Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Dış Ticaret Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MAHMUT UZUN
Danışman: ÖZCAN YUNUS
Özet:ÖZET Bu çalışmada, giderek önemi artan E-Ticaret ve E-İhracat kavramlarına yer verilmiştir. E-Ticaret ve E-İhracatın temel unsurları olan lojistik, ürün grupları, fiyat, teknoloji, ürün kalitesi ve teknik altyapı gibi alt başlıklar Türkiye açısından değerlendirilmiştir. Dünya genelinde, genel ihracat içerisindeki E-İhracat oranı artış göstermektedir. Ülkeler, E-İhracat hususunda özel politikalar üreterek bu sektörde atılımlar gerçekleştirmektedir. Bu bağlamda, çalışma içerisinde, dünya, Türkiye ve Avrupa’nın seçili bazı ülkelerinin istatistiki verileri kullanılarak mukayeseli nicel analiz yapılmıştır. Bu analizler sonucunda, Türkiye’nin dünya E-İhracatı içerisindeki yeri yorumlanarak potansiyeline vurgu yapılmıştır. Türkiye adına bu potansiyelin gerçekleştirilmesi önündeki engeller, sorunlar ve zorluklar sıralanarak çözüm önerilerinde bulunulmuştur. Araştırmanın amacı, Türkiye’nin E-İhracatta dünya genelindeki gelişimine ayak uydurabilecek seviyeye gelmesi için tavsiyelerde bulunmak ve bazı özel ve resmi kuruluşlar için kaynak sağlamaktır. Ayrıca, E-İhracat konusunda Türkiye’deki akademik yayınların nispeten az olması sebebiyle literatüre katkı sağlamaktır. Anahtar Kelimeler: E-Ticaret, E-İhracat, Uluslararası Ticaret 3 ABSTRACT In this study, the increasing importance of e-commerce and e-export concepts are included. Sub-headings such as logistics, product groups, price, technology, product quality and technical infrastructure, which are the basic elements of e-commerce and e-export, have been evaluated in terms of Turkey. The rate of e-exports in general exports is increasing worldwide. Countries are making breakthroughs in this sector by producing special policies on e-export. In this context, comparative quantitative analysis has been carried out by using the statistical data of some selected countries in the world, Turkey and Europe. As a result of these analyses, Turkey's place in world e-export has been interpreted and its potential has been emphasized. On behalf of Turkey, the obstacles, problems and difficulties in front of the realization of this potential were listed and solution suggestions were made. The aim of the research is to make recommendations for Turkey to keep up with the küresel development in e-export and to provide resources for some private and public institutions. In addition, it is to contribute to the literature due to the relatively few academic publications in Turkey on e-export. Keywords: E-Commerce, E-Export, Internationel Commers 4 İÇİNDEKİLER Sayfa No. ÖZET . 2 ABSTRACT . 3 İÇİNDEKİLER . 4 KISALTMALAR . 8 ŞEKİL LİSTESİ . 10 TABLO LİSTESİ . 11 1. GİRİŞ . 12 2. E-TİCARET . 14 2. 1. E-Ticaret Kavramının Tanım ve Kapsamı . 14 2. 