Türkiye’de politik aktörlerin Suriyeli sığınmacılara yönelik ulusal basında yer alan söylemlerinin analizi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, İletişim Bilimi Ve İnternet Enstitüsü, Medya Ve İletişim Çalışmaları Ana Bilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ferit Tunç

Danışman: FÜSUN ALVER

Özet:

ÖZET “Arap Baharı” olarak nitelendirilen protesto hareketlerinin 2011 yılının başından itibaren Suriye’ye de sıçraması sonrasında yaşanan iç savaşla birlikte ülkesini terk etmek zorunda kalan Suriyelilerin önemli bir kısmı Türkiye’ye sığındı. Aradan geçen on yılda Türkiye’ye sığınan kişi sayısı 4 milyona ulaştı. Türkiye, yaşanan bu kriz karşısında insani hassasiyetler çerçevesinde açık kapı politikasını uyguladı. Bununla birlikte tarihi, dini ve kültürel gerekçelerle bu akın karşısında kayıtsız kalmayarak gerekli tüm yardımları ilk andan itibaren yapmaya çalıştı. Bu çalışma, Türkiye’de geçici koruma altında bulunan Suriyelilere dair politik aktörlerin ulusal basında yer alan söylemlerin analizine odaklanmaktadır. Bu kapsamda Suriyeli sığınmacılarla ilgili her alanda yoğun tartışmaların yaşandığı 2017 yılı boyunca Yeni Şafak, Cumhuriyet ve Hürriyet gazetelerinde yer alan “Suriye” ve “Suriyeliler” anahtar kelimeleriyle bulunan haberler, Van Dijk’in söylem analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Çalışmanın temel bulgularına göre, geçici koruma altındaki Suriyelilerle alakalı politik aktörlerin söylemlerinin birlikte yaşama, yardımlaşma, ekonomik yük, ulusal tehdit ve vatandaşlık tartışmaları çerçevesinde şekillendiği görülmektedir. Bu çerçevede iktidar ve muhalefete mensup politik aktörlerin söylemlerinde ciddi farklılıkların olduğu anlaşılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Türkiye, Geçici Koruma Altındaki Suriyeliler, Ulusal Basın, Politik Aktörler, Söylem Analizi. ABSTRACT After the protest movements, which are described as the "Arab Spring", spread to Syria since the beginning of 2011, an important part of the Syrians, who had to leave their country with the civil war, took shelter in Turkey. Turkey has implemented an open door policy within the framework of humanitarian sensitivities in the face of this crisis. However, it did not remain indifferent to this influx for historical, religious and cultural reasons and tried to provide all necessary assistance from the very first moment. In the last ten years, the number of people who took refuge in Turkey has reached 4 million. This study focuses on the discourses of political actors in the national press regarding Syrians under temporary protection in Turkey. In this context, the news with the keywords “Syria” and “Syrians” in the newspapers YeniŞafak, Cumhuriyet and Hürriyet throughout 2017, when intense discussions were experienced in all areas regarding Syrian refugees, was analyzed by Van Dijk's discourse analysis method. According to the main findings of the study, it is seen that the discourses of political actors related to Syrians under temporary protection are shaped within the framework of discussions on living together, cooperation, economic burden, national threat and citizenship. In this context, it is understood that there are critical differences in the discourses of political actors belonging to the government and opposition. Keywords: Turkey, Syrians under Temporary Protection, National Press, Political Actors, Discourse Analysis. İÇİNDEKİLER Özet …………………………………………………. …………………. I Abstract ………………………. ………………………………………. II Kısaltmalar Listesi …………………………. …………………………. III Giriş …………………………. ………………………………………. 1 1- Kavramsal ve Kuramsal Çerçeve……………………. …………. 5 1. 1. Göç, Göçmen, Mülteci, Sığınmacı ve Geçici Koruma Kavramları………………………………………………………. 5 1. 2. Göç Nedenleri …………………………………………………. 9 1. 3. Göç Türleri…………………. …………………………………. 11 1. 4. Göç Kuramları………………. …………………………………. 12 1. 4. 1. Ernst Georg Ravenstein Kuramı ……………………. 12 1. 4. 2. Lee'nin İtme-Çekme Kuramı ………………………. 13 1. 4. 3. Stouffer'ın Kesişen Fırsatlar Kuramı ………………. 15 1. 4. 4. İlişkiler Ağı (Network) Kuramı ……………………. 16 1. 4. 5. Göç Sistemleri Kuramı………………………………. 17 1. 4. 6. Merkez-Çevre Kuramı ………………………………. 17 2- Türkiye’nin Göç Politikası ve Uluslararası Göç Deneyimleri…………………19 2. 1 -Türkiye’nin Uluslararası Göç Politikası …. ……………19 2. 2- Türkiye’nin Uluslararası Göç Politikasının Hukuki Kaynakları……………………………………20 2. 3. -Türkiye’ye Yönelen Göç ……………………………………. 22 2. 4. Arap Baharı ve Suriye’de İç savaş ………………. ………. …27 2. 4. 1. Arap Baharı Sonrası Suriye’de Yaşananlar ve Türkiye’ye Yönelen Suriyeli Göçü’nün Bir Değerlendirmesi ………. 28 3- Kültürel Çalışmalar …………………………. ………………. …31 3. 1. Kültürel Çalışmaların Ortaya Çıkışı …………………. ……. 31 3. 2. Kültür, İdeoloji, Söylem-İktidar ve Kültürel Kimlik Kavramları …………………………………………………. 35 3. 3. Kültürlerarası Karşılaşma …………………………. ………. …41 4-Türkiye’de Politik Aktörlerin Suriyeli Sığınmacılara Yönelik Ulusal Basında Yer Alan Söylemlerinin Analizi ……. ………. 46 4. 1. Araştırmanın Amacı, Kapsamı ve Önemi ……………. …46 4. 2. Araştırmanın Yöntemi …………………………………. 48 4. 3. Araştırma Bulguları ve Bulguların Analizi ………………. 54 4. 3. 1. Birlikte Yaşama, Uyum ve Nefret Söylemi……………. 54 4. 3. 2. Yardıma Muhtaç ve Ekonomik Yük Söylemi . ………. 67 4. 3. 3. Tehdit, Güvenlik ve Toplumsal Düzen Söylemi . ……. 78 4. 3. 4. Kimlik ve Vatandaşlığa İlişkin Söylemler ……. ……. 99 Sonuç ve Değerlendirme …………. ………………………. ……. 109 Kaynaklar …………………. …………………………………. …115