Perakende sektöründe dijital olgunluk seviyesi kriterlerinin AHP analizi ile değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanayi Politikaları Ve Teknoloji Yönetimi Ana Bilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Çağla Eren

Danışman: SABRİ ÖZ

Özet:

Dördüncü sanayi devriminin başlamasıyla birlikte Endüstri 4.0 kavramı ve bu kavramın beraberinde getirdiği bileşenler hayatımıza girmiştir. Endüstri 4.0 ile birlikte dijital dönüşüm süreci hız kazanmıştır. Dijital dönüşümün sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi ve belirlenen hedeflere zamanında ulaşılabilmesi için önceliklendirme ve yol haritası oluşturularak sürecin planlanması şarttır. Başarılı bir dijital dönüşüm stratejisi oluşturmak için bir işletmenin mevcut dijital olgunluk seviyesini bilmesi ve uygun bir eylem planı oluşturması önemlidir.Bu tez kapsamında dijital dönüşümün ne olduğu, dünya da daha önce yaşanan dönüşüm hareketleri ve sanayi devrimlerinden bahsedilmiştir. Aynı zamanda işletmelerin dijitalleşme yarışında dijital olgunluk seviyeleri ölçebilmeleri ve bu bağlamda yol haritalarını belirleyebilmeleri için literatürde kabul görmüş olgunluk modelleri incelenmiştir. Bu modelleri ölçmek için kullanılan çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan AHP modeline ilişkin aksiyomlardan, prensiplerinden vehesaplama aşamalarından bahsedilmiştir.Literatür çalışmasının akabinde Türkiye’de perakende sektöründe öncü olan firmada çalışan, alanında 15 yıldan fazla tecrübeye sahip üç yönetici ile birlikte tüm perakende sektörünü kapsayacak şekilde dijital olgunluk ölçümü için ana kriterler ve alt kriterler belirlenmiştir. Belirlenen kriterler doğrultusunda, bahsedilen üç yöneticiyle birlikte alanında tecrübeli dört uzman olmak üzere toplam yedi çalışan ile Saaty’in 1-9 önem dereceli ölçeği kullanılarak karşılaştırma matrisi oluşturulmuştur. Bu karşılaştırma matrisleri neticesinde yedi uzman görüşünün önem puanlarının geometrik ortalamaları alınarak ana matris oluşturulmuş ve AHP yönteminin tüm aşamaları uygulanarak hem ana kriterler hem de alt kriterle için önem dereceleri hesaplanmıştır. Bu önem derecelerine göre sıralama işlemi yapılmış ve dijital olgunluk düzeyini belirlemede hangi kriterlerin daha büyük öneme sahip olduğu belirlenmiştir. Çalışmamızda ana kriterlerden dijital strateji kriteri %49 ile en önemli ana kriter iken, tüm alt kriterlerin global ağırlıklarına bakıldığında finansal fon %32 ile en büyük öneme sahip alt kriter olarak hesaplanmıştır.Anahtar Kelimeler: Endüstri 4.0, Dijital Olgunluk, Olgunluk Modelleri, Perakende, AHP