Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NESLİHAN İNCİRCİ
Danışman: EKMEKÇİ İSMAİL
Özet:ÖZET Bu çalışmada, Değişen yaşam standartlarıyla birlikte, vatandaşların toplu ulaşım sisteminden beklentileri de değişmektedir. Vatandaşlar toplu ulaşım sisteminden, artık yalnızca ‘ulaşım’ ihtiyaçlarının karşılanmasını değil; ulaşım sürecinde ortaya çıkacak sosyal ihtiyaçların, konfor, güvenlik ve erişilebilirlik ihtiyaçlarının da karşılanmasını beklemektedir. Bu kapsamda ulaşım otoriteleri son yıllarda, seyahat çevrimi sırasında ihtiyaç duyulan fiziki alanların, yolcu beklentilerini karşılayacak düzeyde tasarlanması konusuna odaklanmışlardır. İstanbul toplu ulaşım sistemi mevcut yapısı içinde, farklı modlar tarafından kullanılan durak, iskele ve istasyonlarla birlikte, modlar arası geçişlerin sağlandığı aktarma alanları için belirli bir standart bulunmamaktadır. Yolculuğun kesintisiz ve güvenli bir şekilde sağlanması açısından önem arz eden aktarma alanları, yolcuların sistemi algılayış biçimini doğrudan etkilemektedir. Bu doğrultuda çalışmanın amacı; İstanbul’da yapılması planlanan aktarma merkezi alanlarının Coğrafi Bilgi Sistemleri ile sıralanması, aktarma merkezinin kriterlerinin belirlenmesi, farklı 20 paydaşın karar vermesi ile AHP ve Nötrosofik AHP yöntemi kullanarak kriterlerin ağırlıklandırılması ve pilot olarak seçilmiş 6 farklı aktarma merkezi bölgesi seçiminde Topsis yöntemi kullanılarak önceliklendirilmesi. Bu kapsamda, yolculara; kesintisiz, güvenilir, konforlu ve erişilebilir bir yolculuk sunmak adına ele alınması gereken alanlar ve bu alanlarla ilgili özellik ve standartlar detaylı olarak incelenmiş ve ‘Aktarma Merkezi Modeli’ ortaya konmuştur. Anahtar Kelimeler: Analitik hiyerarşi prosesi (AHP), aktarma istasyonları, aktarma merkezleri, coğrafi bilgi sistemleri (CBS), nötrosofik AHP, terminaller, topsis. ABSTRACT In this study, Along with changing living standards, the expectations of citizens from the public transportation system also change. Citizens should not only meet the transportation needs of the public transportation system; expects to meet the needs, comfort, security and accessibility needs of the social needs that will arise during the transportation process. In this context, the transport authorities have focused on designing the physical areas needed during the travel cycle in a way that meets the expectations of the passengers. In the current structure of the Istanbul public transport system, there is no specific standard for the transfer areas where inter-mode transitions are provided, together with the stations, piers and stations used by different modes. The transfer areas, which are important to ensure the uninterrupted and safe travel of the journey, directly affect the way passengers perceive the system. In this direction, the aims of the study are; sorting the transfer center areas planned to be built in Istanbul with Geographic Information Systems and determination of the criteria of the interchange station, the decision of 20 different stakeholders, weighting the criteria using AHP and Neutroscopic AHP methods, and prioritization using the Topsis method in the selection of 6 different interchange station regions selected as a pilot. In this context, passengers; In order to provide an uninterrupted, reliable, comfortable and accessible journey, the areas that need to be addressed and the features and standards related to these areas were examined in detail and the 'Transport İnterchange Model' was revealed. Keywords: Analatic hiyerarcy proses (AHP), geographic information system (GIS), interchange station, neutrosophic AHP, transport interchange, transfer hub, transport terminals, topsis. İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER . i ÖZET . iii ABSTRACT . iv TEŞEKKÜR . iv ŞEKİLLER DİZİNİ. vi ÇİZELGELER DİZİNİ . vii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ. xii 1. GİRİŞ . 1 2. LİTERATÜR ÖZETİ . 5 3. FİZİKİ ENTEGRASYON UNSURLARINDAN AKTARMA MERKEZİ . 18 3. 1. Aktarma Merkezi Nedir? . 19 3. 1. 1. Aktarma merkezleri tasarım süreci . 20 3. 2. Aktarma Merkezi Kriterleri Nelerdir? . 58 4. MATERYAL VE YÖNTEM . 61 4. 1. Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Aktarma Merkezi Yerlerini Bulma . 62 4. 1. 1. Durakların farklı ulaşım modu ağırlıklarına göre sıralanması . 69 4. 2. AHP Metodu Kullanarak Aktarma Merkezi Kriterleri Ağırlıklandırılması . 73 4. 2. 1. AHP metodu adımları . 75 4. 2. 2. AHP ile Aktarma merkezi kriterleri ağırlıklandırmaları . 80 4. 3. Nötrosofik AHP ile Aktarma Merkezi Kriterlerini Ağırlıklandırma . 89 4. 3. 1. Nötrosofik AHP metodu adımları . 91 4. 3. 2. Nötrosofik AHP ile Aktarma merkezi Kriterlerini ağrılandırma . 94 4. 4. Topsis ile Aktarma Merkezi Yeri Önceliklendirmesi . 96 4. 4. 1. Topsis metodunun adımları . 97 5. ARAŞTIRMA BULGULARI VE TARTIŞMA . 100 5. 1. Aktarma Merkezleri Puan Sıralamaları . 100 5. 2. Aktarma Merkezi Kriterleri Önceliklendirmesi . 105 5. 2. 1. Erişim (%20,9) . 105 5. 2. 2. Bilgilendirme (%16,3) . 108 5. 2. 3. Güvenlik ve emniyet (15,9) . 110 5. 2. 4. Zamanlama ve haraketlilik (%15,8) . 111 5. 2. 5. Yol bulma (%10,1) . 114 5. 2. 6. Acil durum (%8,3) . 116 5. 2. 7. Konfor ve uygunluk (%7,7) . 118 5. 2. 8. İmaj ve çekicilik (%4,5) . 121 5. 3. Aktarma Merkezi Yerlerinin AHP Ağırlıklı Kriterlere Göre Önceliklendirilmesi . 127 5. 4. Aktarma Merkezi Yerlerinin Nötrosofik AHP Ağırlıklı Kriterlere Göre Sıralanması . 161 6. SONUÇ VE ÖNERİLER . 163 7. GELECEK ÇALIŞMA . 167 KAYNAKLAR . 168 EKLER . 179 Ek A: Coğrafi Bilgi Sistemlerine Göre Tüm Durakların Puanlanması . 180 Ek B: AHP Karar Matrisleri . 196 Ek C: Nötrosofik AHP Matrisleri . 226 Ek D: Topsis Karar Matrisleri . 260 ÖZGEÇMİŞ . 269