Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Finans Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BERKAY KEÇELİ
Danışman: ÇANKAYA SERKAN
Özet:ÖZET Çevresel, Sosyal ve Yönetişim (Environmental-Social-Governence) (ESG) terimi, finans sektöründe nispeten yeni bir kavramdır. Sürdürülebilirlik kavramının sosyo-ekonomik hayatın içerisine giderek yerleşmesi, firmaların sürdürülebilirlik performansı ile ekonomik performansının ilişkili olup olmadığı sorusunu akıllara getirmektedir. Bu çalışma, firmaların yıllık ESG skoru ve finansal verilerinin değişiminin pay senedi fiyat değişimi ile ilişkisini panel veri regresyon analizi yöntemiyle analiz etmiştir. Finansal veri olarak aktif karlılığı (ROA), özkaynak karlılığı (ROE), fiyat kazanç oranı (P/E), piyasa kapitalizasyonu (MCAP) ve toplam varlıklarındaki değişim oranı kullanılmıştır. 2010-2020 yılları arasındaki dönemde Hofstede metodundan yararlanılarak kuzeyde İsveç, Norveç, Finlandiya ve Danimarka’dan 42; güneyde Fransa, İtalya, İspanya, Portekiz ve Yunanistan’dan 63 firmanın verisi Thomson Reuters Eikon veri tabanından elde edilmiştir. Çalışma sonucunda ESG skoru, ROA, ROE ve P/E değişimi bağımsız değişkenleri ile pay senedi fiyat değişimi bağımlı değişkeni arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Toplam varlıklar ve piyasa kapitalizasyonu ile güçlü, anlamlı ve pozitif bir ilişki tespit edilmiştir. Anahtar kelimeler: ESG, Pay Senedi Fiyatı, Kuzey ve Latin Avrupa iii ABSTRACT The term Environmental, Social and Governance (ESG) is a relatively new concept in the financial industry. The fact that the concept of sustainability goes into socio-economic life raises questions about whether companies' sustainability performance and economic performance are related. This study analyzed the relationship of companies' annual ESG score and financial data with stock price change by using panel data regression analysis method. As financial data, return on assets (ROA), return on equity (ROE), price earnings rate (P/E), market capitalization (MCAP) and rate of change in total assets were used. The data of Northern and Southern European countries between 2010-2020 were used as samples. Using the Hofstede method, data from 42 companies from Sweden, Norway, Finland and Denmark in the north and 63 from France, Italy, Spain, Portugal and Greece in the south were obtained with the Thomson Reuters Eikon database. As a result of the study, no statistically significant relation was found between the independent variables of ESG score, ROA, ROE and P/E change and stock price change dependent variable. As a result of the test with the remaining independent variables market capitalization and total assets, a strong, significant and positive relationship was detected. Keywords: ESG, Stock Price, Nordic and Latin Europe iv ÖNSÖZ Tez çalışmam sırasında ve derslerinde değerli bilgi, birikim ve tecrübelerini benimle paylaşan, her konuda destek olan danışman hocam Sayın Doç. Dr. Serkan Çankaya’ya, yüksek lisans programım sürecinde desteklerini hep hissettiren ve ekonometrik modelleri oluşturmamda bilgi, destek ve katkılarını gösteren Sayın Doç. Dr. Elif Güneren Genç’e teşekkür ederim. Ayrıca yüksek lisans sürecimde bana destek olan Finans Enstitüsü’nde yer alan bütün hocalarıma teşekkürü bir borç bilirim. Tüm hayatım boyunca desteklerini ve sevgilerini vererek, çalışma sürecimde de sağladıkları katkı için kıymetli annem Yonca, babam Baran, kardeşim Miray, anneannem Fatma ve nişanlım Didem’e sonsuz teşekkürlerimi sunarım. Ayrıca, görevim sırasında çalışmamı da devam ettirmemde ve her daim destekleyen çok değerli Yöneticilerim Soner Küçük ve Özgür Ünal Öztuna’ya sonsuz teşekkürlerimi sunarım. Bu tezi hazırlarken destek olan İbrahim Çağlayan arkadaşıma da teşekkür ederim. Ayrıca, her zaman eserlerinden ve görüşlerinden yararlandığım tüm akademisyenlere teşekkürü bir borç bilirim. v İÇİNDEKİLER ÖZET . ii ABSTRACT . iii ÖNSÖZ . iv ŞEKİL LİSTESİ . vii TABLO LİSTESİ . viii KISALTMALAR . ix GİRİŞ . 1 Araştırmanın Amacı . 1 Araştırmanın Konusu . 1 Araştırma Soruları . 6 Araştırma Kısıtları . 6 1. LİTERATÜR ÇALIŞMASI . 8 2. TEORİK KAPSAM . 22 2. 1. Araştırma Stratejisi. 22 2. 2. Sürdürülebilir Finans . 24 2. 3. Kurumsal Sosyal Sorumluluk (CSR) . 25 2. 4. Çevresel, Sosyal ve Yönetişim (ESG) . 26 2. 5. ESG Skoru ve Boyutları . 29 2. 5. 1. Çevresel Boyut . 30 2. 5. 2. Sosyal Boyut . 30 2. 5. 3. Yönetişim Boyutu . 31 2. 6. ESG Skorunun Önemi . 32 2. 7. Pay Senedi Değerlemede Kullanılan Finansal Veriler. 33 2. 7. 1. Aktif Karlılığı (ROA) . 33 2. 7. 2. Özkaynak Karlılığı (ROE) . 34 vi 2. 7. 3. Fiyat Kazanç Oranı (P/E) . 35 2. 7. 4. Piyasa Kapitalizasyonu (MCAP) . 35 2. 7. 5. Toplam Varlıklar (Total Assets) . 35 3. ARAŞTIRMA VERİLERİ, YÖNTEM VE BULGULAR . 37 3. 1. Anakitle, Örneklem ve Veri Toplama Süreci . 37 3. 2. Araştırma Yöntemi . 38 3. 2. 1. Panel Veri Regresyon Modeli . 39 3. 3. Araştırma Bulguları . 41 3. 4. Kuzey Avrupa ve Latin Avrupa Örneklemindeki Özet Verilerin Karşılaştırılması . 43 3. 5. Panel Regresyon Analizi ve Sonuçları . 44 3. 6. Panel Veri Modelleri Tahmin Yöntemi Seçimi . 46 3. 7. Panel Veri Modellerinin Varsayımlarının Testi-Tesadüfi Etkiler Modeli Yatay Kesit Bağımlılığı Testi . 49 3. 8. Panel Veri Analizi Tesadüfi Etkiler Modeli. 51 3. 9. Kuzey Avrupa ve Latin Avrupa Örneklemlerinin Panel Veri Regresyonu Analiz Sonuçlarının Karşılaştırılması . 55 SONUÇ VE DEĞERLENDİRME . 56 EKLER . 58 KAYNAKÇA . 104