Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YÜKSEL AYDOĞAN
Danışman: POYRAZ MUSTAFA
Özet:Özet Spor, tüm çağlarda insanlık için önemli kazanımlar sağlayan sosyal bir olgudur. Günümüzde de özellikle gençler için bir çok toplumsal rolün yerine getirilmesinde etkili olan özelliklerin kazanılmasında, ruhsal ve fiziksel sağlık durumunun korunmasında önemli bir rol oynamaktadır. Antrenör spor eğitmeni olarak hem sporcu hem de eğitimci kimliği ile sporcuyu spor ile birleştiren bir köprü olarak düşünülmelidir. Bu nedenle antrenörlerin liderlik ve rol modellik özelliklerinin olumlu yönlü olmasının sporculara sunacağı katkılar ile olumsuz olmasının bireylere verebileceği zararlar dikkate alınarak antrenörlerin bu özelliklerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Araştırmada Kağıthane Gençlik ve Spor Kulübü (Kulüp)’ndeki 7-18 yaş arası 25 Karate sporcusunun velisi olan 13 katılımcı ile antrenörlerin liderlik ve rol modellik özelliklerinin durumları ve olumlu ise bu özelliklerin sporculara yönelik kazanımlarının neler olduğuna dair yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla derinlemesine mülakatlar yapılmıştır. Veriler tematik analiz yöntemi ile analiz edilmiş ve antrenörün liderlik ve rol modellik özelliklerinin nasıl tanımlandığı ve sporcuların antrenörlerin liderlik vasıfları ve rol modelliğinden nasıl etkilendiği temalarına ulaşılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre antrenörler; yönlendirici, disipline edici, değer veren, saygı duyulan, sevilen, farklı alanlarda donanımlı, mesleki başarısı yüksek eğitimciler ise lider olarak görülmektedir. İletişim yeteneği güçlü, hedef odaklı, vizyon paylaşan, mentörlük eden, mücadeleci ruhu olan antrenörler de rol model olarak görülmektedir. Antrenörlerin bu özelliklerinden sporcuların kazanımları ise Fiziksel ve Psikolojik Sağlık, Sosyalleşme, Bireysel Sorumluluk ve Toplumsal Farkındalık, Özgüven, Hedef Belirleme, Disiplin, Entellektüel Gelişim ve Okul Başarısı, Saygı, Sorun Çözme Becerisi, Günlük Yaşam Becerileri, Gerçek Hayat ile Teorik Öğrenimleri Birleştirebilme becerileridir. Karatede antrenör eğitimlerinin geliştirilmesi “Seviye” anlamına gelen “Dan” ile ve antrenörün kademeler şeklindeki seviyesi ile belirlenmekte ve bu düzeyler antrenörün karate becerileri, eğitim düzeyi, eğitici yeteneği gibi becerilere göre ölçülmektedir. Antrenörlerin bu yeteneklerin yanı sıra sporcu olmalarından ve teknik eğitim vermelerinden kaynaklanan içkin bir liderlikleri vardır. Antrenörün bu özelliği olumlu yönde kullanarak iyi birer rol model olmaları sporun gelişimi için önemlidir. Sahayı ve gözlemden gelen verileri öne çıkarması bakımından bu araştırmanın, sporun ve antrenörün eğitimsel yanının anlaşılmasına katkıda bulunması umulmaktadır. Anahtar Kelimeler: Spor Sosyolojisi, Spor Eğitimi, Liderlik, Rol Modellik, Eğitimde Rol Modellik, Antrenörün Rol Modelliği, Karate. Abstract In all ages throughout history, sports have had important social aspects. It would be fair to say that especially young people who are involved in some kind of sports imoprove physicially, psychologically and learn many social roles, rules and values through sports. Coaches with their identities as sportspersons and instructors are like a bond between the athletes and the sport itself. For many athletes their coaches are more then instructors, they become like a leader and a mentor to them. Every word, action, value that the coach emphasize on will have an impact on the young athlete. Coaches should be very well aware of those responsabilities and should improve themselves keeping this important role in mind. This research has been conducted in Kağıthane Gençlik ve Spor Kulübü (Kulüp)/ Kağıthane Youth and Sports Club with the participation of the parents of the kids age 7-18 who perform karate. The aim of the research is to try to undertand the positive/negative impacts as role models, if any, of the coach on the young athetes. The study has been carried out with the inductive qualitative study method. In this context, data collection was carried out by in-depth face-to-face interviews with a total of 13 parents. First, a data collection form was applied to participants with questions about their socio-demographic characteristics, then detailed questions have been asked about how they describe the leadership and the role modeling of the coach and how their are affected by it. Findings were interpreted by the qualitative descriptive analysis within the context of research questions and the results were