Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: KADRİYE ÖZENER
Danışman: ÖZKARDAŞ OYA
Özet:Otizm, erken çocukluk çağında başlayan sosyal etkileşim, dil gelişiminde geriliklerle birlikte yineleyici basmakalıp davranışların görüldüğü nörogelişimsel bir bozukluktur. Otizmli çocukların sağlıklı olan akrabalarında yapılan aile ve ikiz çalışmalarında otizmin çekirdek belirtilerinin daha sık karşılaşıldığı görülmektedir. Otizmli çocuklarla özellikle eğitim alanında çalışan eğitimcilerin aile ile işbirliği yapması büyük önem taşımaktadır. Genel popülâsyona bakıldığında annelerin otizmli çocuklarla daha yakından ilgilendiği görüldüğünden çalışma, otistik çocukların annelerinin otistik belirti gösterme eğilimleri üzerine yapılmıştır. Karşılaştırma yapmak için de, zihinsel engelli çocukların annelerinin otistik belirti gösterme eğilimlerine bakılmıştır. Bu doğrultuda otistik ve zihinsel engelli çocuğa sahip annelerin otistik özellikler gösterme eğilimleri araştırılmıştır. Çalışmaya otizm tanısı almış 110 çocuğun annesi ile kontrol grubu olarak 52 zihinsel engelli çocuğun annesi alınmıştır. Çalışmada demografik bilgi formu ile beraber normal bireylerde eşik altı otistik özellikleri ölçmeye yönelik bir öz-bildirim anketi olarak geliştirilen 50 maddelik Otizm- Spektrum Anketi (OSA) kullanılmıştır. İki bağımsız grup arasında niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında manwhitney-u testi ve t-testi, ikiden fazla bağımsız grup arasında niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında kruskallwhallis testi kullanılmıştır. Kruskallwhallis testi sonrasında farklılıkları belirlemek üzere tamamlayıcı olarak manwhitney-u testi testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular %95 güven aralığında, %5 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular değerlendirildiğinde; zihinsel engelli çocuk sahibi annelerin sosyal beceri puanları, otizmli çocuk sahibi annelerin sosyal beceri puanlarından yüksek bulunmuştur. Diğer taraftan ebeveynin eğitim düzeyinin önemi üzerinde durulması gerekliliği dikkat çekmektedir. Annenin lise mezunu olanların otizm spektrum düzeyi eğitim düzeyi ilkokul ve altı olanların otizm spektrum düzeyinden yüksektir. Eğitim düzeyi üniversite olanların daha yüksek otizm spektrum düzeyine sahip olmaları ilgi çekicidir. Otizmli çocuklara sahip annelerin eşik altı otistik özelliklerinin meslek türüne göre ortalamaları incelendiğinde; mesleği öğretmen olanların sosyal beceri düzeyleri, mesleği ev hanımı olanların sosyal beceri düzeylerinden yüksek saptanmıştır. Sonuç olarak Otizmli çocuğa sahip annelerin eşik altı otistik belirtilerin bazılarında, zihinsel engelli çocuğa sahip annelerinkinden yüksek olduğu bilgisine ulaşılmıştır.