Evli bireylerin duygu düzenleme becerileri ve psikolojik sağlamlık düzeyleri ile yaşam doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BURCU FIRAT

Danışman: PARLAR HANİFİ

Özet:

ÖZET Evlilik, kadın ve erkeğin devlet kontrolü altında yasal olarak ilişki kurduğu ve toplumsal sorumlulukları içeren bir ilişki sistemidir. Evlilik olumlu bir olay olarak görülse de zaman içerisinde çocuk sahibi olmanın getirdiği sorumluluk başta olmak üzere yaşamsal stresörler yaratmaktadır. Bu olaylara karşı bilişsel duygu düzenleme yaklaşımları bireylerin hem genel yaşamsal olaylarını hem de stres faktörlerini tanıma ve yönetme becerileri bakımından etkilemektedir. Bunun sonucunda bireylerin yaşam doyumu ve psikolojik sağlamlığı da etkilenmektedir. Bu bağlamda bu araştırmada evli bireylerin bilişsel duygu düzenleme becerileri ile psikolojik sağlamlık düzeyleri ve yaşam doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla 18 yaş ve üzeri 410 evli birey çalışmaya dahil edilmiştir. Veri toplama araçları olarak ‘’Kişisel Bilgi Formu, evli bireylerin duygu düzenleme becerilerini ölçmek için ‘’Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği’’, Psikolojik Sağlamlık düzeyini ölçmek için ‘Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’’ ve yaşam doyumlarını belirleyebilmek için ‘Yaşam Doyumu Ölçeği’’ kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizi SPSS 20 programı ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın veri analizi yapılırken veriler normallik sayıltılarını karşıladığı için parametrik yöntemler kullanılmıştır. Bağımsız Örneklem T Testi, Pearson Korelasyon analizi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), frekans analizi ve Betimleyici istatistikler kullanılmıştır. Sonuçların güvenirliliği açısında yüzde 95 güven aralığında, p<0,05 anlamlılık düzeyi dikkate alınarak değerlendirme yapılmıştır. Bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin olumsuz alt boyutları ile yaşam doyumu ve psikolojik sağlamlık negatif yönde ilişkili iken, plana tekrar odaklanma, pozitif tekrar odaklanma ve pozitif tekrar gözden geçirme gibi olumlu stratejiler ise düşük düzeyde pozitif ilişkili bulunmuştur. Psikolojik sağlamlık ve yaşam doyumu arasında pozitif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Sosyodemografik özellikler açısından en sık yaş, cinsiyet, gelir düzeyi ve çalışma durumu faktörlerinin farklılık yarattığı görülmüştür. Bu çalışmadan elde edilen bulgulara göre gelecek çalışmalarda faydalı olacağı düşünülen önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Evlilik, Bilişsel Duygu Düzenleme, Yaşam Doyumu, Psikolojik Sağlamlık ABSTRACT Marriage is a relationship system in which men and women can constitute legal relationships under governmental control and include social responsibilities. Although marriage is seen as a positive event, it creates life stressors over time, especially with the responsibility of having a child. Cognitive emotion regulation approaches to these events affect individuals in terms of both their general life and their ability to recognize and manage stress factors. As a result, life satisfaction and psychological resilience of individuals are also affected. In this context, this study aimed to evaluate the relationship between cognitive emotion regulation skills and psychological resilience and life satisfaction of married individuals. For this purpose, 410 married individuals aged 18 and over were included in the study. Personal Information Form to collect personal information as data collection tools, '' Cognitive Emotion Regulation Scale '' to measure the emotion regulation skills of married individuals, 'Brief Psychological Resilience Scale' to measure Psychological Resilience '' and 'Life Satisfaction' to determine life satisfaction. Scale '' was used. Statistical analysis of the data was carried out by using the SPSS 20 program. While analyzing the data, parametric statistical methods were used because the data met the assumptions of normality. Independent Sample T Test, Pearson Correlation analysis, one-way analysis of variance (ANOVA), frequency analysis and descriptive statistics were performed. In terms of the reliability of the results, an evaluation was made taking into account the significance level of p <0. 05 at a 95% of confidence interval. While negative sub-dimensions of cognitive emotion regulation strategies and life satisfaction and psychological resilience were negatively correlated, positive strategies such as plan refocusing, positive refocusing, and positive review were found to have a low level of positive correlation. A positive relationship was found between psychological resilience and life satisfaction. In terms of sociodemographic characteristics, it was observed that the factors of age, gender, income level and working status most frequently made a difference. According to the findings obtained from this study, suggestions that are thought to be useful in future studies have been made. Keywords: Marriage, Cognitive Emotion Regulation, Life Satisfaction, Psychological Resilience İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ. ii ÖZET. iii ABSTRACT . iv TABLOLAR LİSTESİ . vii KISATMALAR LİSTESİ . ix BİRİNCİ BÖLÜM. 1 GİRİŞ. 1 1. 1 Problem Durumu . 1 1. 2. Araştırmanın Amacı ve Önemi. 2 1. 3 Araştırmanın Soruları . 3 1. 4. Sayıltılar. 3 1. 5 Sınırlılıklar. 4 1. 6 Tanımlar………………………………………………………………………4 İKİNCİ BÖLÜM . 5 KURAMSAL AÇIKLAMALAR VE İLGİLİ LİTERATÜR. 5 2. 1 Duygu Düzenleme . 5 2. 2 Bilişsel Duygu Düzenleme . 6 2. 3 Duygu Düzenleme Becerileri. 8 2. 4 Duygu Düzenleme ile İlgili Yapılan Çalışmalar. 9 2. 5 Psikolojik Sağlamlık. 11 2. 5. 1 Psikolojik Sağlamlık Tanımı. 11 2. 5. 2 Psikolojik Sağlamlığı Yüksek Bireylerin Özellikleri. 12 2. 5. 3 Psikolojik Sağlamlıkla İlgili Risk ve Koruyucu Faktörler. 13 2. 5. 4 Yetişkinlik Dönemindeki Psikolojik Sağlamlık. 14 2. 5. 5 Evlilikte Psikolojik Sağlamlık. 16 2. 5. 6 Psikolojik Sağlamlık ile İlgili Yapılmış Araştırmalar. 16 2. 6 Yaşam Doyumu . 18 2. 6. 1 Yaşam Doyumunu Açıklayan Kuramlar. 19 2. 6. 2 Yaşam Doyumunu Etkileyen Faktörler. 21 2. 6. 3 Yaşam Doyumu ile İlgili Yapılan Araştırmalar. 22 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM. 24 YÖNTEM. 24 3. 1 Araştırmanın Modeli. 24 3. 2 Araştırmanın Evreni ve Örneklemi. 24 3. 3 Veri Toplama Araçları. 26 3. 3. 1 Kişisel Bilgi Formu. 26 3. 3. 2 Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği. 26 3. 3. 3 Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği . 27 3. 3. 4 Yaşam Doyumu Ölçeği. 27 3. 4. Verilerin Toplanması . 28 3. 5 Verilerin Analizi . 28 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM. 29 BULGULAR . 29 BEŞİNCİ BÖLÜM . 59 TARTIŞMA, SONUÇ VE ÖNERİLER. 59 5. 1. Tartışma ve Sonuç . 59 5. 2. Öneriler. 67 KAYNAKÇA . 69 EKLER . 79