2 Geleneksel Ticaret ve E-Ticaret Arasındaki Farklar . 15 2. 3 Elektronik Ticaretin Avantaj ve Dezavantajları . 16 2. 3. 1 E-Ticaretin Avantajları . 17 2. 3. 2 Elektronik Ticaretin Dezavantajları . 20 2. 4. E-Ticaretin Amaçları . 22 2. 5 E-Ticaretin Araçları. 23 2. 6 E-Ticaretin Türlere Göre Ayrımı . 24 2. 6. 1. Firmadan Firmaya . 24 2. 6. 2. Firmadan Müşteriye . 25 2. 6. 3. Müşteriden Müşteriye . 26 2. 6. 4. Müşteriden Firmaya . 26 2. 6. 5. Firmadan Kamuya . 26 2. 7. E-Ticaretin Sektörler Açısından İncelemesi . 27 2. 7. 1. Sağlık . 27 2. 7. 2. Haberleşme . 27 2. 7. 3. Eğitim . 28 2. 7. 4. Banka ve Finans . 28 2. 7. 5. Bilgi Teknolojisi . 28 2. 7. 6. İş Hizmetleri . 29 2. 7. 7. Perakende Satış . 29 5 2. 8 Elektronik Ticareti Etkileyen Faktörler . 29 2. 8. 1 Ödeme Sistemlerinin Elektronik Ticarete Etkisi . 30 2. 8. 2 Altyapı ve internet Kullanım Yaygınlığının Elektronik Ticarete Etkisi . 32 2. 8. 3 Finansal Ürün Yaygınlığının Elektronik Ticarete Etkisi . 32 2. 8. 4 Özel Dönem ve Günlerin Elektronik Ticarete Etkisi . 33 2. 8. 5 Demografik Özelliklerin Elektronik Ticarete Etkisi . 34 2. 8. 6 Sosyal Medyanın Elektronik Ticarete Etkisi . 35 3. E-İHRACAT . 36 3. 1 E-İhracatın tanım ve kapsamı. 36 3. 2 Klasik İhracat ve Elektronik İhracat Arasındaki Farklılıklar . 37 3. 3 Dünyada E-İhracatın Gelişimi . 38 3. 4 Türkiye’de E-İhracatın Gelişimi . 38 3. 4. 1 Türkiye’nin E-İhracat Strateji ve Eylem Planı . 39 3. 4. 1. 1 Lojistik Kapasitesi . 39 3. 4. 1. 2 E-İhracat Gümrük İşlemleri . 40 3. 4. 1. 3 E-İhracat Ürünlerinin Denetim ve Güvenliği . 40 3. 4. 1. 4 E-İhracatta Uluslararası Alanda Rekabet Gücü . 41 3. 4. 1. 5 E-İhracattaki Yerel Firma Sayısı . 42 3. 4. 1. 6 Mikro Girişimcileri E-İhracata Teşvik . 42 3. 4. 1. 7 E-İhracata Dair Uluslararası İş Birlikleri . 43 3. 5 E-İhracat Yöntemleri . 43 3. 5. 1 Firmaya Ait Web Sitesi Üzerinden E-İhracat . 44 3. 5. 2 Elektronik Pazaryerleri Üzerinden E-İhracat . 45 3. 5. 2. 1 Elektronik Pazaryerlerinin Avantajları . 45 3. 5. 2. 2 Elektronik Pazaryerlerinin Dezavantajları . 46 3. 5. 3 Sosyal Medya Üzerinden E-İhracat . 47 3. 6 E-İhracatta Marka Tescili . 47 3. 6. 1 E-İhracatta Marka Tescilinin Önemi . 48 3. 6. 2 E-İhracatta Marka İsmi Seçilirken Dikkat Edilmesi Gerekenler . 49 3. 6. 3 Uluslararası Marka Tescili . 50 3. 6. 3. 1 Ülkesel Marka Tescili Başvurusu . 50 3. 6. 3. 2 Madrid Protokolü . 50 3. 6. 3. 3 Topluluk Markası Sistemi (CTM) . 51 3. 6. 3. 4 OAPI ve ARIPO Sistemleri . 51 6 3. 7 E-İhracata Uygun E-Ticaret Altyapısının Oluşturulması . 52 3. 7. 1 E-İhracat Web Sitelerinin Sahip Olması Gereken Özellikler . 54 3. 7. 1. 1 Site İçeriğinin Zengin Olması . 54 3. 7. 1. 2 Site Tasarımının Kullanışlı Olması . 55 3. 7. 1. 3 Site Mimarisinin İşlevsel Olması . 56 3. 7. 1. 4 Sitenin Güncel Olması . 56 3. 8 E-İhracatta Lojistik . 57 3. 8. 1 E-İhracatın Lojistik Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler . 