Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Ticaret Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: RAMAZAN MUHAMMED GENÇ
Danışman: EKMEKÇİ İSMAİL
Özet:Havayolları yaptıkları çalışmalarında 1950’li yıllardan sonra uçuş planlarında matematiksel yöntemlere, yöneylem araştırma tekniklerine ağırlık verilmesiyle büyük gelişme sağlamışlardır. Havayolları hizmet verdiği direkt uçuşlarının yanında hublarını etkin bir şekilde kullanarak müşterilerine bağlantılı uçuşlarla daha fazla seçenek sunmaktadır. Amerika ve Avrupa’daki birçok havayolları hublarını kullanarak sürdürülebilir rekabet avantajı sağlamıştır, bunun yanında uçuş programlarını bu hublardaki seçenekleri düşünerek planlamalarını yapmıştır. Bağlantılı uçuşlarda birim fiyat düşük olması, karının daha fazla olması ve daha sık uçuş seçeneği sağlaması, bağlantılı uçuşların önemini vurgulamaktadır. Hali hazırda yapılan uçuşlara, bağlantıdan müşteri katkısı yapılması, sabit gider değişmediğinden karı artırmaktadır. Tüm bu olumlu etkenlerle beraber hubların bulunduğu ülkelere gelen ve giden yolcu sayısını arttırarak, ekonomilere katkıda bulunması yadsınamaz bir gerçektir. Herhangi bir şehrin hub olarak seçilebilmesi, şehrin dünya genelinde yolcu hareketleri potansiyeli olan rota üzerinde olması, birçok şehrin kolay ulaşılabilecek mesafede kalması, kısacası coğrafi konumunun elverişli olması gerekmektedir. Bağlantılı uçuşlarda Asya ve Avrupa’yı birbirine bağlayan İstanbul, coğrafi, kültürel ve ekonomik olarak adeta bir köprü niteliğindeki stratejik konumu ile lojistik üs olma potansiyeli taşımaktadır. Üç tarafının denizlerle çevrili olması, gelişmekte olan ekonomilere yakınlığı, transit ülke olması, artan dış ticaret hacmi, gelişmiş ulaşım altyapısı ve filosu Türkiye’nin lojistik üssü olmasını kolaylaştırmaktadır. Çalışmada varolan bağlantılı uçuşlarda bağlantılı uçuşlarda bağlantı yapılacak şehirin seçimindeki etkenler değerlendirilmiştir. Bağlantı yapılacak şehrin seçimi etkenlerinin incelenmesi sonucu, hub şehirde artan turizmin etkisi belirlenebilecektir. Kurulan matematiksel modelde yolcu tercihlerine etkisi yüksek olan hub şehrin bağlantı sağlama ihtimali ve bağlantılı uçuşlarda aktarma merkezi olarak tercih edilme faktörleri kısıt olarak kullanılmaktadır. Model kurulurken havacılık sektöründe deneyimli network planlama ve tarife uzmanlarının görüşleri dikkate alınmıştır. Örnek bir çalışma yapılması için aralarında İstanbul’u hub olarak kullanmakta olan Türk Hava Yolları’nın da içinde bulunduğu 5 farklı bağlantılı havayolu taşıyıcısının hublarından verdikleri bağlantılar analiz edilmiştir. Çalışma neticesinde karlılık, rekabet avantajı ve müşteri memnuniyeti, dolasıyla hub şehire gelecek olan turist sayısının artışı açısından yarar sağlayacaktır. Yapılan bu çalışma Türkiye’deki havayolu şirketlerine, havalimanlarını işleten şirketlere, havacılık alanında girişimlerde bulunacak kişi ve şirketlere bir sonraki hub şehir için fikir vermesi ve içinde bulundukları rekabetde pozisyonlarını anlamaları adına yardımcı olacaktır. Bu çalışmada, havayollarında aktarmalı uçuşlarda belirli parametrelere göre bağlantı kalitesinin ölçümü yapılmıştır. Bağlantı kalitesi endeksinde yer alacak faktörler belirlenmiştir. Kurulan matematiksel modelde yolcu tercihlerine etkisi yüksek olan bağlantı süresi ve bağlantı frekansı faktörleri kısıt olarak kullanılmaktadır. İki farklı türden faktörü tek bir indekste toplayabilmek için MAVT (Mutlti Attribute Value Theory) den yararlanılmıştır. Örnek bir çalışma yapılarak seçilen bir uçuş rotası için belirlenmiş havayollarının sundukları bağlantıların kalite puanları hesaplanmıştır.Bu çalışmanın amacı havayolu şirketlerinin sahip olduğu hublarda yaptığı bütün bağlantılı uçuşları endekse göre 100 üzerinden hesaplanarak skorlanmasıdır.