation period is based on the 10 years between 2009-2018. In the study, panel regression analysis method was implemented. Equity profitability and asset profitability variables were used to analyze the financial performance of companies. As the dividend distribution policies of companies, whether the dividends are distributed or not and the dividend payout ratio variables are used. Since it is thought to have an impact on financial performance, the total assets and leverage ratio of the companies are also included in the model of the study. These hypotheses are developed in the study: H1: Dividend payout ratio and equity profitability are singnificant and positively related. H2: Dividend payout ratio and asset profitability are singnificant and positively related. H3: Leverage ratio and equity profitability and asset profitability are singnificant and negatively related. H4: Firm size and equity profitability and asset profitability are singnificant and positively related. The hypotheses developed as a result of the applied panel regression analysis study were accepted as H1, H2, H3 and H4. viii Keywords: Dividend Distribution Policy, Financial Performance, Dividend Payout Ratio, BIST Dividend 25 Index, Dividend Payment, Panel Regression ix İÇİNDEKİLER Sayfa No ÖNSÖZ VE TEŞEKKÜR . iv ÖZET . v ABSTRACT . vii TABLOLAR LİSTESİ . xiii ŞEKİLLER LİSTESİ . xiv GRAFİKLER LİSTESİ . xv KISALTMALAR LİSTESİ . xvi GİRİŞ . 1 BİRİNCİ BÖLÜM TEMETTÜ DAĞITIM POLİTİKALARI TEMEL KAVRAMLARI 1. 1. KAR KAVRAMI . 3 1. 2. TEMETTÜ (KAR PAYI) KAVRAMI . 5 İKİNCİ BÖLÜM TEMETTÜ DAĞITIM POLİTİKASI TÜRLERİ, TEMETTÜ ÖDEME ŞEKİLLERİ VE TEMETTÜ DAĞITIM POLİTİKALARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER 2. 1. TEMETTÜ DAĞITIM POLİTİKASI TÜRLERİ . 17 2. 1. 1. Sabit Oranlı Temettü Dağıtımı . 18 x 2. 1. 2. Uzlaşmaya Dayalı Temettü Dağıtımı . 20 2. 1. 3. İstikrarlı Temettü Dağıtımı . 20 2. 1. 4. Sabit Miktarda Temettü Dağıtımı . 21 2. 1. 5. Her Yıl Artan Temettü Dağıtımı . 23 2. 1. 6. Artık Temettü Dağıtımı . 24 2. 1. 7. Sabit Miktarlı Temettü ve Ek Temettü Dağıtımı . 25 2. 1. 8. Optimal Temettü Dağıtımı . 25 2. 2. TEMETTÜ ÖDEME ŞEKİLLERİ . 26 2. 2. 1. Nakit Temettü Ödemesi . 27 2. 2. 2. Pay Senedi Olarak Temettü Ödemesi . 29 2. 2. 3. Pay Senetlerinin Adedinin Yükseltilmesi ve Nominal Değerinin Düşürülmesiyle Temettü Ödemesi . 30 2. 2. 4. Firmanın Kendi Pay Senetlerini Alarak Temettü Ödemesi . 31 2. 2. 5. Bono Tipi Temettü Ödemesi . 32 2. 2. 6. Ayni Temettü Ödemesi . 32 2. 2. 7. Seçmeli Temettü Ödemesi . 32 2. 2. 8. İntifa Senedi Temettü Ödemesi . 33 2. 2. 9. Tasfiyeden Temettü Ödemesi . 33 2. 2. 10. Melez Temettü Ödemesi . 33 2. 3. TEMETTÜ DAĞITIM POLİTİKASINI ETKİYEN FAKTÖRLER . 34 2. 3. 1. Kanun ve Şirket Sözleşmesinde Bulunan Hükümler . 35 2. 3. 2. Vergi Etkisi . 35 2. 3. 3. Yatırım Planları . 36 2. 3. 4. İstikrarlı Temettü Dağıtımı . 37 2. 3. 5. Likidite Durumu . 37 2. 3. 6. Büyüme Hızı . 38 xi 2. 3. 7. Borç Durumu ve Borçlanma Olanağı . 38 2. 3. 8. Karlılık Oranı . 39 2. 3. 9. Ortaklık Yapısı . 39 2. 3. 10. Kredi Sözleşmelerinde Bulunan Hükümler . 39 2. 3. 11. Sermaye Piyasasına Başvurma İmkanı . 40 2. 3. 12. Piyasa Koşulları . 41 2. 3. 13. Benzer Şirketlerin Kar Payı Politikaları . 41 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TEMETTÜ DAĞITIM POLİTİKALARININ FİNANSAL PERFORMANSA ETKİSİNE YÖNELİK EKONOMETRİK ANALİZ 3. 1. LİTERATÜR TARAMASI . 43 3. 2. ARAŞTIRMANIN AMACI VE ÖNEMİ . 48 3. 3. ARAŞTIRMANIN HİPOTEZLERİ . 49 3. 4. ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ . 50 3. 4. 1. Panel Regresyon Analizi . 50 3. 5. ÖRNEKLEM SEÇİMİ VE VERİLERİN TANITIMI . 51 3. 6. ANALİZ SONUÇLARI VE DEĞERLENDİRME . 59 3. 6. 1. Panel Veri Homojenlik Testi . 59 3. 6. 2. Birinci Nesil Durağanlık Testi . 61 3. 6. 3. Panel Veri Yatay Kesit Bağımlılığının Testi . 62 3. 6. 4. İkinci Nesil Birim Kök Testi . 63 3. 6. 5. Panel Regresyon Tahmin Sonucu . 64 xii SONUÇ . 71 KAYNAKÇA . 73 EKLER . 82