discussed. In this research results show us that coaches are seen as leaders have these qualities: guiding, respected, loved, admired, well equipped, disciplined people. Coaches who are seen as role models have strong communication skills, focused, visionnaries, mentor abilities, compassionate and dedicated. These qualities of the coaches give young athletes physical and psycological health, social abilities, discipline, responsabilities, confidence, target orientation, intellectual development, improvement in daily and academic skills, while as the ability of combining theoretical and practical knowledges. In Karate the level of the insturctor is determined by “Dan” which is a Word that shows the abilities and skills of the instructor in karate, education and teaching performances. The coaches natural leadership tendencies should be improved in a positive way in order to inhance their role modeling on future generations. With this thesis a contribution to the field is aimed. Key Words: Sports Sociology, Sports Education, Leadership, Role Modeling, Role Modeling in Education, Coach's Role Modeling, Karate. İÇİNDEKİLER Özet………………………………………………………………………………………… iii Abstract……………………………………………………………………………………. v Önsöz……………………………………………………………………………………… vii Teşekkür…………………………………………………………………………………… ix İÇİNDEKİLER……………………………………………………………………………. x TABLO LİSTESİ………………………………………………………………………… xiii 1. GİRİŞ………………………………………………………………………………. 1 2. LİTERATÜR TARAMA………………………………………………. …………. 5 2. 1. Spor Nedı?r?. 5 2. 1. 1. Sporun Tanımı………………………………………………………. 5 2. 1. 2. Sporun Tarihçesi……………………………………………………. 5 2. 1. 3. Spor Dalları………………………………………………………. … 6 2. 1. 4. Karate Do Felsefesi ve Çocuklara Kazandırdıkları ………………. 7 2. 1. 4. 1 Do felsefesi ……………………………………………. 10 2. 2. Spor ve Sosyolojı?……………………………………………………. ……. … 12 2. 2. 1. Spor Sosyolojisi Tanımı …………………………………………. … 12 2. 2. 2. Spor ve Sosyolojik Teoriler ……………………………………. … 13 2. 2. 3. Spor ve Toplum ile İlişkisi……………………………………. ……. 14 2. 2. 4. Spor ve Kültür…………………………………………………. …. … 15 2. 3. Spor ve Eğı?tı?m……………………………………………………………. …… 17 2. 3. 1. Eğitimin Tanımı……………………………………………………… 17 2. 3. 2. Öğrenme Teorileri……………………………………………………. 17 2. 3. 3. Spor Eğitimi…………………………………………………………. 18 2. 4. Spor ve Rol Modellı?k………………………………………………………. … 19 2. 4. 1. Rol Model Tanımı………………………………………………. …. 19 2. 4. 2. Eğitimde Rol Modellik………………………………………………. 20 2. 4. 3. Sporda Rol Modellik……………………………………………………………………. 21 2. 5. Spor ve Lı?derlı?k………………………………………………………………… 21 2. 5. 1. Liderlik Tanımı……………………………………………………. 21 2. 5. 2. Liderlik Teorileri……………………………………………………… 23 2. 5. 3. Sporda Liderlik……………………………………………………. 24 2. 6. Karatede Lı?derlı?k, Rol Modellı?k ve Eğı?tı?m…………………………………. 24 1. YÖNTEM…………………………………………………………………………… 25 3. 1. Spor Bı?lı?mlerı?nde Nı?tel Yaklaşım……………………………………………… 25 3. 1. 1. Karatenin Kazanımlarını Nitel Yaklaşımla Değerlendirmek………… 25 3. 2. Araştırma Sorusu……………………………………………………………. 26 3. 3. Araştırmanın Evrenı? ve Örneklemı?……………………………………………… 27 3. 4. Mülakat Formu…………………………………………………………………. 27 3. 5. Verı? Toplama ve Analı?z……………………………………………………. 28 3. 6. Araştirma Etı?ğı?………………………………………………………………. 29 3. 7. Araştırmanın Sınırlılıkları………………………………………………………. 30 4. BULGULAR VE TARTIŞMA…………………………………………………………… 32 4. 1. Lı?derlı?k Özellı?klerı? ve Kulüptekı? Antrenörlerı?n Lı?derlı?k Görünümlerı?………… 32 4. 2. Antrenörlerı?n Rol Modellı?ğı? ve Kulüptekı? Antrenörlerin Rol Model Alınması. 37 4. 3. Lı?der/Rol Model Antrenör ve Sporcu İlı?şkı?lerı? İle Sporcu Kazanımları………. 40 4. 3. 1. Fiziksel ve Psikolojik Sağlık…………………………………………. 40 4. 3. 2. Sosyalleşme…………………………………………………………. 41 4. 3. 3. Bireysel Sorumluluk ve Toplumsal Farkındalık……………………. 43 4. 3. 4. Özgüven……………………………………………………………… 46 4. 3. 5. Hedef Belirleme……………………………………………………… 47 4. 3. 6. Disiplin………………………………………………………………. 48 4. 3. 7. Entelektüel Gelişim ve Okul Başarısı………………………………. 49 4. 3. 8. Saygı…………………………………………………………………. 51 4. 3. 9. Sorun Çözme Becerisi………………………………………………. 51 4. 3. 10. Günlük Yaşam Becerileri………………………………………. …. 52 4. 3. 11. Gerçek Hayat ile Teorik Öğrenimleri Birleştirebilme……………. 53 5. SONUÇ…………………………………………………………………………………. 55 6. KAYNAKLAR…………………………………………………………………………. 57 7. EKLER………………………………………………………………………………. …. 64 7. 1. Ek-1: Karate ile İlgili Kavramlar………………………………………. ……… 64 7. 2. Ek-2: Görüşme Formu………………………………………………………… 66 7. 3. Ek-3: Sporcu Grupları ve Düzeyleri…………………………………………… 69 7. 4. Ek-4: Katılımcı (Veli) Bilgileri………………………………………………. 71