58 3. 8. 2 Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi (ETGB) . 58 3. 8. 2. 1 Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesinin Kapsamı . 59 3. 8. 3 E-İhracatta İade ve Gümrük . 59 3. 8. 4 Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) . 60 3. 9 E-İhracatta Devlet Teşvikleri . 60 3. 9. 1 Marka Tescili ve Yurt Dışında Birim Açma Desteği . 61 3. 9. 2 Pazara Giriş ve Seyahat Desteği . 62 3. 9. 3 Yurt Dışı Fuar Katılım Desteği . 63 3. 9. 4 Yurt Dışı Tanıtım Desteği . 64 3. 9. 5 Danışmanlık ve Rapor Desteği . 65 3. 9. 6 E-Ticaret Sitelerine Üyelik ve Ürün Listeleme Desteği . 65 3. 9. 7 Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi Desteği (URGE) . 66 3. 9. 8 Devlet Teşviklerinde Aranan Koşullar . 67 4. TÜRKİYE’NİN DÜNYA E-İHRACATINDAKİ YERİ . 68 4. 1 Türkiye, Avrupa ve Dünya genelinde E-Ticaretin Durum Analizi . 68 4. 2 Covid-19 Salgınının Türkiye ve Avrupa’da E-İhracat ve E-Ticarete Etkileri . 72 4. 3 Avrupa Ülkeleri ve Türkiye Arasındaki E-İhracat Potansiyeli . 75 4. 3. 1 Avrupa Ülkelerinin Yurt Dışı Çevrimiçi satın Alımları . 76 5. TÜRKİYE’NİN E-İHRACAT POTANSİYELİNİ GERÇEKLEŞTİRMESİ ÖNÜNDEKİ SORUNLAR ve ÇÖZÜM ÖNERİLERİ . 81 5. 1 Devlet Teşviklerinde Var Olan Sorunlar ve Çözüm Önerileri . 81 5. 1. 1 Şirketlere Ait Türkçe Sitelerin E-İhracat Sistemine Hazırlanırken Harcanan Bedellerin Teşvik Kapsamında Olmaması . 81 5. 1. 2 Reklam Desteklerinden Faydalanmak İçin İlgili Ülkede Marka Tescilinin Zorunlu Olması . 82 5. 1. 3 Sosyal Medya Platformlarında Yapılacak Reklamların Şirket Adına Alınmış Kredi Kartı ile Ödeme Yapılması Zorunluluğu . 82 7 5. 1. 4 Mal İhracatçısı Firmaların, Pazarlama, Reklam, Tanıtım Desteklerinde Geriye Dönük Başvuru Sürelerinin 6 Ayla Sınırlı Kalması . 82 5. 1. 5 Sosyal Medya Reklam Belgelerinde Ataşe Onayının Talep Edilmesi . 83 5. 1. 6 Sosyal Medya Platformlarında Verilen Reklamların Panel Üzerinden İncelenmemesi ve Bu Konuda Yeterli Sayıda Eğitimli Personelin Olmaması . 83 5. 1. 7 Çalışan Sayılarındaki Eksiklik Sebebiyle Destek Başvurularının Geç Sonuçlanması . 83 5. 1. 8 Pazarlama Ajansları Aracılığıyla Yaptırılan Reklamların Destek Kapsamında Sayılmaması . 84 5. 1. 9 Yurt Dışı Pazar Yerlerinin Aldıkları Komisyonların Devlet Tarafından Destek Kapsamında Sayılmaması . 84 5. 1. 10 Fullfilment by Amazon (FBA) Harcamalarının Desteklenmemesi . 84 5. 2 E-İhracatın Genel İhracat İçerisindeki Düşük Payı . 85 5. 3 E-İhracat Yapan KOBİ Sayısının Yetersizliği . 89 5. 4 Detaylı E-İhracat Verilerine Ulaşılamaması . 91 5. 5 Lojistik Süreçlerinde Muhtelif Sıkıntıların E-İhracattaki Gelişimi Negatif Etkilemesi . 91 5. 6 Ödeme Sistemlerinde Optimizasyonun Henüz Sağlanamamış Olması . 93 5. 7 Satış Sonrası İşlemlerin Maliyetli ve Zorlu Olması . 93 5. 8 E-İhracat Konusunda Kalifiye İşgücünün Eksikliğinin Olması . 94 6. SONUÇ . 95 KAYNAKÇA . 98